حضور کارگردانِ یک اثر سینمایی در مقابل دوربین، یکی از تکنیک‌هایی است که باعث ایجاد دسته بندی خاص در سینمای ایران و جهان میشود. امروز در سینمای ایران و شبکه نمایش خانگی، شاهد حضور دو کارگردان شناخته شده در آثار خودشان هستیم. به بهانه این حضور در ادامه این مطلب به بررسی عملکرد کارگردانانی که در آثار خود نقش پررنگی داشته‌اند می‌پردازیم.در ادامه با این بررسی با ما همراه باشید.
جای بعضی‌ها پشت دوربین بهتر است!
اگر از مخاطبان سینمای ایران و جهان باشید، حتما تا کنون با فیلم‌هایی رو به رو شده‌اید که کارگردان، حضور پر رنگی در تیم بازیگری فیلم خود داشته است. این حرکت خلاقانه و در برخی مواقع تکنیکی، لبه‌ی باریک شمشیری است که می‌تواند در موفقیت و شکست اثر هنری تاثیرگذار باشد. طبیعی است حضور هر کارگردانی در مقابل دوربین درخشان نخواهد بود و هر کارگردانی نمی‌تواند روبرتو بنینیِ "زندگی زیباست" باشد. دوربین فیلم‌های زیادی در سینمای ایران نیز میزبان کارگردان خود مقابل دوربین بوده‌اند. فیلم سینمایی " نبودن" آخرین ساخته‌ی علی مصفا از جمله آثاری است که با حضور کارگردان رنگ و بوی دیگری گرفته. این در حالیست که بسیاری از مخاطبان نمایش خانگی هنوز از شوک حضور محمد حسین مهدویان در سریال "زخم کاری" بیرون نیامدند.
اگرچه مقایسه این دو کارگردان چه از لحاظ فرم و چه از لحاظ سبک فیلم سازی درست نیست اما در یک زور آزمایی ساده، می‌توان حدس زد که جای کدام کارگردان پشت دوربین بهتر است! طبیعی است که در مقایسه قدرت بازیگری، علی مصفا حرف‌های بسیار زیادی برای گفتن دارد اما این بار مقصود ما از مقایسه، هنر بازیگری نیست.
" نبودن" دومین تجربه حضور علی مصفا در آثار خود است که باید گفت این تجربه کاملا موفق بوده. روایت داستانی از مرد میانسالی در شهر پراگ که توسط علی مصفا نوشته و بازی شده است. علت موفقیت حضور مصفا در این فیلم صرفا تجربه بازیگری او نیست بلکه جهان بینی حاکم بر آثار علی مصفا که حاصل تجربه و قلم خودش است، باعث شده حضور مصفا در "نبودن" یک حضور موفق باشد. او چه در نقش آفرینی و چه در فیلم سازی، همواره یک امضای منحصر به فرد دارد که همواره ردپایی از شخصیت او را در آثارش به نمایش می‌گذارد و همین امضای انحصاری، حضور او در آثار خود را ملموس‌تر می‌کند.
محمد حسین مهدویان کارگردان آن سوی ترازو است که با علی مصفا مقایسه میشود. با وجود آن‌که حضور او در قسمت‌های نهایی فصل دوم زخم کاری یک سوپرایز بزرگ بود اما با این حال مخاطبان آنچنان از این سوپرایز راضی نبوده‌اند. آثار مهدویان در چند سال اخیر دارای فرم واحدی بوده اما نمیتوان گفت این فرم مختص خود او بوده است. حضور نویسندگان و ایده پردازان پشت پرده در سینمای مهدویان، باعث میشود حضور او در زخم کاری بدون ساختار و حتی اشتباه باشد. بر اساس این بررسی می‌توان گفت حضور مهدویان در پشت دوربین، موفقت‌تر از حضورش در مقابل دوربین است.
در ادامه این مقایسه بهتر است به بررسی برخی از آثار سینمایی دیگر و حضور کارگردانانشان بپردازیم تا درک این ترازو برایمان آسان‌تر شود. در ادامه با بررسی برخی از آثار موفق و نا موفق سینمای ایران با حضور کارگردان اثر با ما همراه باشید.
