هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان روز گذشته در نشست خبری درباره پیش ثبت‌نام کاندیدا برای انتخابات مجلس دوازدهم در اسفندماه سال جاری نکاتی را مطرح کرد و نسبت به رد صلاحیت‌ها هشدار داد. وی گفت: «ممکن است افرادی که درگذشته تأییدشده‌اند به دلیل اعمال و رفتاری که داشته‌اند رد صلاحیت شوند» سخنان وی در حالی مطرح می‌شود که شخصیت‌های برجسته و جریانات سیاسی نقش رد صلاحیت‌های شورای نگهبان را در کاهش مشارکت مردم موثر ارزیابی کرده‌اند. نظارت استصوابی همواره از سوی اصلاح‌طلبان مورد نقد بوده است.گفتنی است که طبق اصل 99 قانون اساسی وظیفه شورای نگهبان نظارت بر انتخابات است و نه دخالت در آن. در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفت‌وگویی با حسین انصاری راد رئیس کمیسیون اصل نود در مجلس ششم انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

وظیفه شورای نگهبان در قانون اساسی چگونه تعریف‌شده است؟

نکته اول این است که حسب مذاکرات صریح در قانون اساسی و اصل 99 شورای نگهبان سمتی جز حفظ سلامت انتخابات و حفظ رأی مردم ندارد. این سخن صراحتاً از سوی رئیس مجلس خبرگان وقت مرحوم سید محمد بهشتی مطرح‌شده است. شانیت شورای نگهبان حفظ سلامت انتخابات و رأی مردم است. مشروح مذاکرات در قانون اساسی مؤید این ادعاست. شورای نگهبان نمی‌تواند به قوه مجریه دستور دهد و نظر خود را به آن قوه اعمال کند. نظارت استصوابی شورای نگهبان خلاف شانی است که برای شورای نگهبان در قانون اساسی تعریف‌شده است. شورای نگهبان در حقیقت بسترساز حضور مردم در انتخابات و رأی به کاندیدای موردنظرشان است و پاسدار رأی مردم باشد بدون اینکه از شخص و یا جناحی طرفداری کند تا آن چیزی که اکثریت به آن رأی داده‌اند انتخاب و یا اجرا شود. متأسفانه از سال 1371 و در جریان انتخابات مجلس چهارم که نظارت استصوابی اجراشده به‌نوعی قانون اساسی و مقامی که برای این شورا تعیین‌شده نقض شده است.

به نظر شما نظارت استصوابی چه تأثیری بر حضور جریان‌های سیاسی و مشارکت مردم در انتخابات دارد؟
متأسفانه باید گفت که نظارت استصوابی باعث شده انتخابات از خاصیت و رسالت اصلی خود دور شود. نظارت استصوابی باعث شده معنا و محتوای انتخابات که حاکمیت ملی و حق انتخاب آزاد مردم باشد از بین برود. در حقیقت این موضوع مردم را از شرکت در انتخابات مأیوس کرده است.

تا جایی که بنده مطلع هستم تعداد کمی از اصلاح‌طلبان قریب به 3 نفر که برجسته و مشهور هستند در انتخابات مجلس پیش ثبت‌نام کرده‌اند. در بین اصلاح‌طلبان شخصیت‌های بزرگی وجود دارد که قبل از انقلاب و بعد از انقلاب نقش داشتند. افرادی که وزیر،معاون وزیر،سفیر، استاندار و نماینده مجلس بوده‌اند در پیش ثبت‌نام انتخابات شرکت نکردند. اگر انتخابات با روند نظارت استصوابی شورای نگهبان حرکت کند به همان شکلی که درگذشته انجام‌شده این انتخابات یکی از بدترین انتخابات در تاریخ جمهوری اسلامی خواهد شد.

به نظر شما تأثیر نظارت استصوابی بر شایسته‌سالاری چیست؟

نظارت استصوابی شایسته‌سالاری و تخصص گرایی را به محاق برده است. حق اولیه مردم انتخاب افرادی است که آن‌ها را شایسته نمایندگی خود می‌دانند و طبیعتاً در یک انتخابات آزاد شایستگان انتخاب می‌شوند مسئله‌ای که نظریه استصوابی جلوی آن را گرفته است.

نقد شما به عملکرد جبهه اصلاحات چیست؟

یکی از اشتباه اصلاح‌طلبان در انتخابات دوره هفتم مجلس اتفاق افتاد. در آن انتخابات اصلاح‌طلبان در برابر تصمیم شورای نگهبان مبنی بر اعمال نظارت استصوابی تسلیم شدند. شرکت در انتخاباتی که شورای نگهبان حدود 3500 اصلاح‌طلب را رد صلاحیت کرد اشتباه بود. از این تعداد 85 نماینده مجلس را با اتهامات بزرگ و بدون اثبات در دادگاه صالح رد صلاحیت کردند. می توان گفت اشتباه اصلاح‌طلبان پذیرش نظارت استصوابی و انتخابات برنامه‌ریزی‌شده وغیرقانونی بود.

پیش‌بینی شما از مشارکت مردم در انتخابات اسفندماه مجلس چیست؟

اگر شرایط کنونی ادامه پیدا کند مشارکت مردم مطلوب نخواهد بود. بنده از ابتدای انقلاب گاهی مسئول و گاهی نماینده مجلس بوده‌ام و در تمام انتخابات‌ها فعالانه شرکت کردم حتی زمانی که رد صلاحیت هم شدم بازهم در انتخابات شرکت کردم اما در این انتخابات شرکت نمی‌کنم.