دور زدن سخت شد

اثرات تحریم‌های بین‌المللی هر روز بیشتر می‌شود و تحلیل بسیاری از کارشناسان از خبر متصل شدن عراق به سیستم سوئیفت بر این است که تا قبل از این مساله تلاش ما برای افزایش فروش نفت و بازگرداندن ارز آن به کشور برای تقویت بخش منابع ارزی بود که در این میان، عراق به عنوان دومین شریک تجاری که ساختار بانکی سنتی دارد همیشه در دورزدن تحریم‌ها کمک کننده ما بود که تصمیم آمریکا باعث دشواری در این روند شده است از سوی دیگر برخی از تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که به جای مقابله با تعهدات بین‌المللی و انتخاب جایگزین‌های ناپایدار بهتر است با قبول کردن این پیمان‌ها مانند سوئیفت و FATF مسیر سرمایه‌گذاری خارجی در ایران و همچنین سرمایه‌گذاری در داخل هموار شود و راه را برای توسعه اقتصادی کشور و رهایی از این مشکلات اقتصادی باز کنند، چرا که هر روز در حال بسته شدن راه‌های دورزدن تحریم‌ها از مسیرهای برگزیده کمتر می‌شود و چالش‌های اقتصادی نیز بیش از پیش افزایش می‌یابد.

بي‌اعتمادي در سطح بين‌المللي

آلبرت بغازیان کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: مبادلات پولی کشور یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه اقتصادی در عرصه بین‌المللی برای پیشرفت در همه حوزه‌ها در هر کشوری محسوب می‌شود و از این رو الحاق به پیمان‌ها و تعهدات مالی در سطح دنیا مانند سوئیفت و FATF بسیار مهم تلقی می‌شود. تا زمانی که وضعیت کشور در این بخش‌ها مشخص نباشد بی‌اعتمادی و بی‌اعتباری در سطح بین‌المللی باقی می‌ماند. او افزود: الحاق به تعهدات بین‌المللی در راستای انجام مبادلات بین‌المللی شفاف و در راستای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی صورت می‌گیرد، بنابراین هر کشوری که تمایلی به پیوستن به این پیمان‌ها نداشته باشد احتمالاً مشکلی دارد و تا زمانی که جایگزین نداشته باشد حتما با مشکل مواجه خواهد شد. بغازیان اضافه کرد: برقراری مبادلات مالی ایران از طریق برخی از کشورها مانند عراق که تاکنون به سوئیفت نپیوسته بود، انجام می‌شد که با پیوستن این کشور به سوئیفت امکان انجام مبادلات ایران از طریق این کشور و دورزدن تحریم‌ها تا حد زیادی مسدود خواهد شد، بنابراین بهترین راهکار برای ایران پیوستن به معاهدات بین‌المللی است تا در مسیر توسعه اقتصادی قرار گیرد و جایگزین مناسبی در این زمینه پیدا کنند.

به خطر افتادن سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي و داخلي

اين کارشناس اقتصادي ادامه داد: انجام سرمايه‌گذاري خارجي و تمايل آنها براي ورود به کشور در سايه انجام بي‌دغدغه مبادلات مالي صورت مي‌گيرد که نشاني از آن در داخل کشور وجود ندارد علاوه بر آن با وجود سرمايه‌هاي داخلي به دليل نبود تعاملات با دنيا، تمايلي به حضور پرريسک در سرمايه‌گذاري داخلي ندارند به همين جهت نپيوستن ايران به اين تعهدات بين‌المللي مشکلات بسياري در داخل و خارج براي ايران ايجاد مي‌کند و چشم اميدي از کشورهاي هم پيمان نيز وجود ندارد. بغازيان بيان کرد: عراق بدهکارترين کشور به ايران است که علاوه بر تعهد خسارات سنگين جنگي به ايران و برخورداري از حمايت‌هاي ايران در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي هيچ منفعتِ خاصي از اين کشور عايد ايران نشده است و حتي برخي گمانه زني‌ها وجود دارد که اختلالات اخير در نظام اقتصادي کشور نيز ناشي از عدم پرداخت تعهدات مالي به ايران به وجود آمده، بنابراين کفه تعاملات اقتصادي اين دو کشور به نفع عراق بوده است و عراقي‌هاي نيز با سوءاستفاده از وضعيت فعلي ايران مشغول خريد و فروش ملک در ايران به قيمت بسيار پايين هستند همچنين عدم تمايل همکاري عراق با ايران در حوزه‌هاي مختلف تجاري نيز مي‌توان به موارد قبلي افزود و پرونده اين امر را بست.

ضرورت توجه بانک مرکزي براي اجرا به معاهدات بين‌المللي

او معتقد است: پيوستن به تعهدات بين‌المللي ضرورتي است که تاکنون از سوي مسئولان به ويژه رئيس بانک مرکزي سابق به آن توجهي نشده بود و اميد است رئيس کل جديد بانک مرکزي با توجه به اهميت اين امر در تيم جديد اقتصادي خود به اين مهم بپردازد تا سلامت اقتصاد و رشد سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در سايه اين رويکرد احيا شود.

