آموزش و پرورش:برای پرداخت حقوق فرهنگیان خرید خدمات دچار کسری جدی هستیم

روزنامه جوان در مطلبی با عنوان « نشست واکاوی بودجه ۲۴۲ هزار میلیارد تومانی مطرح شد: بودجه‌ای برای آموزش منهای پرورش و کیفیت!» این گونه آورده است:

معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش طی نشستی با اصحاب رسانه به تشریح جزئیات بودجه پیشنهادی نظام تعلیم و تربیت در سال ۱۴۰۲ پرداخت؛ بودجه‌ای که برای نهایی‌شدن باید منتظر تصمیم بهارستان‌نشینان باشد. صادق ستاری فرد در این نشست که بیش از دو ساعت به طول انجامید، درباره برخی از مسائل و چالش‌های جدی آموزش و پرورش هم توضیحاتی داد. توضیحاتی که نگرانی‌ها را درباره بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دستگاه انسان ساز کشور بیش از پیش و افسوس‌ها را دوچندان کرد.

ستاری‌فرد در ابتدای نشستی پیرامون تشریح جزئیات بودجه پیشنهادی نظام تعلیم و تربیت در سال ۱۴۰۲ با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش بزرگ‌ترین دستگاه اجرایی کشور است، گفت: این وزارتخانه ۹۷۱ هزار پرسنل شاغل دارد که فعالیت ۳۸ هزار بازنشسته شاغل را هم باید به این آمار اضافه کرد؛ همچنین جمعیت دانش‌آموزی وزارت آموزش و پرورش با احتساب دانش‌آموزان بزرگسال بالغ بر ۱۶ میلیون نفر است که برای این دستگاه که بزرگ‌ترین دستگاه اجرایی کشور است، بودجه ۲۴۲ هزار میلیارد تومانی در سال ۱۴۰۲ پیش‌بینی شده‌است. سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۰ درصد، در سال ۱۴۰۱ حدود ۹/۱۲ درصد و برای سال ۱۴۰۲ حدود ۲/۱۱ درصد است. انتظار ما این است که این عدد به ۱۵ درصد برسد.
معاون وزیر آموزش و پرورش در ادامه با گلایه از همراهی نکردن سازمان برنامه و بودجه به واکاوی اعتبار‌های تخصیص‌یافته از بودجه ۱۴۰۱ و بودجه پیشنهادی ۱۴۰۲ پرداخت. وی در ادامه افزود: سال ۱۴۰۱ پس از دو سال وقفه در آموزش حضوری مدارس بازگشایی شد و با همه سختی‌ها دوباره آموزش حضوری ممکن شد. با این حال به دلیل وقفه دو ساله و همچنین تعطیلی‌های غیرقابل پیش‌بینی تصمیم گرفتیم در تابستان سال جاری دوره‌های تثبیت و تعمیق یادگیری را برای ۳۰ درصد دانش‌آموزان برگزار کنیم. ستاد ملی مقابله با کرونا برای این دوره‌ها اعتباری معادل یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تصویب کرد که به رغم جدیت همکاران ما در برگزاری این دوره‌ها، اما سازمان برنامه و بودجه همراهی نکرد و تاکنون این اعتبار به دست ما نرسیده‌است!
سهم ۴۰ تومانی هر دانش‌آموز از اعتبارات پرورشی
ستاری فرد در ادامه به وضعیت اعتبارات تخصیص یافته در حوزه تربیتی و پرورشی پرداخت و گفت: میزان تخصیص اعتبارات ردیف تربیتی و پرورشی بودجه ۱۴۰۱ تاکنون، ۷۶ درصد بوده‌است. این در حالی است که باید نیاز امروز دانش‌آموزان از حیث توجه به ساحت‌های تربیتی در نظام بودجه‌ریزی آموزش و پرورش مورد توجه قرار گیرد. با این حال یکسری اتفاقات هم گاهی باعث می‌شوند که اعتبارات در بخش دیگر هزینه شود.
وی ادامه داد: از جمله این اتفاقات، آرای دیوان عدالت اداری است که از ردیف‌های غیرپرسنلی بودجه وزارتخانه کسر کرد. در این باره لازم به توضیح است که در سال‌های ۹۴ و ۹۵ و حتی قبل‌تر احکام و حقوق برخی فرهنگیان شاغل در مدارس خارج از کشور به طور ناقص پرداخت شده‌بود و انباشت این اعداد سرانجام باعث شکایت این افراد به دیوان عدالت اداری شد. پس از این سازمان برنامه و بودجه ۲۰ درصد از ردیف‌ها و سرفصل‌های غیرپرسنلی بودجه وزارتخانه را کسر کرد که این موضوع موجب تأخیر و اخلال در برنامه‌های آموزش و پرورش می‌شود.
