مرور گذشته و حال ناطقنوری
روزنو :
سیاستمداری در میانه که میخواهد نقش فراجناحی خودش را همچنان حفظ کند. شاید این بهترین توصیف از مردی است که هم دعوت اصلاحطلبان را رد میکند و هم لیدری اصولگرایان را پس میزند. از همینرو است که سیاسیون وقتی بهدنبال یک چهره سیاسی با حداکثر اجماع میگردند سری هم به او میزنند. «ناطقنوری» در کنار «حسن خمینی» از گزینههای اولیه انتخاباتی اصلاحطلبان برای سال 92 بود که آن زمان بهدنبال یک چهره فراگیر میگشتند اما به علت عدم تمایل خودش کنار گذاشته شد. حالا هم وقتی جبهه پیروان خط امام و رهبری به سراغش رفتهاند او دست رد به سینه آنها زده است. «ناطقنوری» حداقل تا سال 88 نهتنها کاملا در دایره اصولگرایی تعریف میشد بلکه از چهرههای شاخص این جریان به حساب میآمد.
از آن زمان اما کمکم راهش را از یاران جدا کرد. اگرچه اوج جدایی را به رخدادهای سال 88 نسبت میدهند اما بهنظر میرسد نقطه ناامیدی او از یاران، با انتخابات 84 شروع شد. زمانی که در نقش شیخوخیت این جناح، رییس شورای هماهنگی نیروهای انقلاب را عهدهدار شد اما تلاشش برای وحدت یاران و رسیدن به نامزد واحد در جبهه اصولگرایی به شکست انجامید. سال 88 هم بعد از اتهاماتی که «احمدینژاد» علیه او و خانوادهاش در مناظره معروف انتخاباتی مطرح کرد، از اصولگرایان انتظار حمایت داشت، اما نهتنها حمایت ندید بلکه حتی در جایگاه دفاع و پاسخگویی دعوت به سکوت شد. بعد از آن بود که رنجید و کناره گرفت یا به عبارت بهتر سکوت پیشه کرد. او حتی کمکم در جلسات جامعه روحانیت هم شرکت نکرد و از زمانی دیگر کاملا جامعه را ترک کرد. ناطقنوری از زمان انتخابات 88 سهسالی در لاک سکوت فرورفت. شکست سکوتش هم با گلایههایی همراه بود. اینکه اگر اتهامات «احمدینژاد» در آن مناظره درست بود چرا کسی پیگیری قضایی نکرد؟ او از خرافهگرایی و برخی اظهارنظرهایی که در این سالها رخ داده بود هم بهشدت انتقاد کرد. بعد از آن هم وقتی در حرم حضرت رضا (ع) از نبود عدالت سیاسی گلایه کرد با اعتراض حامیان دولت و پرتاب بطری آب و... روبهرو شد.
اصولگرایان در جستوجوی ناجی
اصولگرایان اما حالا دنبال پوستاندازیاند و شاید بهتر دیدهاند بهجای رفتن سراغ یک چهره صددرصد متصف به اصولگرایی، بعد از ناکامی جناحشان در انتخابات، سراغ فردی بروند که مدتهاست در لایه خاکستری سیاست فرورفته اما عقبه اصولگرایی دارد. «ناطق» میتواند برای آنها در این روزها نقش ناجی را ایفا کند. «محمدرضا باهنر» با اشاره به اینکه بحث حضور وی (ناطق) مدتها پیش مطرح بود گفتهاست: «ما با وی مذاکره کرده بودیم، اما اکنون احساس کردهایم که ناطقنوری فعلا آمادگی حضور در این صحنهها را ندارد.» بهنظر میرسد این دومینباری است که «ناطق» دست رد به سینه باهنر میزند. دفعه قبل هم زمان افطاری جامعه اسلامی مهندسین به دبیرکلی «باهنر» بعد از انتخابات سال جاری بود که اعلام شد او قرار است بهعنوان میهمان و سخنران در مراسم حاضر شود اما روز موعود رسید و ناطق نرفت.
