«برآوردهای مختلفی برای اندازه بازار خدمات وجود دارد؛ به‌طور کلی، اندازه بازار خدمات حرفه‌ای در ایران که مثلا خدمات پزشکی را هم شامل می‌شود، حدود 5 میلیارد دلار است. با همه بالا و پایین‌هایی که ارز کشور داشته است، می‌توان رقم حدود 500 تا 1000 هزار همت را برای خدمات حرفه‌ای و برای کل بازار خدمات، 5000 همت را در نظر گرفت.» حامد تاج الدین، هم‌بنیانگذار استارتاپ آچاره در گفت‌گو با تجارت‌نیوز، ضمن بیان این جملات به تشریح وضعیت بازار خدمات آنلاین در ایران پرداخته است.

به گزارش تجارت‌نیوز، آچاره پلتفرمی است که خدماتی برای نظافت منزل و محل کار، خدمات نصب و تعمیر لوازم منزل، خدمات زیبایی بانوان، خدمات تعمیرات و بازسازی و… را به صورت آنلاین ارائه می‌دهد. درواقع با آچاره رابطه بین خدمات‌دهنده و خدمات‌گیرنده تسریع می‌شود و کاربران این امکان را دارند که برای انواع خدمات، به متخصص حرفه‌ای در کمترین زمان ممکن دسترسی داشته باشند.

حامد تاج ‌الدین هم‌بنیان‌گذار و رئیس هیات‌مدیره استارتاپ آچاره است. وی در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره اندازه بازار خدمات و سرویس آنلاین در ایران گفت: این بازار، یک بازار بزرگ و رو به رشد در اقتصاد ایران است. برآوردهای مختلفی برای اندازه آن وجود دارد، به طور کلی، اندازه بازار خدمات حرفه‌ای در ایران که مثلا خدمات پزشکی را هم شامل می‌شود، تا حدود 5 میلیارد دلار است. با همه بالا و پایین‌هایی که ارز کشور داشته است، می‌توان به رقم حدود 500 تا 1000 هزار همت را برای خدمات حرفه‌ای و برای کل بازار خدمات، 5000 همت را در نظر گرفت.

1درصد از بازار خدمات و سرویس آنلاین شده است

این کارآفرین در مورد سهم آنلاین‌ها از بازار خدمات ایران اضافه کرد: در این بازار همه خدمات مثل خدمات پزشکی یا خدمات خاص، امکان آنلاین شدن ندارند، شاید تنها 40درصد بازار را بتوان به بازار آنلاین تبدیل کرد. بازار آنلاین هم نیاز به فرهنگ‌سازی دارد؛ یعنی هم کاربران و هم متخصصان به رفتار صحیح و حرفه‌ای پلتفرم‌ها آگاه شوند و هم زیرساخت‌ها و زمینه‌های قانونی آن فراهم شود. با همه این شرایط است که می‌توان به آن 40درصد رسید. در حال حاضر شاید 1درصد هم از این بازار آنلاین نشده باشد. 1درصد هم رقم بزرگی است؛ یعنی عددی حدود 10 میلیون دلار.

او همچنین افزود: بازیگران این بازار بیشتر همان فعالان بازار سنتی هستند که همیشه بوده‌اند؛ از تاسیساتی‌ها گرفته تا شرکت‌های کوچک خدماتی و نظافتی. براساس داده‌های رسمی کشور 3میلیون واحد صنفی ثبت شده است. اگر به‌طور میانگین در این 3 میلیون واحد صنفی، 2 نفر هم مشغول به کار باشند، حدود 6میلیون نفر می‌شود. تعدادی هم مثل «آچاره» بازیگرهای جدید هستند و با استفاده از تکنولوژی می‌خواهند نقش تنظیم‌گری بین سرویس‌دهنده‌ها و مشتری‌ها را بازی کنند. ما خدمات اراطه نمی‌دهیم، تنها روابط بین بازیگرهای سنتی و مشتری‌ها را مدرن می‌کنیم و به این روابط نظم و شفافیت می‌دهیم.

او با اشاره به تلاش تیم برای استانداردکردن قیمت‌ها اضافه کرد: برای تعیین قیمت ثابت راه‌حلی وجود نداشت؛ چراکه نمی‌شود در بعضی خدمات از قبل قیمت‌گذاری کرد. در خدماتی مثل تعمیرات تا وقتی خرابی تشخیص داده نشود، امکان قیمت‌گذاری وجود ندارد. در بعضی خدمات مثل تعمیر و راه‌اندازی کولر امکان استانداردسازی وجود داشت؛ ما این کار را به کمک کارشناس‌ها انجام دادیم و قیمت ثابت را اعمال کردیم. در جایی هم که امکان قیمت‌گذاری وجود نداشت به تعامل متخصص و مشتری کمک کردیم تا قیمت‌گذاری درست و صحیح انجام شود.

