ستاره صبح:شهر تهران با جمعیتی حدود 10 میلیون نفر متاسفانه با مشکلات ترافیک،آلودگی هوا،ازدحام جمعیت و.. دست به گریبان است.مهمتر اینکه تهران دو گسل زلزله خطرناک یکی در شمال و دیگری در جنوب دارد که به گفته کارشناسان اگر هر یک از این دو گسل فعال شود هزاران نفر جان خود را از دست خواهند داد.مشکل دیگری که تهران و برخی کلان شهرها با آن دست و پنجه نرم می کنند مسئله بارش باران و برف است که وقتی یکی از این دو در کلان شهرها اتفاق می افتد شهرها قفل می شوند و شهروندان ساعت ها در راهبندان می مانند.اتفاقی که در ماه گذشته و روزهای اخیر در تهران افتاده و با وجود اینکه مردم از بارش برف خوشحال و شادمان هستند ولی راهبندان آنها را رنج داده و می دهد.در این ارتباط ستاره صبح گفتگویی با دکتر پیروز حناچی شهردار پیشین تهران انجام داده که در ادامه می خوانید:

به نظر شما چرا مدیریت شهری در مواجه با بحران ها غافلگیر می شود؟

غافلگیری به معنای عام در نظام مدیریت شهری معنا ندارد.زیرا شهردار و نظام مدیریت شهری باید همواره خود را برای شرایط بحرانی آماده نگه دارند. اساسا جنس فعالیت های مدیریت شهری از جنس مدیریت بحران است.
بزرگترین سرمایه ای که شهرداری در مواجه با بحران ها دارد تجربه و نیروی انسانی است.بکارگیری تجربه و نیروی انسانی متخصص بسیاری از روش های آزمون خطا را به حداقل می رساند.اگر از تجربه گذشتگان در مدیریت شهری استفاده شود مشکلاتی که قبلا به وجود آمده مجدد تکرار نخواهد شد.

استفاده حداکثری از تجربه گذشتگان غافلگیری ها را به حداقل می رسد.

به نظر شما مسئله تحریم تا چه میزان بر مدیریت شهری در عرصه کلان تاثیرگذار است؟
در ابزار مدیریت هرچیزی که وابسته به ارز باشد تحت تاثیر تحریم ها قرار می گیرد.به طور مثال در سیستم حمل و نقل اتوبوس و مترو بخش زیادی از تامین لجستیک آن تحت تاثیر تحریم ها قرار میگیرد.

همچنین تجهیزاتی که برای اتش نشانی استفاده می شود وابسته به ارز است. بسیاری از هزینه های شهرداری که باید با ارز صورت گیرد تحت تاثیر تحریم قرار می گیرد.اگر در دوره پیشین شهرداری تجهیزات آتش نشانی را خریداری نکرده بودیم امروز در دوران تحریم حداکثری به ایران فروخته نمی شد.

بنابراین تحریم در مدیریت شهری تاثیرگذار است البته بنده مطالعه یا پژوهشی را ندیده ام که بتوانم درصدی برای آن عنوان کنم.اما بر اساس تجربه ام می گویم هرچیزی که در داخل تولید نشود و در آن حوزه نیازمند واردات باشیم به تحریم مربوط است.حتی پله های برقی را در برخی مقاطع وارد می کردیم.

علاوه بر این مسائل تحریم بر افزایش هزینه های مدیریت شهری تاثیر دارد.زیرا برای تامین قطعات باید از واسطه خریداری و وارد کرد.این موضوع هزینه تامین کالا را افزایش می دهد

به نظر شما معضل آلودگی هوا چرا یک بحران همیشگی برای تهران و کلان شهرها شده است؟

یک سناریو عمومی تحت عنوان طرح کاهش آلودگی هوا در کشور وجود دارد.در طولانی مدت اقداماتی که انجام شده در کاهش آلودگی تاثیرگذار بوده است.اما چون این مسیر پیوسته و مستمر نیست نتیجه لازم را نداده است.

به طور مثال وقتی در ترمونولوژی نگاه کنیم در یک دوره سی ساله کاهش آلودگی را نشان میدهد اما شدت این کاهش به میزانی نیست که تاثیر گذار باشد.

در ارتباط با راهکار مبارزه با آلودگی هوا باید در چند سطح مسئله را بررسی کرد.ابتدا در مقیاس کلان، آلودگی که در اطراف تهران و پهنه جنوبی البرز وجود دارد دلیلش تمرکز است که به سیاست های عمومی دولت و شهرداری ها باز میگردد.باید سیاست های عدم تمرکز جدی گرفته شود.

