فاطمی امین بر لبه تیغ

یگانه شوق الشعراء:در راستای تقویت کارآمدی بدنه دولت، اخیرا سخنگوی دولت اعلام کرد که با توجه به اینکه مدیران مستمر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند تغییراتی در بدنه دولت اعمال خواهد شد.بر همین اساس نیز هفته پیش شاهد سه تغییر در مدیران ارشد اجرایی کشور بودیم که شامل جابجایی در ریاست سازمان برنامه و بودجه، وزارت جهاد کشاورزی و مدیریت صندوق نوآوری و رئیس کل بانک مرکزی و وزیر آموزش و پرورش بودیم.در این بین برخی از رسانه‌ها در مورد تغییر سید رضا فاطمی امین وزیر صمت گمانه زنی‌هایی مطرح و چالش‌هایی همچون صنعت خودرو، بازار لوازم خانگی، فولاد و مس را عاملی برای تغییر وزیر اعلام کردند.روز گذشته اعلام شد که پس از تعطیلات یک هفته‌ای مجلس شورای اسلامی، استیضاح وزیر صمت در صحن مجلس مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.یکی از وعده‌های دولت سیزدهم ساماندهی قیمت خودرو بود که البته به اعتقاد نمایندگان مجلس کاری در خصوص آن انجام نشد و این موضوع از دلایلی بود که منجر به سوالات متعدد از وزیر صمت در سال ۱۴۰۱ شد و همچنین تا طرح استیضاح فاطمی امین نیز پیش رفت.استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۴۰۱ چندین بار توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شد و با توجه به انتقاداتی که از جمله در خصوص عملکرد این وزارتخانه در حوزه خودرو مطرح بوده، در آغاز سال جدید نیز به دلیل سامان نیافتن این حوزه و افزایش قیمت خودرو و سرگردانی طرح واردات خودرو مجددا نمایندگان مجلس را بر آن داشته تا طرح استیضاح سیدرضا فاطمی امین وزیر صمت را در دستورکار خود قرار دهند.

>تعدادی از امضاهای استیضاح وزیر صمت پس گرفته شد

روز گذشته دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: نظر نهایی کمیسیون درباره استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت فردا ظهر اعلام می‌شود.معصومه پاشایی در گفتگوی با ایرنا درباره جزییات استیضاح وزیر صمت اظهار داشت: امروز جلسه‌ای با حضور موافقین استیضاح و «سیدرضا فاطمی امین» برگزار شد که در آن مباحث مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت و وزیر صمت پاسخ ارائه کرد.وی ادامه داد: فعلا کمیسیون نظری ارائه نکرده است و تا فردا کمیسیون وقت دارد تا نسبت به این موضوع تعیین تکلیف کند این در حالیست که بعضی از خبرگزاری‌ها اظهارنظرهایی را مطرح کرده‌اند که صحت ندارد.دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در صورتی که تعداد استیضاح‌کنندگان به حد نصاب نرسد، استیضاح منتفی می‌شود، گفت: در صورتی که آمار زیر۱۰ نفر باشد استیضاح منتفی است، اکنون تعدادی از نمایندگان امضای خود از طرح استیضاح وزیر صمت را پس گرفتند.

>تصویب استیضاح وزیر صمت در کمیسیون صنایع و معادن مجلس

اما دیروز درخصوص استیضاح وزیر صمت لطف الله سیاهکلی در گفتگو با مهر اظهار داشت: سه گروه از نمایندگان تقاضای استیضاح سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت را تهیه کرده بودند که در جلسه امروز کمیسیون صنایع و معادن مجلس این موضوع در دستور کار قرار گرفت.وی بیان کرد: نمایندگان متقاضی استیضاح وزیر صمت از پاسخ‌های وی قانع نشدند و طرح استیضاح فاطمی امین در کمیسیون صنایع و معادن مجلس به تصویب رسید.عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: قرار است روز سه شنبه ۲۹ فروردین ماه طرح استیضاح سیدرضا فاطمی امین در صحن مجلس اعلام وصول شود و پس از تعطیلات یک هفته‌ای مجلس، استیضاح وزیر صمت در صحن مجلس مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.همچنین حسینعلی حاجی دلیگانی از تصویب استیضاح وزیر صمت در کمیسیون صنایع و معادن مجلس خبر داد و گفت: جلسه بررسی استیضاح وزیر صمت تا ۱۰ روز آینده برگزار می‌شود.حسینعلی حاجی دلیگانی از تصویب استیضاح وزیر صمت در کمیسیون صنایع و معادن مجلس خبر داد و گفت: جلسه بررسی استیضاح وزیر صمت تا ۱۰ روز آینده برگزار می‌شود.حسینعلی حاجی دلیگانی در گفت‌وگو با تسنیم گفت: استیضاح سید رضا فاطمی‌امین؛ وزیر صمت در کمیسیون صنایع و معادن مجلس پس از صحبت‌های طراحان استیضاح و پاسخ‌های وزیر بررسی شد و با توجه به اینکه تعداد امضاکنندگان استیضاح بیش از ۱۰ نماینده بود، گزارش استیضاح به صحن علنی ارسال خواهد شد.