ستاری‌فرد با بیان اینکه انتظار این بود که پس از اتفاقات سه ماه اخیر در کشور یک تحول جدی در بودجه‌بندی آموزش و پرورش رقم بخورد، توضیح داد: در لایحه بودجه سال آتی سهم هزینه‌های غیرپرسنلی حدود ۶/۲ درصد است که باعث می‌شود در اجرای برنامه‌های کیفیت بخشی با مشکل مواجه شویم. این نگرانی زمانی بیشتر می‌شود که همین بودجه هم دیرهنگام و به طور کامل تخصیص یابد. وی با بیان اینکه سرانه پرورشی هر دانش‌آموز معادل ۴۰ تومان است، افزود: با این اوضاع انتظار دارند تحولی در امور تربیتی و پرورشی رقم بخورد. خوب است بدانید کل اعتبارات در حوزه امور تربیتی و پرورشی در ۱۰ ماه اخیر (مربوط به بودجه ۱۴۰۱)، ۲۵۰ میلیارد تومان تخصیص داده شده‌است.
آموزش و پرورش از هدفمندی یارانه‌ها سهمی ندارد!
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش به حذف اعتبارات حوزه آموزش و پرورش از محل هدفمندی یارانه‌ها اشاره کرد و افزود: در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار از تبصره ۱۴ هدفمندی داشتیم که حذف‌شده و آموزش را در حوزه‌هایی، چون ایاب و ذهاب و مدارس شبانه‌روزی با مشکل مواجه می‌کند. وی با اشاره به درخواست آموزش و پرورش برای تخصیص بودجه از سهم هدفمندی یارانه‌ها تصریح کرد: پیشنهاد ما این بوده که یک درصد از ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده برای نظام آموزشی در نظر گرفته‌شود که متأسفانه در لایحه پیشنهادی در نظر گرفته نشد و امیدواریم مجلس شورای اسلامی نسبت به اصلاح این موضوع اقدام کند. این در حالی است که اکنون سهم شهرداری‌ها ۳ درصد، بهداشت و درمان یک درصد و سهم دولت ۵ درصد است، اما آموزش و پرورش کشور که با تعلیم و تربیت بالغ بر ۱۶ میلیون دانش‌آموز آینده ساز کشور سر و کار دارد، هیچ سهمی ندارد!
بودجه آسیب‌های اجتماعی صفر تومان
ستاری فرد همچنین با بیان اینکه در دوره کرونا ۲ درصد به نرخ آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان اضافه شد، چون بچه‌ها محصول فضای مجازی شدند، گفت: اکنون هم هر اتفاقی می‌افتد مدرسه را تعطیل می‌کنند. با این شرایط برای موضوع آسیب‌های اجتماعی هم هیچ اعتباری در بودجه آموزش و پرورش پیش‌بینی نشده‌است. اما یک هزار و ۴۳۰ میلیارد تومان برای حل آسیب‌های اجتماعی در کشور در لایحه بودجه ۱۴۰۲ پیش‌بینی شده که امیدواریم با نظر نمایندگان مجلس به آموزش و پرورش تخصیص یابد.
کلاس‌هایی که نوبت پرسش به همه نمی‌رسد!
به گفته معاون وزیر آموزش و پرورش سال گذاشته ۱۸ هزار و ۷۰۰ کلاس درس با تراکم بالای ۴۰ نفر تشکیل شد که امسال به رغم رشد حضور اتباع در مدارس، اما با تلاش‌های وزیر آموزش و پرورش برای کاهش تراکم کلاس‌های درس، این عدد به ۱۶ هزار و ۶۰۰ کلاس درس رسیده‌است. ستاری‌فرد با بیان این مشکل ادامه داد: برای حل این مشکل نیاز به نیروی انسانی و تأمین اعتبار برای ایجاد فضای آموزشی است؛ چراکه در برخی مناطق، فضای آموزشی نداریم تا تراکم کلاسی را کم کنیم و در کلانشهر‌ها بیشتر گرفتار کمبود فضای آموزشی هستیم که این موضوع باعث اختلال در کیفیت شده و عدالت را هم زیر سؤال می‌برد. در این شرایط سهم این دانش‌آموزان از معلم در هر کلاس درس چقدر می‌تواند باشد؟ معلم برای هر دانش‌آموز یک دقیقه هم نمی‌تواند وقت بگذارد. این درحالی است که استاندارد تراکم کلاس‌های درس باید ۲۳ نفر باشد.