افزايش نگراني‌هاي ايران در تعاملات جهاني

براساس اين گزارش، آمريکا با پيوستن عراق به سوئيفت به دنبال اين است که مسيرهاي دور زدن تحريم توسط ايران و نيز تجارت با عراق را محدود کند و آمريکا حلقه تجارت ايران با عراق را بيش از گذشته تنگ کرده است البته پيش از اين، واشنگتن محدوديت شديدي براي انتقال دلار از عراق به ايران وضع کرد و اکنون آمريکا با پيوستن عراق به سوئيفت به دنبال اين است که مسيرهاي دور زدن تحريم توسط ايران را محدودتر کند. از سوي ديگر، اوايل بهمن سالجاري بود که وال استريت ژورنال در گزارشي از محدوديت شديد انتقال دلار از عراق به ايران خبر داد و سيگنال اين خبر اين بود که قوانين جديد وزارت خزانه‌داري آمريکا مانع از انتقال دلار از عراق به ايران خواهد شد و از اين پس، همه نقل و انتقالات دلاري در بغداد توسط واشنگتن بررسي خواهد شد. آنطور که اين رسانه اعلام کرده بود حدود 80 درصد حواله‌هاي روزانه دلاري عراق که در گذشته در برخي روزها بالغ‌بر 250 ميليون دلار بود، مسدود شد و پيش از اين نيز رويترز از فشار آمريکا براي بانک‌هاي عراقي گزارش داد و عنوان کرد که مبادلات دلاري ايران و عراق زير ذره‌بين ايالات متحده قرار دارد و به جد به دنبال محدودسازي آن است. آنطور که مقامات آمريکايي گزارش داده‌اند اين مقررات سخت‌گيرانه با اطلاع و همکاري مقام‌هاي عراقي به اجرا گذاشته شده و نتيجه دو سال مذاکره و برنامه‌ريزي مشترک بين بانک مرکزي عراق و وزارت خزانه‌داري و بانک مرکزي آمريکا است حتي عراق خواست آمريکا براي کنترل قيمت دلار را پذيرفت. سخنگوي وزارت امور خارجه عراق در اين خصوص عنوان کرد: سيستم بانکداري عراق در چارچوب مبارزه با فساد و پولشويي فعاليت خواهد کرد. با اينکه مناسبات سياسي ايران و عراق در سطح بالايي قرار دارد، اما بررسي داده‌هاي مرکز آمار به‌وضوح کاهش مناسبات تجاري ايران و عراق را تائيد مي‌کند از طرفي طبق آمار گمرک در 9 ماهه ابتدايي سالجاري عراق بيشترين مشارکت منفي در صادرات ايران را داشته است.

کاهش تبادلات تجاري ايران و عراق به روايت آمار

آمار گمرک حاکي از آن است که تا پايان آبان‌ماه سال جاري، 13. 2 ميليون تن کالا به عراق صادر شده، اين در حالي است که تا پايان هشت ماه سال گذشته بيش از 21 ميليون تن به اين کشور صادر شده بود و در هشت ماه نخست سال جاري، صادرات ايران به عراق حدود 39 درصد کاهش داشته است. يحيي آل‌اسحاق، رئيس اتاق مشترک بازرگاني ايران و عراق معتقد است: کاهش ارزش دينار عراق در برابر دلار، طي چند ماه گذشته و رشد نرخ تورم در عراق موجب شد تا بانک مرکزي اين کشور براي حفظ قدرت دينار، مديريت بازار ارز عراق و جلوگيري از پولشويي از طريق بانک‌هاي اين کشور اقدام به وضع و ابلاغ چنين دستورالعمل‌هايي کند که شامل مبادلات ارزي اين کشور با کليه کشورها است. آل‌اسحاق افزود: اختلالي درخصوص صادرات ايران به عراق ايجاد نشده است و برخي اتفاقات همانند پاندمي کرونا توانسته بود بر تجارت با کشور عراق به صورت مقطعي تاثيرگذار باشد که پس از آن شاهد همان روال توسعه تجارت دو کشور طي ساليان گذشته هستيم.

آمريکا به دنبال محدودسازي تجارت ايران و عراق

بررسي‌هاي بيشتر نشان مي‌دهد که آمريکا تمرکز خود را روي عراق به‌عنوان دومين شريک تجاري ايران براي محدودسازي هر چه بيشتر تجارت با ايران گذاشته است و محدوديت‌هاي تازه براي نقل‌وانتقال ارز عراق، آينده تجارت ايران را مبهم کرده است. علي شريعتي عضو اتاق مشترک اتاق بازرگاني ايران و عراق اعلام کرد: عراق به‌زودي به سيستم سوئيفت متصل مي‌شود که اين مساله باعث مي‌شود تا برخي از ابزارهاي دور زدن تحريم‌ها را از دست بدهيم، چراکه عراق به‌عنوان دومين شريک تجاري که ساختار بانکي سنتي دارد و هميشه در دور زدن تحريم‌ها کمک‌کننده ما بود که تصميم آمريکا باعث دشواري در اين روند شد بنابراين با توجه به مشکلات ناشي از تحريم به‌ويژه تحريم‌هاي بانکي، امکان اخذ منابع صادراتي از اين کشور تا حد زيادي وجود ندارد و از آنجا که عراق بيشتر واردکننده کالاهاي ايراني است و اقتصاد آن وابستگي 99 درصدي به نفت دارد با فشارهاي سخت‌گيرانه آمريکا حتي امکان تهاتر کالا با اين کشور بسيار سخت مي‌شود.

منبع:آرمان ملی