بعد از خالص سازی اساتید نوبت کیست؟‌

حمید‌رضا خالدی: درحالی اخراج اساتید از دانشگاه جنجال برانگیز شده و خبرنگار فارس، در سوال خود و در نشست خبری رئیس جمهور به صراحت از رئیسی خواست که اساتید غیرهمسو را اخراج کند و رئیس جمهور نیز در پاسخ گفت: «اگر افراد نادری بخواهند قانون شکنی کنند دانشگاه نباید اجازه دهد.». وزارت علوم براین باور است که امسال نسبت به دولت قبل افراد کمتری از دانشگاه‌ها اخراج شده‌اند. اما سوال افکار عمومی این است که آیا این رویه اخراج اساتید میراثی میان دولت‌هاست؟ یا اینکه این رویه نمی‌خواهد قطع شود؟‌. گرچه آمار درستی از تعداد دانشجویان اخراجی طی یکسال گذشته در دست نیست اما آنچه مسلم است و خود وزارت علوم نیز آن اذعان داشته، این است که این رویه وجود داشته و صحت دارد. اما حالا خبر می‌رسد که طی چند وقت اخیر نیز ۵۸ استاد دانشگاه نیز به سرنوشت دانشجویانشان دچار شده‌اند. همچنین براساس آماری که خبرنگار اعتماد ارائه داد، ۱۵۷ نفر از اساتید در دولت‌های نهم، دهم، دوازدهم و سیزدهم، ممنوع‌التدریس، ممنوع‌الورود، تعلیق، اخراج یا بازنشسته اجباری شده‌اند . طبق این فهرست، ۱۵۷ استاد دانشگاه از سال ۱۳۸۵ تا پایان مرداد امسال، ناخواسته و برخلاف میل باطنی خود از بدنه آموزش عالی حذف شدند که شمار استادان حذف شده در دولت‌های نهم و دهم، ۸۵ نفر، در دولت دوازدهم ۱۴ نفر و از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا پایان مرداد امسال، ۵۸ نفر بود. حالا اخبار جدیدی منتشر شده که حکایت از حذف و اخراج ۵۲ استاد جدید طی دو هفته اخیر دارد. آماری که گرچه هنوز تایید یا رد نشده اما، در هر صورت اگر درست باشد نشان می دهد که در دو سال گذشته ۱۱۰ استاد از دانشگاه ها به انحاء مختلف حذف یا خالص سازی شده اند. واژه ای که این روزها زیاد به گوش می خورد.

واکنش ها به یک اقدام غیرمتعارف

واکنش ها به این اقدام تا جایی بالا گرفت که بسیاری از مسئولان را وادار به پاسخگویی کرد. گرچه وزیر علوم تاکنون در این زمینه اظهار نظری نکرده است. مدیرکل دفتر بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم با بیان اینکه اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها که برای آنها مشکلاتی به‌وجود آمده می‌توانند شکایات خود را به این دفتر ارسال کنند، گفت: تاکنون شکایتی بابت اخراج یا تعلیق استادی به دفتر بازرسی وزارت علوم ارسال نشده است. علی شمسی پور سخنگوی وزارت علوم با اشاره به خبر برخی از جراید مبنی بر اخراج ۵۸ استاد دانشگاه در دولت سیزدهم گفت: ما حقیقتاً گله داریم از برخی از رسانه‌ها که بدون تحقیق و بعضاً با نیات و اغراض سیاسی و درجهت تخریب آموزش عالی کشور اقدام به نشر برخی از اخبار می‌کنند که غالب آن اخبار کذب است و باعث تأسف است که به چارچوب‌ها و قواعد شناخته‌شده امر رسانه چه از جهت قانونی چه از جهت اخلاقی پای‌بند نیستند.

