ما در حمایت اولیه از روسیه در جنگ همه جوانب را در نظر نگرفتیم، این حمایت همانطور که گفته شد، ظاهراً با این پیش‌فرض تئوریزه شده بود که روسیه به صورت قاطع و سریع جنگ را خاتمه می‌دهد، اما شکست‌های نظامی و ناتوانی و سردرگمی روسیه در این جنگ طولانی و فرسایشی، همه معادلات را تغییر داد. شاید اگر تهران از ابتدا احتمال ناتوانی روسیه را در نظر می‌گرفت، کمی محتاطانه‌تر با این مسئله برخورد می‌کرد، متاسفانه در حال حاضر این تصویر به جهان و افکار عمومی مخابره شده است که ایران شریک و حامی روسیه در جنگ علیه اوکراین است و این مسئله، طبعاً هزینه‌های برای ما ایجاد خواهد کرد.

به کارگیری پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین سوالات بسیاری را از نظر هزینه_فایده این موضوع نزد کارشناسان مطرح ساخته است، حمایت چین از موضع رقبای منطقه‌ای ایران نیز استراتژیک بودن روابط تهران با مسکو و پکن را بیش از گذشته زیر سوال برده است. این دو کشور سخت در تلاش بودند تا تسلیحاتی نظیر جنگنده جی_۱۰، سامانه پدافند هوایی اس ۴۰۰ و تانک‌های سنگین را به کشور‌های مانند ترکیه و عربستان بفروشند، اما همزمان از فروش آن‌ها به ایران امتناع می‌کنند.

دیاکو حسینی کارشناس روابط بین الملل در این‌باره به آفتاب‌نیوز گفت: پیش از هر چیز باید این نکته را یادآور شوم که موضع رسمی کشورمان در مورد فروش پهپاد‌ها به روسیه این بوده که این اقلام قبل از جنگ به رو سیه تحویل داده شده است و ارتباطی با جنگ فعلی اوکراین و روسیه ندارد، این مسئله هم توسط وزیر امور خارجه و هم سخنگوی نیرو‌های مسلح یادآور شده است، سناریو‌های مطرح شده دیگر را باید به حساب ادعا‌های غرب، امریکا و اوکراین گذاشت که البته نیاز به اثبات دارد. به نظر می‌رسد که در ابتدای جنگ این تصور در میان برخی محافل و مسئولین کشورمان وجود داشت که روسیه در یک بازه زمانی کوتاه جنگ را با پیروزی به اتمام خواهد رساند. همچنین مقصر اصلی جنگ، اوکراین و حامیانش تصویر می‌شدند که البته در این برداشت یک سویه بسیاری از ظرائف و دقائق لحاظ نشده است، این درست است که آمریکا و برخی کشور‌های غربی در راستای منافع خود تلاش کردند تا در اوکراین و اروپای شرقی و علیه منافع روسیه تنش‌آفرینی کنند، اما روسیه نیز برخلاق منشور سازمان ملل متحد و به صورت آشکار علیه یک کشور مستقل عضو این سازمان، جنگی ویرانگر را آغاز کرد و این مسئله مصداق تجاوز نظامی محسوب می‌شود.

وی در ادامه افزود: ما در حمایت اولیه از روسیه در جنگ همه جوانب را در نظر نگرفتیم، این حمایت همانطور که گفته شد، ظاهراً با این پیش‌فرض تئوریزه شده بود که روسیه به صورت قاطع و سریع جنگ را خاتمه می‌دهد، اما شکست‌های نظامی و ناتوانی و سردرگمی روسیه در این جنگ طولانی و فرسایشی، همه معادلات را تغییر داد. شاید اگر تهران از ابتدا احتمال ناتوانی روسیه را در نظر می‌گرفت، کمی محتاطانه‌تر با این مسئله برخورد می‌کرد، متاسفانه در حال حاضر این تصویر به جهان و افکار عمومی مخابره شده است که ایران شریک و حامی روسیه در جنگ علیه اوکراین است و این مسئله، طبعاً هزینه‌های برای ما ایجاد خواهد کرد. البته ما هزینه اقدامات خودمان را پرداخت می‌کنیم، اما بهتر آن است که هزینه کار‌های که توسط دیگران و نه ما، انجام گرفته است را تقبل نکنیم. در این جنگ بهتر بود که کشور ما از الگوی چینی پیروی می‌کرد، با وجود آنکه چین روابط بسیار گسترده‌تری با روسیه دارد، اما در مسئله جنگ اوکراین، سعی کرد با در پیش گرفتن یک رویه محافظه کارانه، منافع خود را از آسیب‌های آن حفظ کند. به ویژه آنکه ایران از نظر اقتصادی و سیاسی، آسیب پذیری‌های بسیار بیشتری نسبت به پکن دارد.