>دولت: وزیر صمت «عزل» نمی‌شود

این در حالی است که 24 فروردین ماه سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در حساب توییتر خود نوشت:
گمانه‌زنی‌ها درباره اراده دولت برای تغییر وزیر صمت به علت نابسامانی بازار خودرو نادرست است زیرا آنچه موجب این نابسامانی است خارج از صمت رقم خورده است.برنامه صمت برای افزایش تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ محقق شد و با افزایش تولید خودروی کامل، یک میلیون و ۴۰۰ هزار خودرو تحویل مردم شد.
آنچه بازار خودرو را ملتهب کرده، ریشه در چند موضوع دارد:

۱.خودرو باید از کالای سرمایه‌ای و ابزار سوداگری خارج شود. راه آن تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه است که تیر۱۳۹۹ در مجلس اعلام وصول شد اما هنوز نهایی نشده است.

۲.احیاء مکانیسم عرضه خودرو در بورس کالا که سال گذشته نشان داد برای تعادل بازار کارا است. اما این مکانیسم فعلا با نظر سازمان بازرسی و مخالفت شورای رقابت متوقف است.

۳.واردات خودرو از جمله سواری کارکرده که با وجود موافقت دولت و مجلس، با نظر هیئت نظارت مجمع تشخیص از بودجه ۱۴۰۲ حذف شد.

>بار اول استیضاح فاطمی امین رای نیاورد

نمایندگان مجلس شورای اسلامی10 آبان 1401 پس از بررسی طرح استیضاح سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت با ابقای وی در صدر این وزارتخانه کلیدی دولت موافقت کردند.به گزارش ایرنا، جلسه علنی روز سه شنبه - ۱۰ آبان - مجلس شورای اسلامی به ریاست محمدباقر قالیباف رئیس مجلس به بررسی تقاضای جمعی از نمایندگان برای استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت اختصاص داشت.پس از اظهار نظر نمایندگان موافق استیضاح، دفاع وزیر صمت و نیز نمایندگان مخالف، عدم اعتماد به رای نمایندگان گذاشته شد؛ نمایندگان نیز با ۸۴ رای موافق ۱۸۲ رای مخالف، ۶ رای ممتنع و ۲ رای باطله از مجموع ۲۷۴ نماینده حاضر در جلسه علنی، با استیضاح فاطمی امین مخالفت کردند و بار دیگر را وی را در سمت وزارت صنعت، معدن و تجارت ابقا کردند.طبق آیین نامه داخلی مجلس، رای‌گیری برای استیضاح به صورت مخفی و با ورقه انجام شد؛ رای عدم اعتماد به هر وزیر نیازمند رای اکثریت مطلق نمایندگان حاضر در جلسه علنی است که فاطمی امین توانست قاطبه نمایندگان خود را با خود همراه کند و به همراهی با دولت سیزدهم ادامه دهد.

>فاطمی امین وزیر موفقی نبود

آلبرت بغزیان اقتصاددان و استاد دانشگاه در این باره به آفتاب یزد گفت:« یک زمانی بحث در خصوص فرد است؛ یعنی شخصیت وزیر و معاونین و افرادی که به کار می‌برد و شیوه مدیریت او مطرح می‌شود. پاسخ‌هایی که یک وزیر به سوالات مختلف خبرنگاران می‌دهد بسیار مهم است. متاسفانه وزیر صمت از موارد بسیار تخیلی صحبت می‌کند که در خصوص خودرو بحث‌های مطرح شده داغ‌ترین هستند. بارها این مسئله پیش آمده که وزیر صمت از خودروسازان جانبداری کرده است. در صورتی که این بحث‌ها در حوزه اقتصاد صنعتی است و صنعت خودرو باید رشد کند. نه اینکه با حمایت از خودروسازان و تولید خودروی بی‌کیفیت و گران رفاه مردم
کاهش پیدا کند. وزیر نباید صرفا در این مسئله از خودروسازان
جانب داری کند بلکه باید اقدامی انجام دهد که کیفیت خودروهای داخلی افزایش پیدا کند و قیمت معقولی داشته باشند. در بحث مدیریتی نیز به نظر می‌رسد وزیر صمت خودرای است. وزیر صمت وزیر صنعت، معدن و تجارت است لذا افرادی که انتخاب می‌شوند باید توانایی مدیریت این سه حوزه را داشته باشند. یک زمانی این سه حوزه به اشتباه ادغام شدند و اشتباه بعدی این است که ما بخواهیم باز این سه حوزه را از یکدیگر جدا کنیم و درگیر بروکراسی شدید شویم. به نظرم من آقای فاطمی امین وزیر موفقی نبود و نتوانست از وضعیت خودرو در کشور دفاع کند و انحصارات را مدیریت کند. وزیر صمت در گذشته از استیضاح جَست اما حالا این موضوع جدی‌تر است.»