وی در حالی‌که تلاش می‌کرد این خبر را کمرنگ جلوه دهد، گفت: متأسفانه این جریده فراموش کرده یا خواسته فراموش کند که در دولت یازدهم و دوازدهم ۳ هزار نفر را اخراج کردند، بورسیه‌های مظلومی که بچه‌های متخصص، جوان، تحصیل‌کرده و نخبگان این کشور بودند به بهانه این‌که ممکن است پرونده چند نفر از آنها ایراداتی داشته باشد، تمام آنها را به یک چوب راندند و با اغراض پلید سیاسی و نیت سیاه خود این‌ها را طرد و بی‌حیثیت کردند و جامعه علمی کشور را از حضور این‌ها محروم کردند. شمسی پور با بیان اینکه غالب این ادعاهایی که انجام‌شده، کذب و دروغ محض است و من تعجب می‌کنم که چطور شرمسار و خجالت‌زده نیستند که این دروغ‌ها را در جامعه رواج می‌دهند! اما در عین حال گفت: ما در خصوص این ۵۸ نفر تک به تک بررسی دقیق انجام داده‌ایم و بررسی‌ها نشان می‌دهد غالب این ادعاهایی که انجام‌شده، کذب و دروغ محض است و من تعجب می‌کنم که چطور شرمسار و خجالت‌زده نیستند که این دروغ‌ها را در جامعه رواج می‌دهند! از این لیست ۵۸ نفر ۳ نفر مربوط به دانشگاه‌های علوم پزشکی هستند که به وزارت علوم ارتباطی ندارند و ۱۷ نفر دیگر مربوط به دانشگاه آزاد هستند که خودشان باید پاسخ دهند و ارتباطی به وزارت علوم ندارند، ۳۸ نفر باقی‌مانده مربوط به وزارت علوم تحقیقات و فناوری هستند که وضعیت همه آن‌ها را توضیح می‌دهم. از این ۳۸ نفر باقی‌مانده که ادعا شده اخراج شده اند، ۳ نفر بازنشسته هستند و بازنشسته شدن کارمندان دولت امری جاری و متداول است این افراد به سن بازنشستگی رسیده اند، سن این افراد و سابقه خدمتشان به حد مندرج در آئین‌نامه رسیده و دانشگاه طبق آئین‌نامه استخدامی اعضا هیأت علمی آن‌ها را بازنشسته کرده‌است این بازنشستگی‌ها هیچ ربطی به اخراج و اغتشاشات ندارد و جالب است که بدانید یکی از این ۳ نفر قبل از فتنه سال ۱۴۰۱ بازنشسته شده‌است. اما به هر حال به نظر می رسد این سخنان آقای سخنگو به نوعی تاییدی باشد بر آمار ذکر شده! گرچه براساس برخی اظهار نظرهای مطرح شده گمان می رود که خالص سازی در دانشگاه ها وارد فاز جدیدی شده باشد. گروهی از منتقدان این طرح اعلام کرده‌اند که در مقابل حذف برخی از اساتید از دانشگاه‌ها، دولت در صدد جذب و تزریق تعداد زیادی از اساتید و هفکران خود در داشنگاه‌هاست. این گمانه‌زنی ها زمانی تشدید شد که خبر ورود دو مجری تلویزیون به عنوان استاد در دانشگاه ها در فضای مجازی منتشر شد. موضوعی که بسیاری از اساتید به آن واکنش نشان دادند. همانگونه که تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران مدعی شد: «استاد که خالص سازی شود دانشجو هم خالص‌سازی می‌شود. وقتی استاد ذهن باز داشته باشد، دانشجو سرکلاسش می‌نشیند. در غیراینصورت دانشجویی که بتواند مهاجرت می‌کند، یک عده که اصلا دانشگاه نمی‌روند و عده‌ای هم که می‌آیند سرکوب و سرخورده می‌شوند. برخی هم سرکلاس می‌نشینند و مدرک می‌گیرند و نظام سیاسی خودشان را به شکل ضعیف بازتولید می‌کنند.»

با این حال گروهی دیگر از منتقدان معتقدند که منظور از خالص سازی دانسجویان حذف برخی جریان های دانشجویی و دانشجویان معترض است. جدالی که به نظر نمی رسد به این زودی ها خاتمه داشته باشد.

منبع:آرمان امروز