سردرگمی درباره حجاب

الهام روحانی: موضوع حجاب بیشتر از چهار دهه است که در جامعه وجود دارد و طرح‌هایی هم که دراین‌ارتباط ارائه‌شده بی‌فایده بوده یا نتیجه عکس داشته است. ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر سال‌هاست که فعال است، اما این ستاد کارایی لازم را در باحجاب نمودن بانوان نداشته است. گشت ارشاد نیز در قالب پلیس امنیت اخلاقی با ون‌های سبزرنگ که در مراکز و میدان‌ها اصلی شهر مستقر می‌شدند تأثیری در حجاب و عفاف جامعه نداشتند. گشت ارشاد پس از اعتراضات جامعه، مدارس و دانشگاه‌ها در پی مرگ مهسا امینی که توسط مأموران یک ون گشت ارشاد دستگیر و در بیمارستان کسری فوت کرد، منحل شد. اما پس از فروکش کردن اعتراضات، اصولگراها بیکار ننشستند و طرح‌هایی برای مقابله با بی‌حجابی ارائه کردند که نشان از سردرگمی آن‌ها درباره نحوه مواجه با بدحجابی یا بی‌حجابی دارد. تازه‌ترین اقدام دراین‌ارتباط تدوین لایحه از سوی قوه قضائیه و ارسال آن به دولت و مجلس است. این لایحه هم با واکنش منفی برخی حقوقدانان و برخی روحانیون مواجه شده است. نکته قابل تأمل این‌که علمای بزرگ هرچند رعایت حجاب را واجب شرعی می‌دانند، در ارتباط با اجباری بودن آن به نظر می‌رسد سکوت اختیار نموده‌اند. نکته قابل تأمل دیگر اینکه سخنگوی شورای انقلاب فرهنگی گفته که تعداد بی‌حجابان از شهریور گذشته تاکنون دو برابر شده است. اکنون مسئله این است که آیا بی‌حجابی به صورت قانونی جرم انگاری شود یا به بی‌حجابی با رویکرد فرهنگی و اجتماعی روند اجتماعی خود را سیر کند.

روایت رئیس قوه قضاییه از شیوه مقابله با بی‌حجابی

محسنی اژه‌ای؛ رئیس دستگاه قضا دیروز در نشست شورای عالی قوه قضاییه به موضوع برخی ناهنجاری‌های اجتماعی و دغدغه به مردم متدین و دلسوز در این زمینه اشاره کرد و گفت: امروز بسیاری از مردم متدین و شهید داده برای انقلاب و نظام، به نسبت به برخی از ناهنجاری‌های اجتماعی ازجمله مقوله عفاف و حجاب، دغدغه و توقع دارند؛ آنها نظرات و دغدغه‌های خود را در قبال مقوله ناهنجاری‌های اجتماعی طرح می‌کنند؛ البته در این اثناء نباید در وحدت جامعه خلل ایجاد شود و فضای دوقطبی شکل گیرد؛ چراکه دشمنان مترصد سوءاستفاده هستند. در اصل این مقوله که باید ناهنجاری‌های اجتماعی را با منطق، گفتگو، استدلال و بهره‌گیری از ادبیات و راهکار‌های فرهنگی و آنجایی که لازم است با قوه قهریه، علاج کرد، تردیدی وجود ندارد. باید برای علاج ناهنجاری‌های اجتماعی، باتدبیر و همفکری، راه‌ها و روش‌هایی را اتخاذ کنیم که مستمر و درعین‌حال بدون هزینه یا حداقل کم‌هزینه باشند.