«محمدرضا باهنر» نخستینبار بعد از انتخابات بود که از تشکیل حزب فراگیر بین اصولگرایان سخن گفت و بر لیدری ناطقنوری بر این حزب تاکید کرد. وی گرچه از رایزنیهای اصولگرایان برای لیدری«ناطقنوری» در راس این جریان سیاسی در صورت تشکیل حزب فراگیر سخن گفته بود اما این را نیز عنوان کرد که رایزنیهای انجامشده فقط با ناطقنوری انجام نمیشود.
پس از آن «احمد نیکفر» عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین نیز از رایزنی خود با ناطقنوری خبر داد و گفت: «بنده با وی در اینباره صحبت کردم و وی نیز موافقت خود را با تشکیل حزب فراگیر اعلام کرد اما هیچ مطلبی مبنی بر پذیرش محوریت از سوی وی مطرح نشده است. ناطقنوری تشکیل حزب فراگیر را راهکاری صحیح میداند.»
نه کاملا در میانه
ناطق اگرچه دست رد به سینه هر دو جناح زده و کنش سیاسی او بیشتر مردی را نشان میدهد که در میانه ایستاده اما این میانهایستادن بهمعنای کنش کاملا فراجناحی او و اینکه او درصدد است سهمی برابر در هر دو جناح داشته باشد، نیست. تحلیل رفتار او در این سالهای اخیر حاکی از این است که او هرچه از اصولگرایان فاصله گرفته، در مقابل فاصلهاش با اصلاحطلبان کمتر شده است.
سیاستمداری که از دولت قبلی دلخور و از یاران گلایهمند بود با رفتن احمدینژاد دوباره به صحنه آمده بود. بار دیگر هم ماه رمضان گذشته بود. هر دو جناح بعد از انتخابات افطاری دادند و ناطق را میهمان کردند. ناطق اما در میهمانی جامعه اسلامی مهندسین شرکت نکرد و بهجایش در ضیافت افطاری «عارف» با حضور «خاتمی» و دیگر چهرههای اصلاحطلب حضور بههم رساند. عکسهای منتشرشده از مراسم او را در کنار این دو چهره شاخص اصلاحطلب نشان میداد. عضویت ناطق در هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی هم به پیشنهاد «هاشمیرفسنجانی» و پذیرش این دعوت از سوی او نشانه دیگری است از تمایل ناطق به نزدیکی آرامآرام به اردوگاه مقابل اصولگرایان. طه هاشمی در صفحه فیسبوک خود نوشته بود که ناطق که در این سالهای اخیر هیچ پیشنهادی را نمیپذیرد اما باوجود آن اینبار این دعوت را قبول کرده است.
سخنان اخیر ناطقنوری هم در گلایه از تندرویها و بدبختیهایی که بیترمزها برای کشور آفریدهاند در همین راستا و نقد تندرویهای اصولگرایانه تفسیر میشود. واکنش اصولگرایان به این سخنان ناطق اما متفاوت بوده است. با وجود استقبال روزنامه جمهوری اسلامی از این سخنان در یادداشت «مسیح مهاجری» که نوشته بود: «اگر کسی با انصاف و با توجه به آنچه در جامعه و جهان اسلام میگذرد، این سخنان آقای ناطقنوری را موردتوجه قرار دهد، غیر از واقعیتگرایی از روی اخلاص و دلسوزی چیز دیگری در آن نخواهد دید» اما کیهان از آن انتقاد کرده است. کیهان با اشاره به تغییر مواضع سیاسی ناطق به کنایه نوشته بود: «با توجه به مواضع اخیر ایشان و گرایش سیاسی جدیدی که احتمالا پیدا کردهاند میتوان حدس زد، چه کسانی را تندرو و بیترمز میدانند.» کیهان در ادامه با طرح این پرسش از ناطق: «منظور حضرتعالی از «تندروها» و «بیترمزها»یی که به قول شما برای کشور بدبختی و گرفتاری آفریدهاند کیست؟» نوشته بود: «حضرتعالی و بسیاری از مسوولان و صاحبمنصبان دیگر، پست و مقام و زندگی آرام و بیدغدغه خود را مدیون فداکاری و پاکبازی کسانی هستید و هستیم که آنان را «تندرو» و «بیترمز» مینامید! کاش توضیح میدادید - و هنوز هم دیر نشده - که منظور شما با آنچه اصحاب فتنه و دشمنان این مرزوبوم از سخن جنابعالی برداشت کرده و در آن میدمند متفاوت است.»