پیمان معادی/ بمب یک عاشقانه
بدون شک حضور کمرنگ و بی حاشیه معادی در مسائل اجتماعی ایران، به خصوص در یک سال گذشته، او را از سینمای ایران حدف نمی‌کند.او با وجود بی حاشیه بودن در مسائل اجتماعی با پروژه‌های پر حاشیه‌ای مانند "برداران لیلا" خود را در یاد مردم حفظ کرده است. آقای بازیگر که دائما در رفت و آمد کاری در پروژه‌های بازیگری در سینمای ایران و خارج از کشور است، در کارگردانی نیز دست بر آتش دارد که نمونه بارز هنر او فیلم "بمب یک عاشقانه" به شمار می‌رود. این ساخته‌ی پیمان معادی، یکی از آثار شناخته شده در ژانر عاشقانه‌ی سینمای ایران است که مخاطبان عام سینما را به خود جذب کرده. این فیلم رماتیک که داستان یک زوج فرهنگی در دوران بمب باران را روایت می‌کند، صحنه حضور پررنگ معادی در نقش اول این فیلم نیز می‌باشد. در یک نگاه ساده می‌توان فهمید که او فیلمنامه‌ی بمب را بر پایه اساس کاراکتر خود در فیلم پایه‌گذاری کرده و همین متر و معیار هم‌گون باعث میشود معادی در فیلم خود یک ستاره باشد.
هادی حجازی‌فر/موقعیت مهدی
در بررسی کارنامه هنری هادی حجازی‌فر باید گفت مهم نیست شما مخاطب چه حوزه‌ای هستید. نمایش خانگی، صدا و سیما یا تاتر هیچ فرقی ندارد چرا که اسم این بازیگر در تمام عرصه‌ها پررنگ است! همین انتخاب‌های متعدد و متفاوت حجازی‌فر در نقش‌ها هنری خود باعث میشود او را یه بازیگر پر کار و البته پر سود بدانیم. با این حال پروژه "موقعیت مهدی" ساخته هادی حجازی‌فر به همراه نقش آفرینی او به عنوان شهید مهدی باکری در این فیلم، باعث شد مخاطبان او علاوه بر یک بازیگر خوب، یک کارگردان باهوش نیز بدانند. کارگردانیِ یک فیلم جنگی با میزانسن‌های موفق و همچنین تمرکز بر روی یک نقش آفرینی دشوار، امتحان این کارگردان و بازیگر در کارنامه هنری‌اش بود که حجازی‌فر توانست از این امتحان سربلند باشد.
مهران مدیری/ ساعت پنج عصر
هنوز نمیتوان گفت مهران مدیری کارگردان خوبی است که بازیگری را میداند یا بازیگری است که در کارگردانی تبحر دارد. با این حال حضور مهران مدیری در آثار کمدی‌ای که خودش کارگردان آن‌ها بوده، در سینما، تلوزیون و نمایش خانگی اتفاق پر تکراری است. معمولا حضور او در آثار کمدی همواره حضور موفق و باب میلی برای مخاطبان بوده است اما این قاعده تنها برای یکی از آثار مهران مدیری صادق نیست. فیلم سینمایی "ساعت پنج عصر" با همان کادر همیشگی و محبوب مهران مدیری همراه با حضور خودش، آنچنان برای مخاطبان جذاب و دوست داشتنی نبود. او برای بازی در نقش یک بازجو در این فیلم چندان مناسب نبود و شاید ناامیدی مخاطبان از حضور او در فیلم باعث شکست این فیلم در کارنامه هنری مهران مدیری شد.
نیکی کریمی/ سوت پایان
برای قضاوت هنر کارگردانی نیکی کریمی بهتر است افراد متخصص‌تری پیش قدم باشند اما در قضاوت هنر بازیگری خانم بازیگر همه متفق القول هستیم! نیکی کریمی کارنامه فیلمسازی پر باری دارد و در چند فیلم از آثار خود نیز حضور داشته که یکی از آن‌ها سوت پایان است. او در این فیلم نقش مستندسازی را ایفا می‌کند که با همسرش که همکار او نیز هست، بر سر یک مستند به اختلاف می‌‌خورند. حضور او در نقش یک مستند ساز در فیلمی که خودش ساخته، چندان تعریفی ندارد و با وجود اینکه خود نیکی کریمی نوشتن فلیمنامه این اثر را بر عهده داشته، باز هم نمی توانیم حضور او در فیلم را بپستدیم. شاید این خلا از آنجایی ناشی میشود که خانم بازیگر اصلا نباید از پشت دوربین کنار برود و رو به روی آن ظاهر شود.
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
