«در سال‌های اخیر نقدهای بسیاری به نوع مدیریت صدا و سیما شده است و این انتقادها از هر سوی همچنان ادامه دارد و در واقع می‌توانیم اینگونه بگوییم که کمتر کسی پیدا می‌شود که رسانه ملی را تایید کند. ریزش مخاطب از یک سو و عدم نگاه به همه جریان‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و … از سوی دیگر باعث شده نقدهای فراوانی به این سازمان وارد شود و مسئولان این رسانه عریض و طویل بدون توجه به نقدهای مردمی و کارشناسان همچنان به نوع فعالیت خود در قالب جناح‌بندی‌های سیاسی ادامه می‌دهند. بسیاری بر این باروند به‌غیر از موارد فنی در بحث تولید محتوا بازی‌های سیاسی و جناح بندی‌ها باعث شده تا رسانه ملی که روزی پرمخاطب بود حالا به سازمانی ورشکسته تبدیل شود. با این وضعیت تولیدی و مدیریتی «شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی» در جلسه هفته گذشته خود که به ریاست «ابراهیم رئیسی»، رییس جمهور برگزار شد، به بحث درباره سیاست‌ها و ضوابط حوزه صوت و تصویر فراگیر پرداخت و ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» را به تصویب رساند و طبق این مصوبه پلتفرم‌های ایرانی که در واقع جای آنتن صدا و سیما را برای مخاطبانی که نه علاقه‌ای به شبکه‌های خارجی دارند و نه تمایلی به روشن کردن تلویزیون، به برنامه‌های متنوع این شبکه‌های خصوصی گرایش زیادی داشته باشند. برخی معتقدند که اگر این مصوبه به مرحله اجرایی برسد و قوانین صداوسیما در آنجا نهادینه شود بی‌شک مخاطبانش به سرعت ریزش خواهد کرد. حالا باتوجه به این حواشی برخی از تحلیلگران معتقدند که این مسئولیت که از سوی رییس جمهور به صدا و سیما واگذار شده است برگ دیگری از سهم خواهی جناح تندرو است. مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا در این زمینه معتقد است تحویل دادن صداوسیما به شبکه نمایش خانگی یعنی راه‌اندازی پلتفرم «جبلی-جلیلی‌نت». در ادامه این گزارش به این موضوع خواهیم پرداخت.»

بر اساس این ماده واحده، حیطه اختیارات و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی در این حوزه مشخص و برای فعالان بخش خصوصی به‌ویژه در پلتفرم‌های پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی معین شد که در چه بخش‌هایی باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در چه بخش‌های دیگری باید از سازمان صدا و سیما مجوز اخذ کنند. همچنین بند دیگری از این الزامات که اصول و سیاست‌های ساخت و پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی را به شکلی دقیق‌تر مشخص می‌کند، به تصویب رسید. در حوزه سیاست‌ها و ضوابط ساخت و پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی، مقررات لازم برای ساماندهی این عرصه با عنایت به سیاست‌ها و اصول تعیین شده از سوی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، از سوی مسئولان مربوط به شکل لایحه تهیه و برای تصویب به عنوان قانون به مجلس شورای اسلامی ارسال شود. بر اساس مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، بر عهده سازمان صدا و سیما قرار دارد.

بودجه بیت المال ضایع نکنید

«محمد مهاجری»، فعال سیاسی اصولگرا در یادداشتی با انتقاد از رئیس‌جمهور بابت مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، خواستار تحویل دادن صداوسیما به شبکه نمایش خانگی و راه‌اندازی پلتفرم جبلی-جلیلی‌نت شد.! او در یادداشتی می‌نویسد: «مقرر کرده‌اید که نظارت بر شبکه نمایش‌خانگی را صداوسیما بر عهده گیرد. تکلیف مالایطاق فرموده‌اید. اولا که صداوسیما رقیب شبکه نمایش خانگی است و قطعا در این زمینه همیشه و هرجا آن شبکه را قوی تر ببیند کمر به قتلش می بندد. دوم اینکه صداوسیمای گنده‌ای که سرو ته خودش را نمی تواند جمع کند، همین الان هم کارآمد نیست چه برسد به اینکه از پس چنین مسئولیتی برآید. سوم اینکه نظارت را قاعدتا به دستگاهی می سپارند که اشراف کامل و سواد کافی و توان لازم را داشته باشد. وفعلا به گواهی اهالی فرهنگ و هنر، این موجود را توانایی چنین نظارتی نیست. اگر آقایان شورای انقلاب فرهنگی می‌خواهند کار شایسته انجام دهند باید کل صداوسیما را هم بدهند به شبکه نمایش خانگی. در آن صورت خودش خرجش را در می‌آورد و بودجه بیت المال ضایع نمی شود. ضمنا اگر بخواهد در رقابت با شبکه نمایش خانگی موفق شود این سریال‌های آبکی فعلی تبدیل به کارهای فاخر می شود و اگر نتوانست رقابت کند از میدان بیرون می رود و بودجه اش هم صرف کارهای خداپسندانه می شود. آقایان محترم شورای انقلاب فرهنگی نگران مدیران صداوسیما هم نباشند. آقایان جبلی و جلیلی می روند مجوز یک شبکه نمایش خانگی بنام جبلی_جلیلی_نت می‌گیرند و همین کارهای درخشان الان را آنجا نمایش می‌دهند. حتی می‌توانند هرچه دلشان خواست لاف بیایند که سریالهای ما مثلا ۹۶.۲ درصد بیننده دارد! آنجا کنتور دارد و مچ شأن را می گیرد و تعداد واقعی بیننده ها لو می رود. ایام حال دادن به صداوسیما مستدام!»