اخیرا بحثهایی مطرح شده بود مبنی بر اینکه اصلاحطلبان قرار است با محوریت ناطق برای ریاست در مجلس دهم در انتخابات آتی فعال شوند. «باهنر» رییس جدید جبهه پیروان خط امام و رهبری و جانشین «عسگراولادی» با اشاره به همین بحث گفته بود: «اینگونه خبرها جوسازی رسانهای بوده و شایعهای بیش نیست، جواب صحیح آن را باید از خودش هم پرسید.» فارغ از درستی یا نادرستی این بحث به نظر میرسد که اصولگرایان از ترس هضم کامل ناطق در جریان اصلاحطلبی به فراست افتادهاند تا آخرین تلاشهایشان را برای بازگرداندن او به اردوگاه اصولگرایی انجام دهند؛ تلاشهایی که باید گفت خیلی دیر در حال انجام است.
---------------------------
ناطق در یک نگاه
«علیاکبر ناطق نوری»، زاده روستای «اوزکلا» از توابع شهرستان نور در استان مازندران، رییس دفتر بازرسی مقاممعظمرهبری است. در دورههای اول، سوم، چهارم و پنجم نماینده مجلس که در دورههای چهارم و پنجم رییس مجلس شورای اسلامی بوده است.
او همچنین عضو مجمعتشخیصمصلحتنظام عضو و نایبرییس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی است. در انتخابات دور هفتم ریاستجمهوری کاندیدای جناح محافظهکار (شامل جامعه روحانیت مبارز و تشکلهای همسو و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) شد که با بیش از هفتمیلیون رای در مقابل بیش از ۲۰میلیون مغلوب محمد خاتمی شد. یکی از نکات جالب این انتخابات، پیام تبریک ناطقنوری به محمد خاتمی قبل از اعلام نتیجه نهایی بود.
او بعد از این انتخابات با پیشنهاد اصولگرایان ریاست شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی را برعهده گرفت و سال ۱۳۷۷ با ابتکار خود نشست بینالمجالس کشورهای اسلامی را تاسیس کرد. اگرچه غیبت او در آخرین دور این اجلاس با اماواگرهایی همراه بوده است. حسین شیخالاسلام، مشاور امور بینالملل رییس مجلس سخنرانی ناطق در اجلاس اندونزی را عاملی دانسته که تعدادی از کشورهای حاشیه خلیجفارس به آن عکسالعمل شدیدی نشان دادند و همین باعث شد که نام او در بین فهرست سخنرانها نباشد.
از آن زمان اما کمکم راهش را از یاران جدا کرد. اگرچه اوج جدایی را به رخدادهای سال 88 نسبت میدهند اما بهنظر میرسد نقطه ناامیدی او از یاران، با انتخابات 84 شروع شد. زمانی که در نقش شیخوخیت این جناح، رییس شورای هماهنگی نیروهای انقلاب را عهدهدار شد اما تلاشش برای وحدت یاران و رسیدن به نامزد واحد در جبهه اصولگرایی به شکست انجامید. سال 88 هم بعد از اتهاماتی که «احمدینژاد» علیه او و خانوادهاش در مناظره معروف انتخاباتی مطرح کرد، از اصولگرایان انتظار حمایت داشت، اما نهتنها حمایت ندید بلکه حتی در جایگاه دفاع و پاسخگویی دعوت به سکوت شد. بعد از آن بود که رنجید و کناره گرفت یا به عبارت بهتر سکوت پیشه کرد. او حتی کمکم در جلسات جامعه روحانیت هم شرکت نکرد و از زمانی دیگر کاملا جامعه را ترک کرد. ناطقنوری از زمان انتخابات 88 سهسالی در لاک سکوت فرورفت. شکست سکوتش هم با گلایههایی همراه بود. اینکه اگر اتهامات «احمدینژاد» در آن مناظره درست بود چرا کسی پیگیری قضایی نکرد؟ او از خرافهگرایی و برخی اظهارنظرهایی که در این سالها رخ داده بود هم بهشدت انتقاد کرد. بعد از آن هم وقتی در حرم حضرت رضا (ع) از نبود عدالت سیاسی گلایه کرد با اعتراض حامیان دولت و پرتاب بطری آب و... روبهرو شد.