مدیر سابق برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، در توضیح جنبه‌های مختلف جنگ اوکراین از منظر منافع ملی کشورمان، اظهار کرد: اگر بخواهیم جنبه‌های مثبت را نیز در نظر بگیریم، شاید بتوان به این مسئله اشاره کرد که درگیری آمریکا در اروپای شرقی و جنگ اوکراین، توجه این کشور را به دیگر مسائل جهانی از جمله ایران را کاهش داده است و این موضوع می‌تواند یک فضای تنفس برای ما ایجاد کند. اما جنبه‌های منفی این جنگ نیز حائز اهمیت هستند، هنوز هم این احتمال وجود دارد که دامنه جنگ اوکراین گسترده‌تر شود و حتی به یک جنگ هسته‌ای بدل شود، گسترش جنگ می‌تواند پای ایران را نیز به آن بکشاند و تبعات آن دامنگیر ما شود. اگر روسیه در این جنگ پیروز شود با یک روحیه جسورتر منافعش را در خاورمیانه و منطقه را پیگیری خواهد کرد و ممکن است در برخی موقعیت‌ها با ایران تضاد منافع پیدا کند، از سوی دیگر، شکست روسیه نیز می‌تواند برای ما زیانبار باشد، زیرا با شکست روسیه غرب و آمریکا با فراغ بال بیشتری به سراغ ما خواهند آمد و این دوست ایران بوده که در جنگ شکست خورده است.

آفتاب‌نیوز این سوال را پیش روی این کارشناس قرار داد که دلیل خست روسیه و چین در فروش سلاح به ایران (اس ۴۰۰، جنگنده جی ۱۰،.) چیست، در حالی که همان تسلیحات را به ترکیه و عربستان پیشنهاد می‌کنند، حسینی در پاسخ گفت: در دوره‌ای که ما زندگی می‌کنیم، شراکت‌های بین‌المللی جنبه تک‌کاره دارند و معمولاً همه‌جانبه و جهان‌شمول نیستند، ممکن است کشور‌ها بر سر یک موضوع اشتراک منافع داشته باشند، اما در جای دیگری منافع آن‌ها متضاد باشد. ایران و روسیه در جلوگیری از چیرگی غرب با هم اشتراک‌نظر دارند، اما این دو کشور به دلیل مجاورت با یکدیگر و به این دلیل که هر دو کشور به نوعی قدرت‌های فرامرزی محسوب می‌شوند، در برخی مسائل، رقیب یکدیگر به حساب می‌آیند، همانطور که مسکو و آنکارا در برخی موضوعات رقیب هستند؛ بنابراین روسیه تلاش خواهد کرد تا قدرت ایران را در مقابل رقبایش مهار کند، رشد روزافزون قدرت ایران در خاورمیانه برای روسیه یک هشدار محسوب می‌شود و به همین جهت آن‌ها لازم می‌بینند که برای مهار و کنترل قدرت ایران از برخی رقبای منطقه‌ای آن نظیر امارات، عربستان و حتی اسرائیل حمایت کنند.

وی افزود: چین نیز در سفر اخیر رئیس جمهورشان به منطقه نشان دادند که از همین الگو پیروی می‌کنند، در واقع این دو تلاش می‌کنند که قدرت ایران را در مقابل رقبایش متوازن نگاه دارند، یکی از روش‌های حفظ این توازن نیز فروش سلاح به کشور‌های رقیب در منطقه است. یک ایران مرفه و بسیار قوی از نظر نظامی می‌تواند تهدیدی علیه برخی منافع منطقه‌ای روسیه محسوب شود. البته باید این موضوع را در نظر گرفت که پیش از جنگ روسیه به دلیل برخی مسائل بین المللی در فروش سلاح به ایران محتاطانه عمل می‌کرد، اما حال که روسیه خود نیز تحت اتهام قرار دارد، طبیعتاً ممکن است برخی از این احتیاط کاری‌ها را کنار بگذارند.

منبع:آفتاب نیوز