سازمان ملل متحد، ۲۴ اکتبر هر سال (برابر با ۲ آبان ماه) را به عنوان روز جهانی «تغییرات اقلیمی» تعیین کرده است. تغییر اقلیم در جهان در حال پیشروی است. ایران یکی از ۱۰ کشور اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است و جزو ۹ کشوری است که آسیب زیادی از تغییر اقلیم می‌بیند. کارشناسان معتقدند با ایجاد سازگاری با تغییر اقلیم می‌توانیم سیلاب‌ها را مدیریت و آب‌ها را به منابع آبی زیرزمینی هدایت کنیم تا زمین احیا شود و خشک‌سالی کاهش یابد. این در حالی است که به دلیل سو مدیریت، کشور باکمبود منابع آب مواجه است. همچنین افزایش آلودگی هوا، طوفان گرد و غبار و ریز گرد که ناشی از بیابان‌زایی و خشک شدن تالاب‌هاست، سلامت افراد را به خطر انداخته است . احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم سازمان هواشناسی کشور نظراتش را در ای باره بیان کرده که گزیده آن را به نقل از ایلنا در ادامه می خوانید:

توجه سران کشورها به گرمایش جهان

احد وظیفه بابیان این‌که در ۵۰ سال اخیر، میانگین دمای هوای ایران حدود ۲ درجه سانتی‌گراد افزایش‌یافته است، گفت: مهم‌ترین اثر مخرب تغییر اقلیم برای ایران، کاهش دسترسی به منابع آب شیرین بوده است؛ به نحوی که بسیاری از استان‌های کشور در شرایط تنش آبی و برخی استان‌ها به مرز بحران آب رسیده‌اند. وی به مناسبت «روز جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی» با تأکید بر این‌که در حال حاضر «تغییر اقلیم» مهم‌ترین پدیده محیط‌زیستی و آب‌وهوایی است که همچنان باید آگاهی‌ افکار عمومی و سیاستمداران جهان نسبت به آن افزایش یابد، گفت: در سال‌های اخیر موضوع تغییر اقلیم به یکی از مسائل کلان سیاسی جهان تبدیل‌شده و سازمان ملل متحد و دولت‌ها به این مسئله ورود پیداکرده‌اند و شاهد واکنش‌های سیاسی و اجتماعی در کشورها درباره پدیده تغییر اقلیم و مسائل مرتبط با آن بوده‌ایم. وی افزود: علاوه بر اجلاس جهانی COP که تاکنون ۲۷ دوره آن برگزارشده است و به زودی بیست‌وهشت امین دوره آن در کشور امارات برگزار خواهد شد، در نشست‌های سیاسی رهبران کشورها نظیر اجلاس سران G7 یا مجمع عمومی سازمان ملل نیز به موضوع تغییر اقلیم و لزوم کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برای جلوگیری از گرمایش جهان توجه ‌شد. البته در کشور نیز به موضوع لزوم رعایت الزامات محیط‌زیستی در اجرای پروژه‌های توسعه‌ای موردتوجه افکار عمومی قرار گرفت که نمونه آن در توقف پروژه پتروشیمی میانکاله مشاهده ‌شد.

ارتباط بارش با افزایش دما

وظیفه گفت: در سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم که میانگین بارش‌های سالانه کشور کاهش یافته و متوسط دمای هوا افزایش پیداکرده است؛ به نحوی که آمارهای سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که در ۵۰ سال اخیر، میانگین دمای هوای ایران حدود ۲ درجه سانتی‌گراد افزایش‌یافته و به عبارت دیگر، در هر دهه به‌طور متوسط میانگین دمای هوای کشورمان ۰.۴ درجه بیشتر شده است. نکته مهم این‌که میزان افزایش متوسط کمینه دما نسبت به میانگین بیشینه دما در پنج دهه اخیر بیشتر بوده است. همچنین شاهد کم شدن محسوس میزان بارش برف و تغییر الگوی بارش از برف به باران هستیم. این مسئله سبب کاهش ذخیره برف در کوهستان‌ها شده که منجر به کم شدن حجم آب رودخانه‌ها و افت میزان آب دهی و خشک شدن برخی رودخانه‌ها در فصل گرم شده است.

خشک شدن تالاب‌ها

وظیفه افزود: یکی از تبعات گرمایش زمین و تغییر اقلیم خشک شدن تالاب‌هاست که در کشور گسترش پیداکرده است. تغییر اقلیم و عدم تأمین حقابه‌ها باعث شده که تالاب‌های جازموریان و گاوخونی و دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین پهنه آبی داخل کشور، رو به خشک شدن بگذارند و احتمال تبدیل شدن آنها به کانون‌های وسیع گرد و غبار وجود داشته باشد.

بیابان‌زایی و افزایش کانون‌های گرد و غبار

به گفته وظیفه؛ اگرچه سوء مدیریت منابع آبی نقش مهمی در خشک شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها و افزایش روند بیابان‌زایی و گسترش کانون‌های گرد و غبار داشته، اما تغییر اقلیم نیز به تسریع این روندهای مخرب دامن زده است. آثار مخرب تغییر اقلیم باعث شده تا آلودگی هوا در سطح کشور افزایش یابد. تغییرات آب‌وهوایی شرایط را برای زیست انسان‌ها و سایر جانداران از گونه‌های گیاهی نامساعد کرده است.

ضرورت گسترش اقتصاد سبز، کم‌کربن و کم‌آب‌بر

وظیفه گفت: ما نباید به تخریب و تصرف منابع طبیعی و محیط‌زیست دامن بزنیم، باید در مصرف آب، انرژی و سوخت‌های فسیلی صرفه‌جویی کنیم و همچنین میزان تولید پسماند به خصوص زباله‌های تجدید ناپذیر خود را کاهش دهیم. مدیران باید در جانمایی صنایع به موضوعات مرتبط باکم آبی و آلودگی هوا توجه ویژه داشته باشند. نباید فراموش کنیم که ایران یکی از ۱۰ کشور اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است.