فرزندآوری این دسته از ساکنان ایران دلهره آور است
رشد ۲۴۰ درصدی موالید اتباع چطور رخ داده؟
نکته نخستی که باید به آن توجه کرد این است که طبق بررسی سازمان جهانی مهاجرت از هر ۱۰ مهاجر افغانستانی که وارد ایران میشوند عمدتا ۹ نفر مرد هستند. این به این معناست که این مهاجران یا سرمایهها را برای خانواده خود از ایران خارج میکنند یا پس از مدتی که در ایران جاگیر شدند خانواده خود را هم از افغانستان میآورند.
طبق آمارها افغانستانی وقتی خانواده تشکیل میدهند نیز به سرعت اقدام به فرزندآوری میکنند. این در حالی است که شرایط ورود قانونی نیز برای آنها فراهم شده و میتوانند با انواع ویزاهای تفریحی، زیارتی یا درمانی وارد کشور شوند و سپس به شکل غیرقانونی اقامت داشته باشند. این افراد که اجازه کار غیرقانونی ندارند اغلب به مشاغل غیرقانونی روی میآورند و فرزندان خود را به خیابان میفرستند. به همین دلیل بخش عمدهای از خیابانهای شهرها در قبضه کودکان اتباع در آمده که اغلب نیز مهاجران افغان هستند. این خانوادهها به لحاظ فرهنگی زادوولد زیادی دارند اما در ایران داشتن کودک برای آنها نفع اقتصادی نیز دارد. تاجایی که موالید آنها بر اساس گزارشهایی تا ۲۴۰ درصد رشد داشته است.
کاهش ۳۵ درصدی زادوولد ایرانیان طی ۷ سال اخیر
در مقابل افزایش عجیب موالید اتباع، زادوولد در میان ایرانیان به طرز بیسابقهای کاهش پیدا کرده است. پیش از این علی محمدزاده رئیس اندیشکده سلامت جمعیت و خانواده هشدار داده بود که در ۱۲ سال اخیر؛ ازدواج ۴۰ درصد و در هفت سال گذشته فرزندآوری ۳۵ درصد کاهش داشته است. بر اساس پژوهشها و آمارها در سال ۲۰۵۰ یکششم جمعیت دنیا بالای ۶۵ سال سن خواهند داشت و از این سال به بعد پنجره جمعیتی ب ایران نیز بسته میشود و حتی بر اساس گفتههای رییس اندیشکده سلامت جمعیت و خانواده، نرخ جمعیت سالخوردگی ایران نسبت به میانگین جهانی رشد بیشتری خواهد یافت.
همه اینها در حالی است که دولت تلاش کرده تا با سیاستگذاریها در حوزه جمعیت جوانان را به تشکیل خانواده و خانوادهها را به فرزندآوری ترغیب کند. هرچند که درباره این سیاستها که به طور مثال حذف غربالگری نیز شامل آن میشود بحثهای بسیاری است. کارشناسان معتقد هستند که دولت با اعمال سیاستهایی مثل تخصیص خودرو یا زمین نمیتواند جوانان را تشویق به ازدواج و فرزندآوری کند. وقتی که شاخصهای کلان اقتصادی از جمله تورم، ارزش پول ملی، اشتغال و درآمد ناخالص ملی هر روز در حال کاهش و پسرفت است افق روشنی از آینده برای جوانان وجود ندارد. اما نکته اینجاست که اتباع افغان چنین نگاهی به شرایط ندارند و چالشهای اقتصادی فرزندآوری آنان را تحت تاثیر قرار نمیدهد.
در چنین شرایطی باید دید که دولت چه سیاستهایی را برای ساماندهی اتباع افغان در پیش خواهد گرفت. آن هم وقتی که صدور روادید نیز برای آنان افزایش بیسابقهای پیدا کرده است.