یک قدم جلوتر از دولت

هم‌بنیانگذار آچاره، در ارتباط با ارزشی که یک استارتاپ در جامعه ایجاد می‌کند نیز گفت: در نهایت ارزش یک استارتاپ یا پلتفرم به راحت‌تر کردن زندگی عموم مردم جامعه است و در آچاره برای ما مهم است که هم خدمات‌دهنده و هم خدمات‌گیرنده به راحتی بیشتری در سبک زندگی و اشتغال خود برسند. متخصص‌ها می‌توانند برنامه‌ریزی بهتری برای درآمد خود داشته باشند و امکان دسترسی آن‌ها به بازارهای جدید افزایش پیدا کند. یک متخصص در یک مدل سنتی باید یک مغازه اجاره کند و در آن به انتظار مشتری بنشیند.
مطالعه بیشتر: ارزش پیشنهادی تمایز رقابتی یک استارتاپ در بازار / پیشنهادی که نمی‌توانی رد کنی!

او اضافه کرد: در این بازار سرسام‌آور مسکن ایران می‌توان این هزینه را کاهش داد. در این صورت، متخصصان دیگر نیازی به اجاره مغازه نخواهند داشت. دولت که نمی‌تواند وضعیت اجاره ملک را کنترل کند. در اینجا استارتاپ به کمک بازار می‌آید؛ ما صورت مساله را حذف می‌کنیم و می‌گوییم بدون اجاره مغازه، مشغول به فعالیت و درآمدزایی شوید و متخصصان ویترین مغازه سنتی را به فضای آنلاین می‌آورند.

او همچنین افزود: از طرف دیگر، مصرف‌کننده هم خدمات بهتری را تجربه می‌کند. تنوع و امکان انتخاب در خدمات برای آن‌ها بیشتر می‌شود. آن‌ها اطمینان دارند که سابقه متخصصان توسط پلتفرم ارزیابی شده و همچنین متخصص برای دوام خود در بازار جدید باید خدمات بهتری ارائه کند؛ چراکه گزارش‌های خطا و عملکردهای نامناسب در کارنامه او باقی خواهد ماند. در این صورت است که قطعا خدمات سرویسی که مشتری‌ها می‌گیرند بالاتر هم می‌رود. شما تصور کنید در یک منطقه شهری هستید که نمی‌دانید برای یک خدمات به خصوص باید به کجا مراجعه کنید. در اینجا پلتفرم است که به کمک شما می‌آید و در کمترین زمان ممکن متخصص مربوط را به شما معرفی می‌کند. ما در حال حاضر 2میلیون کاربر داریم که 50درصدشان در تهران و 50درصد دیگر در باقی کلان‌شهرها هستند.

تورم ما درآمدهای خدماتی را کم می‌کند

وی با اشاره به تورم داخلی اضافه کرد: بازارهایی مثل خدمات در کشورهایی مثل ایران که مشکلات تورمی بر آنها حاکم است، با یک فاصله‌ای از تورم رشد می‌کنند. قیمت کالاها به سرعت براساس تورم افزایش پیدا می‌کند اما در خدمات این‌طور نیست. تورم در کشورهای در حال توسعه یا جهان سوم مثل ما نقش کوچک کردن درآمدهای خدماتی را دارد. یا آنکه وقتی درآمد جامعه کاهش پیدا می‌کند ترجیح می‌دهد بخشی از کارهای خدماتی را به هر زحمتی که باشد، خودشان انجام دهند تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند.
مطالعه بیشتر: چرا مردم جذب قمار، لاتاری و کلاهبرداری پانزی می‌شوند؟ / رویافروشی در شرایط بد اقتصادی

او ادامه داد: هر چقدر ثبات و رشد اقتصادی بیشتر باشد برای پلتفرم‌های بازار خدمات و سرویس آنلاین بهتر است چرا که مردم به گرفتن خدمات راغب‌ خواهند شد. من به آینده «آچاره» خوش‌بین هستم چراکه وارد سبک زندگی مردم به خصوص پایتخت و کلان‌شهرها شده است. می‌دانم که از این هم فراتر خواهد رفت و به بخشی از سبک زندگی مردم در جهت زندگی آسان‌تر تبدیل خواهد شد. در حال حاضر ما باید در جاهایی سرمایه‌گذاری کنیم که بالاترین نرخ بازدهی را داشته باشد ولی طی چند سال آینده و با رشد آگاهی مردم این بازار بزرگتر خواهد شد.

نمی‌توان جلو تکنولوژی را گرفت

تاج ‌الدین در پایان افزود: کسی نمی‌تواند جلوی تکنولوژی را بگیرد؛ در نهایت تکنولوژی مثل یک رودی که از بالای کوهی در جریان است، راه خود را در میان مردم باز می‌کند و وارد کشورها می‌شود. می‌توانی این رود را هدایت کنی ولی نمی‌توانی جلوی آن را بگیری. در کشور ما هم گاهی از طرف دولت یا حتی مردم در مقابل بعضی از سویه‌های جدید تکنولوژی مقاومت شده اما به مرور و با گذر زمان این مقاومت شکسته شده و تکنولوژی راه خود را در میان مردم باز کرده است.