معاون حقوقی رئیس‌جمهور:
قوه قضائیه رویکرد جرم‌انگارانه و قضایی به مسئله حجاب دارد

محمددهقان، معاونت حقوقی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با ایلنا، گفت: نگاه دولت آن است که مسئله حجاب تبدیل به دستمایه‌ای برای تعمیق شکاف و اختلافات در کشور نشود، بلکه مبنایی برای انسجام ملی باشد. در این خصوص قوه قضائیه، لایحه‌ای را آماده کرد که به عنوان لایحه قضایی به دولت آمد و دولت هم سعی کرد از تغییرات بنیادین که شاکله لایحه قوه قضائیه را بر هم بزند، بپرهیزد چون لایحه قضایی بود، ما سعی کردیم که حداقلِ تغییرات را در آن ایجاد کنیم. هم لایحه قضایی و هم لایحه دولت، در اختیار نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی است. موضوع عفاف و حجاب دارای ابعاد مختلفی است. پرداختن به مسئله حجاب نیازمند یک نگاه جامع‌نگر است. نظر همه کارشناسان و دست‌اندرکاران این بود که برخورد با موضوع حجاب و عفاف باید فرهنگی باشد، اما گام اول در این زمینه از سوی قوه قضائیه برداشته‌شده که رویکرد جرم‌انگارانه و قضایی به مسئله دارد. یکسری افراد هستند که مروج جرم (کشف حجاب) هستند. این رفتار، جرم است و در حال حاضر هم در لایحه‌ای که دولت پیش‌بینی کرده است این موضوع وجود دارد تا با این قانون‌شکنی‌ها برخورد شود. ضمن اینکه این جرم برای کسانی که مروج بی‌حجابی هستند از قبل بوده و امر جدیدی نیست و در لایحه‌های پیشنهادی نیز این مجازات تضعیف نشده است. برای مثال چهره‌هایی که مشهور و موردتوجه جامعه هستند یا کسانی که عامدانه و آگاهانه دست به این کار می‌زنند، حتماً با برخورد قانونی مواجه خواهند شد. یک گروه معدود هم افرادی هستند که در ارتباط با بیگانگان و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی بوده و برای دشمنان در عمل مزدوری می‌کنند. اقدام این گروه نیز جرم بوده و در لایحه جدید ابعاد آن معین‌شده و مجازات‌ متناسب در نظر گرفته‌شده است. اما یک نوع دیگر مواجهه با بی‌حجابی، مواجهه با غفلت‌ها است. برای مثال، خانمی به هر دلیلی غفلت می‌کند یا تحت تأثیر برخی تبلیغات و عملیات رسانه‌ای و فریب ضدانقلاب و دشمنان نظام قرار می‌گیرد درحالی‌که عنادی با جمهوری اسلامی و ارزش‌های دینی ندارد. این افراد بخشی از جامعه ما هستند که به هر دلیلی نظر متفاوتی دارند و برخی مقررات و قوانین کشور را رعایت نمی‌کنند. این‌ها عمدتاً یا دچار غفلت شده‌اند یا فریب‌خورده‌اند و آگاهی کافی ندارند و ممکن است با هدایت و آگاهی‌بخشی و گاه حتی یک تذکر، رفتارشان اصلاح شود. البته اینکه گفته‌شده به این افراد در چند مرحله تذکر داده می‌شود هم درست نیست. ما چنین موضوعی در لایحه قوه قضائیه و دولت نداریم. در این موارد، تذکر داده می‌شود، اگر فرد قبول کرد و تغییر رفتار داد مسئله تمام است. اما اگر به تذکر توجه نکرد آن موقع جریمه‌ می‌شود و در مواقعی که باز هم به رویه خود ادامه داد و بر آن اصرار کرد، رفتار فرد، جرم تلقی می‌شود. نمایندگان مجلس دارای اختیار هستند و می‌توانند موضوعات را تعیین تکلیف کنند. در حال حاضر، شورای انقلاب فرهنگی هم متنی را درزمینه حجاب آماده کرده که رویکرد و نگاه فرهنگی دارد. لذا موضوعات تخصصی نباید به مسئله اختلاف‌برانگیز تبدیل شود. دختران و بانوان این سرزمین چه آن‌هایی که حجاب کامل را رعایت می‌کنند و چه آن‌هایی که دچار غفلت شده‌اند، همه، اعضای این جامعه وزنان ایران اسلامی هستند. مسئله ما با مروجان بی‌حجابی، قانون‌شکنان و کسانی است که با بیگانگان در ارتباط‌ هستند و سازمان‌یافته کار می‌کنند.