اصولگرایان در جستوجوی ناجی
اصولگرایان اما حالا دنبال پوستاندازیاند و شاید بهتر دیدهاند بهجای رفتن سراغ یک چهره صددرصد متصف به اصولگرایی، بعد از ناکامی جناحشان در انتخابات، سراغ فردی بروند که مدتهاست در لایه خاکستری سیاست فرورفته اما عقبه اصولگرایی دارد. «ناطق» میتواند برای آنها در این روزها نقش ناجی را ایفا کند. «محمدرضا باهنر» با اشاره به اینکه بحث حضور وی (ناطق) مدتها پیش مطرح بود گفتهاست: «ما با وی مذاکره کرده بودیم، اما اکنون احساس کردهایم که ناطقنوری فعلا آمادگی حضور در این صحنهها را ندارد.» بهنظر میرسد این دومینباری است که «ناطق» دست رد به سینه باهنر میزند. دفعه قبل هم زمان افطاری جامعه اسلامی مهندسین به دبیرکلی «باهنر» بعد از انتخابات سال جاری بود که اعلام شد او قرار است بهعنوان میهمان و سخنران در مراسم حاضر شود اما روز موعود رسید و ناطق نرفت.
«محمدرضا باهنر» نخستینبار بعد از انتخابات بود که از تشکیل حزب فراگیر بین اصولگرایان سخن گفت و بر لیدری ناطقنوری بر این حزب تاکید کرد. وی گرچه از رایزنیهای اصولگرایان برای لیدری«ناطقنوری» در راس این جریان سیاسی در صورت تشکیل حزب فراگیر سخن گفته بود اما این را نیز عنوان کرد که رایزنیهای انجامشده فقط با ناطقنوری انجام نمیشود.
پس از آن «احمد نیکفر» عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین نیز از رایزنی خود با ناطقنوری خبر داد و گفت: «بنده با وی در اینباره صحبت کردم و وی نیز موافقت خود را با تشکیل حزب فراگیر اعلام کرد اما هیچ مطلبی مبنی بر پذیرش محوریت از سوی وی مطرح نشده است. ناطقنوری تشکیل حزب فراگیر را راهکاری صحیح میداند.»
نه کاملا در میانه
ناطق اگرچه دست رد به سینه هر دو جناح زده و کنش سیاسی او بیشتر مردی را نشان میدهد که در میانه ایستاده اما این میانهایستادن بهمعنای کنش کاملا فراجناحی او و اینکه او درصدد است سهمی برابر در هر دو جناح داشته باشد، نیست. تحلیل رفتار او در این سالهای اخیر حاکی از این است که او هرچه از اصولگرایان فاصله گرفته، در مقابل فاصلهاش با اصلاحطلبان کمتر شده است.
سیاستمداری که از دولت قبلی دلخور و از یاران گلایهمند بود با رفتن احمدینژاد دوباره به صحنه آمده بود. بار دیگر هم ماه رمضان گذشته بود. هر دو جناح بعد از انتخابات افطاری دادند و ناطق را میهمان کردند. ناطق اما در میهمانی جامعه اسلامی مهندسین شرکت نکرد و بهجایش در ضیافت افطاری «عارف» با حضور «خاتمی» و دیگر چهرههای اصلاحطلب حضور بههم رساند. عکسهای منتشرشده از مراسم او را در کنار این دو چهره شاخص اصلاحطلب نشان میداد. عضویت ناطق در هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی هم به پیشنهاد «هاشمیرفسنجانی» و پذیرش این دعوت از سوی او نشانه دیگری است از تمایل ناطق به نزدیکی آرامآرام به اردوگاه مقابل اصولگرایان. طه هاشمی در صفحه فیسبوک خود نوشته بود که ناطق که در این سالهای اخیر هیچ پیشنهادی را نمیپذیرد اما باوجود آن اینبار این دعوت را قبول کرده است.