مانند محدودیت شعاع 120 کیلومتری صنایع در اطراف تهران،محدودیت کنترل سطوح مسکونی و افزایش تراکم سطوح مسکونی در شهرهای اطراف.

هر فعالیتی که جاذب جمعیت باشد جاذب آلودگی هم هست.سیاست های میان مدت منطقه ای هم می تواند در کاهش آلودگی تاثیر فراوانی بگذارد به طور مثال توسعه خودروهای برقی،مسیر دوچرخه سواری و پیاده روی و کنترل جدی آلاینده ها،جلوگیری از مصرف سوخت مازوت و.. از جمله موارد تاثیر گذار است.داشتن سناریو دائمی و مستمر لازمه اصلی مبارزه با آلودگی هوا است.

نداشتن برنامه بزرگترین آفت در مبارزه با آلودگی هواست.

به نظر شما تهران تا چه میزان در مقابل زلزله احتمالی آمادگی دارد؟
مطالعاتی که قبلا انجام گرفته نشان می دهد دو گسل تهران را تهدید می کند.یکی گسل مشا ، فشم و دیگری گسل ری در جنوب تهران است.شواهد تاریخی نشان می دهد این دو گسل در طول زمان بارها فعال شده اند.

مطالعاتی که در دهه هشتاد مرکز همکاری های بین المللی توسط ژاپن ، در تهران انجام داده سناریو حادثه ای را برای تهران تصویر می کند که اگر هر کدام از این گسل ها در تهران با حداکثر انرژی فعال شود چه حادثه ای رخ خواهد داد.

آن زمان 400هزار کشته برای زلزله بالای هفت ریشتر در تهران تخمین زده شد وبسیاری از زیرساخت ها هم از بین خواهد رفت.

تجربه زلزله کوبه (هان شین) ژاپن نشان داد که شبکه گاز در زلزله های شهری بیش از رانش زمین قربانی می گیرد.از آن زمان تاکنون اقدامات زیادی برای آمادگی تهران صورت گرفته است.البته بعضا سیاست ها دچار نوسان هم شده است.

یکی از سیاست ها این است که وقتی با چنین تهدیدی روبه رو هستیم در گسل ها و حریم آن ها بارگذاری های مضاعف نداشته باشیم.

بنده زمانی که دبیرشورای عالی شهرسازی بودم با شناسایی این گسل ها و همکاری سازمان زمین شناسی،سازمان نقشه برداری و مرکز تحقیقات این پهنه ها را شناسایی کردیم و ضوابطی برای هر یک از گسل های تهران تصویب کردیم.

حال تصور کنید وقتی کمیسیون ماده 5 در حال تصمیم گیری است به این نکات بی توجهی کند و مجوزهایی بدهد که این مجوز ها خارج از ضابطه ساخت ساختمان های بلند وحساس باشد.
طبیعی است که بر اساس شواهد تاریخی در تهران زلزله اتفاق خواهد افتاد کمااینکه پیش از این نیز اتفاق افتاده است. بنابراین اگر این اتفاق افتاد دیگر نباید خودمان را سرزنش کنیم.

بنده نمی توانم میزان تلفات زلزله آینده را تخمین بزنم زیرا در سال 80 هم بر اساس مطالعات عدد 400 هزار اعلام شد. قطعا افزایش تراکم در سطوح مسکونی درتلفات زلزله تاثیرگذار است.

یکی از کارهایی که آن زمان صورت گرفت ایمن کردن شبکه های زیر ساخت مخصوصا گاز بود. بخش زیادی از شبکه ها اصلی گاز به قطع کن اتوماتیک مجهز شد.

ساختمان های نا امین تهران چه شرایطی دارند؟

خیلی از ساختمان هایی که در تهران وجود دارد مربوط به زمانی است که آیین نامه ی اجرایی مقررات ملی ساختمان و آئین نامه 2800 در کشور نبوده است.به طور مثال پلاسکو در زمانی ساخته شد که آیین نامه مقررات ساختمان در کشور وجود نداشت.بعدها آیین نامه 519 و بعد از زلزله رودبار و منجیل مقررات ملی و آیین نامه 2800 برای کل کشور اجباری شد .

طبیعتا ساختمان هایی که تا قبل از این آیین نامه ها ساخته شده باشند میتوانند آسیب پذیر باشند.مخصوصا اگر ساختمان ها حجیم باشند در معرض خطر بیشتری هستند.بر اساس ماده 55 قانون شهرداری ها میتوانند مکانهایی که در معرض خطرهستند را شناسایی کنند وبا حمایت قضایی آن را پیگیری کنند.