صدا و سیما در تصرف پایداری‌ها

«منصور حقیقت‌پور»، تحلیل‌گر مسایل داخلی و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در مورد نفوذ پایداری‌ها به صدا و سیما می‌گوید: «به خاطر اینکه جناح پایداری، بلندگو و رسانه دارند و بدون خونریزی صداوسیما را گرفته‌اند. پول‌های زیادی برای فضای مجازی خرج کرده‌اند، بعضی از نهادهای قدرتی در اختیارشان است. با وجود پول، نهادهای قدرتی، رسانه و تریبون، یک جماعتی که سروته آن دوتا اتوبوس نیست خیلی راحت می‌توانند بیایند و با استفاده از بلندگو، صداوسیما، بعضی رسانه‌ها و فضای مجازی واقعیت‌ها را طور دیگری جلوه بدهند. و از انسان‌های سالم، درست و مفاخر کشور مزدور و خائن و فتنه‌گر یا ساکت فتنه درست کنند. اینها به خاطر امتیازاتی است که در اختیار دارند؛ نهادهای قدرتی، ثروت و رسانه در اختیارشان است.»

باتوجه به تحرکات این روزهای جناح‌های سیاسی باید گفت افراد موسوم به «دولت سایه» که به نیروهای حاضر در اطراف «سعید جلیلی» گفته می‌شود خود را در صداوسیما سازماندهی کرده‌اند. چه آن‌که ابزاری قدرتمند هم‌چون صداوسیما در اختیار جناح سیاسی خاص هم‌چون برادران جلیلی، به ابزاری مهم برای آن‌ها تبدیل خواهد شد تا برای اولین بار از پله‌های ساختمان پارک وی به آنچه می‌خواهند برسند. این همان تفاوت ریاست جبلی بر صداوسیما نسبت به روسای قبلی است که در تاکتیک تلاش می‌کند با رویکردی برنامه محور، اهداف سیاسی جناح نزدیک به خود را محقق کند. در شرایطی که «وحید جلیلی» به مدیریت مالی و تولید محتوای سازمان صداسیما نظارت کامل دارد و «علیرضا خدابخشی»، خواهرزاده جلیلی، به مدیریت اخبار سیاسی کل شبکه‌های سیما، تسلط دارد، می‌توان انتظار داشت که در شرایط فعلی وضعیت حامیان سیاسی سعید جلیلی به‌مراتب بهتر از سایر کاندیداهای مجلس آینده باشد. از این‌رو قابل پیش‌بینی خواهد بود که قالیباف برای ریاست مجلس آینده رقیبی جدی دارد که در شرایط فعلی چندین گام از او جلوتر است. چه آن‌که انتصاب جبلی به‌ریاست صداوسیما و بازگشت وحید جلیلی به‌مدار مدیران صداوسیما، جناح سنتی حاکم بر صداوسیما از جمله «صفارهرندی»، «عزت‌الله ضرغامی» و … را تضعیف کرده است.

این موضوع از آن‌جا حائز اهمیت است که جذابیت ایده‌های وحید جلیلی برای مسئولان آن‌چنان است که در حال حاضر میدان فرهنگ عمومی جامعه در اختیار افراد نزدیک به جلیلی و جبلی است و بعید نیست نسیم حیات طیبه سعید جلیلی که از پارک وی، شروع به وزیدن کرده در بهارستان به طوفانی تبدیل شود که اصول‌گرایان سنت‌گرا را به حاشیه رانده تا حامیان مرد سایه‌ها، بر خلاف انتخابات‌های گذشته، اصولگراها را غافل‌گیر کنند.