سخنان اخیر ناطقنوری هم در گلایه از تندرویها و بدبختیهایی که بیترمزها برای کشور آفریدهاند در همین راستا و نقد تندرویهای اصولگرایانه تفسیر میشود. واکنش اصولگرایان به این سخنان ناطق اما متفاوت بوده است. با وجود استقبال روزنامه جمهوری اسلامی از این سخنان در یادداشت «مسیح مهاجری» که نوشته بود: «اگر کسی با انصاف و با توجه به آنچه در جامعه و جهان اسلام میگذرد، این سخنان آقای ناطقنوری را موردتوجه قرار دهد، غیر از واقعیتگرایی از روی اخلاص و دلسوزی چیز دیگری در آن نخواهد دید» اما کیهان از آن انتقاد کرده است. کیهان با اشاره به تغییر مواضع سیاسی ناطق به کنایه نوشته بود: «با توجه به مواضع اخیر ایشان و گرایش سیاسی جدیدی که احتمالا پیدا کردهاند میتوان حدس زد، چه کسانی را تندرو و بیترمز میدانند.» کیهان در ادامه با طرح این پرسش از ناطق: «منظور حضرتعالی از «تندروها» و «بیترمزها»یی که به قول شما برای کشور بدبختی و گرفتاری آفریدهاند کیست؟» نوشته بود: «حضرتعالی و بسیاری از مسوولان و صاحبمنصبان دیگر، پست و مقام و زندگی آرام و بیدغدغه خود را مدیون فداکاری و پاکبازی کسانی هستید و هستیم که آنان را «تندرو» و «بیترمز» مینامید! کاش توضیح میدادید - و هنوز هم دیر نشده - که منظور شما با آنچه اصحاب فتنه و دشمنان این مرزوبوم از سخن جنابعالی برداشت کرده و در آن میدمند متفاوت است.»
اخیرا بحثهایی مطرح شده بود مبنی بر اینکه اصلاحطلبان قرار است با محوریت ناطق برای ریاست در مجلس دهم در انتخابات آتی فعال شوند. «باهنر» رییس جدید جبهه پیروان خط امام و رهبری و جانشین «عسگراولادی» با اشاره به همین بحث گفته بود: «اینگونه خبرها جوسازی رسانهای بوده و شایعهای بیش نیست، جواب صحیح آن را باید از خودش هم پرسید.» فارغ از درستی یا نادرستی این بحث به نظر میرسد که اصولگرایان از ترس هضم کامل ناطق در جریان اصلاحطلبی به فراست افتادهاند تا آخرین تلاشهایشان را برای بازگرداندن او به اردوگاه اصولگرایی انجام دهند؛ تلاشهایی که باید گفت خیلی دیر در حال انجام است.
---------------------------
ناطق در یک نگاه
«علیاکبر ناطق نوری»، زاده روستای «اوزکلا» از توابع شهرستان نور در استان مازندران، رییس دفتر بازرسی مقاممعظمرهبری است. در دورههای اول، سوم، چهارم و پنجم نماینده مجلس که در دورههای چهارم و پنجم رییس مجلس شورای اسلامی بوده است.
او همچنین عضو مجمعتشخیصمصلحتنظام عضو و نایبرییس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی است. در انتخابات دور هفتم ریاستجمهوری کاندیدای جناح محافظهکار (شامل جامعه روحانیت مبارز و تشکلهای همسو و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) شد که با بیش از هفتمیلیون رای در مقابل بیش از ۲۰میلیون مغلوب محمد خاتمی شد. یکی از نکات جالب این انتخابات، پیام تبریک ناطقنوری به محمد خاتمی قبل از اعلام نتیجه نهایی بود.
او بعد از این انتخابات با پیشنهاد اصولگرایان ریاست شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی را برعهده گرفت و سال ۱۳۷۷ با ابتکار خود نشست بینالمجالس کشورهای اسلامی را تاسیس کرد. اگرچه غیبت او در آخرین دور این اجلاس با اماواگرهایی همراه بوده است. حسین شیخالاسلام، مشاور امور بینالملل رییس مجلس سخنرانی ناطق در اجلاس اندونزی را عاملی دانسته که تعدادی از کشورهای حاشیه خلیجفارس به آن عکسالعمل شدیدی نشان دادند و همین باعث شد که نام او در بین فهرست سخنرانها نباشد.