وضعیت تأسف‌آور بودجه عمرانی در سال ۱۴۰۲
ستاری فرد همچنین با بیان اینکه آموزش و پرورش در حوزه اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، با توجه به کمبود فضای زیرساختی و مراکز آموزشی نیازمند توجه خاص است، اظهار کرد: رشد اعتبارات عمرانی دولت در لایحه پیشنهادی بودجه ۱۴۰۲ حدود ۲۶ درصد است، اما اعتبارات عمرانی آموزش و پرورش ۳۱ درصد نسبت به گذشته کمتر پیش‌بینی شده‌است. همچنین اعتبارات سازمان نوسازی مدارس کشور با کاهش ۱۵ درصدی مواجه است. در این شرایط ما شرمنده خیرین می‌شویم، چراکه در پرداخت سهم آموزش و پرورش از پروژه‌های عمرانی ناتوان هستیم. اخیراً خیرین مدرسه‌ساز برای ساخت چندین مدرسه در اصفهان یک هزار میلیارد تومان پرداخت کرده‌اند، اما اگر ما چندین‌بار به سازمان برنامه و بودجه برویم این میزان اعتبار را نمی‌توانیم دریافت کنیم!
تحصیل مختلط ۱۳۵ هزار دانش‌آموز متوسطه اول
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه ۱۳۵ هزار دانش‌آموز متوسطه اول در مدارس مختلط درس می‌خوانند، گفت: ۸هزارو۴۰۰ کلاس درس مختلط داریم که گاهی سرویس بهداشتی این دانش‌آموزان هم مشترک است. تلاش کردیم در راستای دستور وزیر آموزش و پرورش هیچ کلاس مختلطی در دوره متوسطه دوم نداشته باشیم که خوشبختانه انجام شد.
چند آمار هشدار‌دهنده!
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش در ادامه نیز چند آمار نگران‌کننده دیگر را عنوان کرد. ستاری فرد افزود: ۴۹ هزار مدرسه نیروی خدماتی ندارند. هیچ اعتباری برای باشگاه دانش‌پژوهان جوان پیش‌بینی نشده و این در حالی است که نیاز به حمایت از دانش‌آموزان المپیادی و فناور وجود دارد. برای تغذیه مدارس شبانه‌روزی و ایاب و ذهاب دانش‌آموزان مناطق محروم در سال ۱۴۰۱ رقم ۷۰۰ میلیارد تومان تخصیص گرفتیم که از محل تبصره ۱۴ هدفمندی یارانه‌ها بود، اما در بودجه پیشنهادی ۱۴۰۲ حذف شده‌است. برای پرداخت حقوق و دستمزد نیرو‌های خرید خدمات دچار کسری جدی هستیم؛ مطالبات چهار ماه امسال مانده و پرداخت‌ها انجام نشده‌است. در این خصوص کسری امسال هزار میلیارد تومان و کسری سال آینده هزارو۵۰۰ میلیارد تومان است. در لایحه بودجه ۱۴۰۲ بودجه‌ای برای شیر مدارس پیش‌بینی نشده‌است. برای اجرای سندتحول حدود ۴۴۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده، اما نیاز ما حداقل ۲هزار میلیارد تومان است. ۴‌هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان برای سرانه دانش‌آموزی پیش‌بینی شده‌است که اگر بر تعداد دانش‌آموزان و تعداد روز‌های سال تحصیلی تقسیم کنیم، سهم هر دانش‌آموز روزانه ۲ هزار تومان می‌شود!
آموزش و پرورش همچنان هزینه‌ای دیده می‌شود
ستاری‌فرد با گلایه از بودجه پیشنهادی آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: وظیفه آموزش و پرورش تربیت انسان‌هایی است که قرار است آینده کشور را بسازند. در این رابطه حضرت آقا بار‌ها اشاره کرده‌اند که هزینه در آموزش و پرورش سرمایه‌گذاری است، اما همچنان به آموزش و پرورش به عنوان دستگاهی نگاه می‌شود که باید اعتباری را دریافت و هزینه کند. متأسفانه نگاه سرمایه‌ای به آموزش و پرورش در سازمان برنامه و بودجه هنوز عملیاتی نشده‌است. سازمان برنامه و بودجه ما را یک نهاد مصرفی می‌داند که این یکی از مشکلات جدی ما است.