>مسائل مربوط به حوزه خودرو

مسعود دانشمند کارشناس اقتصادی در خصوص استیضاح وزیر صمت به آفتاب یزد گفت:«عمده مسائل این حوزه که موجب مطرح شدن استیضاح وزیر صمت می‌شود مسائل مربوط به حوزه خودرو است کما اینکه تغییر وزیر جهاد کشاورزی هم به دلیل مسئله نهادهای دامی بود. فرض کنیم وزیر صمت استیضاح شود اما آیا مشخص است که وزیر بعدی چگونه می‌تواند مسئله خودرو را حل کند؟ مشکل صنعت خودرو قابل حل نیست زیرا از وسایل مصرفی به یک وسیله سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. تا این مسئله به صورت ریشه‌ای حل نشود وزیر صمت نمی‌تواند کاری انجام دهد. برای اینکه اولا متقاضی خودرو در کشور ما زیاد شده است؛ یک عده خودرو می‌خرند و با فروش آن به دنبال کسب سود هستند. هرکاری تا امروز در این حوزه صورت گرفته است تاثیری نداشته است و هنوز عده زیادی از مردم در نوبت خرید خودرو قرار دارند و برای آن پول پرداخت کرده اند. هر خودرو دارای کارت سوخت است و وزارت نفت نیز در خصوص مصرف بالای بنزین هشدار می‌دهد. در حالی که هر سال حدود 10 درصد مجموع خودروها باز به بازار اضافه می‌شوند. لذا این مشکلات درهم تنیده هستند و باید اصلاح شوند. برای مثال در این راستا باید حمل و نقل عمومی توسعه پیدا کند تا مردم کمتر از خودروی شخصی خود استفاده کنند و تقاضا برای خرید خودرو کاهش پیدا کند. در این شرایط کارخانجات خودرو‌سازی نیز در بازار رقابتی با یکدیگر برای تولید خودروی مناسب رقابت می‌کنند. بنابراین خودروی ایرانی بی‌دلیل گران است و کیفیت نیز ندارد اما به دلیل اینکه به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است متقاضی زیادی دارد. این مسئله‌ای است که باید حل شود و خودرو باید از سبد خرید مردم حذف شود و در جایی که باید قرار بگیرد. »

>در خصوص استیضاح وزیر دوگانگی وجود دارد

در آخر آرش راهبر کارشناس حوزه صنعت خودرو در خصوص استیضاح وزیر صمت به آفتاب یزد گفت:«آقای فاطمی امین در شروع کار خود به یکی از اولین نقاطی که رفتند کارخانه‌های تولید خودرو بود. این نشان می‌دهد که این حوزه برای وزرای صمت بسیار مهم است و در آنجا جلوه مدیریت می‌تواند برای مردم مشخص شود. آقای فاطمی امین یک برنامه بلندپروازانه ارائه کردند و گفتند که در یک سال بعد یک میلیون دستگاه تولید می‌شود. البته دراین حوزه ما شاهد پیشرفت‌هایی بودیم؛ تیراژ خودرو بالا رفت و یک رکورد‌هایی زده شد. ولی فکر می‌کنم قولی که در این حوزه دادند محقق نشد. برنامه دیگر ایشان این است که در 1404 تولید خودرو به 4 میلیون در سال برسد تا حدود 25 درصد از آن صادر شود. اما این وعده بسیار بزرگی است و من فکر نمی‌کنم با شرایط موجود چنین اقدامی ممکن باشد. ضمن اینکه بازار داخل به شدت تشنه است و نیاز است که عرضه برای این همه تقاضا به وجود بیاید تا کمی قیمت کنترل شود. بنابراین از بعد تیراژ و تولید این دوگانگی وجود دارد که ما رشد تولید داشته‌ایم اما وزیر به وعده خود عمل نکرده است. بنابراین مقداری کار سخت می‌شود و شاید برای همین در خصوص استیضاح ایشان دوگانگی وجود دارد. اگر به سایر تصمیم گیران در این حوزه توجه شود استیضاح وزیر می‌تواند کارآمد باشد. اما صرفا استیضاح وزیر صمت قرار نیست مشکلی را در این حوزه حل کند. به نظر من شرایط کلی کشور حوزه خودرو را تحت تاثیر قرار داده است.»