سردار کوثری: مجلس اقدام «انقلابی»درباره حجاب خواهد کرد

اسماعیل کوثری، نماینده تهران در مجلس گفت: باید دقت کنیم که دچار آندلس سازی نشویم و نسبت به اظهارنظر سلبریتی ها حساس باشیم و در اسرع وقت با تصویب قانونی جامع، مانع از تحرک پیاده‌نظام دشمن در عرصه‌های فرهنگی و رسانه‌ای باشیم. آرایش سیاسی، رسانه‌ای و فرهنگی دشمن نشان از طرح‌ریزی حساب‌شده علیه انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی دارد.چنانچه در فتنه سال گذشته شاهد بودیم که چگونه تمامی رسانه‌ها و عناصر سیاسی و فرهنگی خود را به میدان آوردند و قریب به چهار ماه کشور را دچار حاشیه کردند، امروز هم شاهدیم که ادامه طرح دشمنان در خیابان و کوچه‌های شهرمان با کشف حجاب و پوشش‌های نامناسب برخی عناصر فریب‌خورده در حال پیاده‌سازی است، لذا باید دقت کنیم که دچار آندلس سازی نشویم و نسبت به اظهارنظر سلبریتی ها حساس باشیم و در اسرع وقت با تصویب قانونی جامع، مانع از تحرک پیاده‌نظام دشمن در عرصه‌های فرهنگی و رسانه‌ای باشیم. همچنین با اصلاح موارد پیشنهادی لایحه عفاف و حجاب باعث دلگرمی امت حزب‌الله و خانواده شهدا شویم. لایحه‌ای که پیش از آنکه به صحن مجلس برسد، عدم کارکرد و عدم توان بازدارندگی خود را نشان داده و انتظار می‌رود قوه قضائیه و دولت با دقت بیشتری نسبت به تدوین و تصحیح مفاد این لایحه اقدام نمایند که در غیر این صورت مجلس به تکلیف انقلابی خود در این حوزه عمل خواهد کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی:
«کشف حجاب» بعد از ناآرامی‌های سال گذشته دو برابر شد

عبدالحسین خسرو پناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید: کشف حجاب بعد از اغتشاشات سال گذشته یک سیر صعودی پیدا کرد. اما بعدازآن تا ماه رمضان، سیر صعودی را کاهش داد یک مدتی توقف داشت. الآن آمار‌ها نشان می‌دهد که حتی در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و دانشگاه‌های دیگر سیر نزولی و به 3 تا 4 درصد کاهش‌یافته است. این نشان می‌دهد که اغتشاشات سال گذشته، در بخشی از این آمار تأثیرگذار بوده است. شورای عالی انقلاب فرهنگی بر این باور است که مسئله عفاف و حجاب در جامعه یک مقوله فرهنگی و اجتماعی است؛ گرچه دشمنان با نقشه و تدبیر و برنامه‌ریزی و حتی برخی فعالیت‌های امنیتی، تلاش می‌کنند که جامعه ایران به سمت بدحجابی برود، اما کسانی که در ایران به این قانون کشور عمل نمی‌کنند، عمدتاً مسئله شناختی و فرهنگی دارند. یعنی باورمندی آن‌ها نسبت به حجاب ضعیف شده است. باند‌های فضای مجازی هستند و تلاش دارند جامعه را به سمت بی‌حجابی پیش ببرند. در جامعه تأثیرگذاری فضای مجازی، بالا است. هرچند نظام خانواده بر جامعه حاکم است. کشف حجاب در اعتراضات سال گذشته در تهران از ۶ درصد به ۱۲ درصد رسید. اما در شهرستان‌ها کمتر بود. شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاست‌هایی را ابلاغ کرد اما طرح‌های ناظر ۱، ناظر ۲، ناظر ۳ بر اساس تصمیمات ستاد عفاف و حجاب وزارت کشور بوده است. مهم‌ترین دغدغه شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که مسئله حجاب را باید از طریق کار فرهنگی دنبال کند. ذائقه طی مرور زمان تغییر پیدا می‌کند. برخی افراد در جامعه رفتار نادرستی انجام می‌دهند که باید هر دو رفتار را منعکس کرد. یکی این است که اراذل‌واوباشی هستند که شروع می‌کنند به بداخلاقی و آزار رساندن به زنان و امنیت خانم‌ها را به خطر می‌اندازند که گاهی اوقات حتی روسری و چادر از سر خانم‌ها می‌کشند و توهین می‌کنند. از آن‌طرف هم برخی ممکن است به اسم امر به معروف و نهی از مکر تندخویی داشته باشند که هر دو غلط است. ما در اسلام امر به معروف و نهی از منکر داریم، اما در این کار نباید با منکر، نهی از منکر کرد بلکه باید با معروف، امر به معروف و نهی از منکر را انجام داد. یک‌وقت کسی هم که نهی از منکر شد و بداخلاقی و توهین کرد، بی‌اخلاقی خودش را نشان می‌دهد. حجاب قانون کشور است. باید با فرهنگ‌سازی و گفتمان سازی قانون را ترویج دهیم. جریمه افراد متخلف درست است؛ اما مسئله جریمه تنها راهکار رفع یک آسیب اجتماعی نیست.

جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس:
در لایحه حجاب گفته‌اند جریمه می‌کنیم، می‌گیریم و می‌بندیم

جلال رشیدی کوچی نماینده مجلس با اشاره به انتقادات علم‌الهدی از لایحه حجاب می‌گوید: خوب است آقای علم‌الهدی اگر قرار است انتقادی داشته باشد، روی صحبتش به دولت باشد نه مجلس. با رویه‌ای که آقای علم‌الهدی در پیش گرفتند، پیشنهاد من این است که آقای رئیسی این لایحه را از مجلس پس بگیرد و نظرات آقای علم‌الهدی را در آن اعمال کنند و بعد به دست مجلس برسانند. نماینده مرودشت درباره لایحه فرهنگ عفاف و حجاب که به مجلس تقدیم شده، به رویداد۲۴ می‌گوید: می‌خواهم به دو نکته دراین‌باره اشاره‌کنم. اول، موضع‌گیری‌های آقای علم‌الهدی امام جمعه مشهد است. ایشان چند وقت پیش گفتند نمایندگان این لایحه را تصویب نکنند چون لایحه بدی است و کمک می‌کند به بی‌حجابی. اما خطاب به ایشان باید بگویم که این لایحه است، نه طرح! که بخواهند توپ را در زمین ما بیندازند. عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها می‌گوید: نکته دوم، با مطالعه لایحه و برداشتی که داشتم باید بگویم که همچنان تمرکز روی مسائل سلبی است؛ یعنی باز گفته‌شده جریمه می‌کنیم، می‌گیریم، می‌بندیم، هر کی فلان کار را کرد ما فلان کار را می‌کنیم و... ازاین‌رو من در این ۱۵ ماده، چیزی تحت عنوان تشویق و ترغیب ندیدم. مادامی که قرار باشد یک‌طرفه قانون‌گذاری شود و نگاه جامعه را نبینیم، قوانین، قوانینی نمی‌شود که مردم به آن عمل کنند. برخی رفتار‌هایی که مردم از خود نشان می‌دهند، اعتراضی است نه برآمده از فرهنگ جامعه؛ مثل مقوله حجاب. همین نظر را در مباحث طرح صیانت و فیلترینگ هم داشتم. وقتی مشکلات معیشتی مردم تا حد فراوانی حل شود، این چالش‌های اجتماعی هم، در حد معقولی حل می‌شوند. آن چیزی که باعث می‌شود مردم به قانون تمکین کنند، زور و اجبار نیست. اگر دولت در تصمیمات و امور کشور، اعتمادسازی کند، تعلق‌خاطر مردم به کشور بیشتر می‌شود.