مهسا بهادری: نگاهی به کنکور سال ۱۴۰۰ بیندازیم. ماجرا چه بود؟ در سال ۱۴۰۰ برخی گزارش‌ها حاکی از این بود که امنیت برگزاری کنکور از امتحانات نهایی نیز پایین‌تر بوده است. سال گذشته، نه نیازی به جستجو برای سئوالات و حتی کلید سئوالات کنکور بود و نه نیازی به هزینه بالای چند صدمیلیونی برای دریافت سئوالات! در همان ساعات اولیه کنکور، برخی کانال‌های تلگرامی به صورت کاملا رایگان اقدام به پخش سئوالات آزمون سراسری و کلید سئوالات کردند. ماجرا هم با یک هندزفری نامرئی در کنکور سراسری ۱۴۰۰ رخ داد. در همان سال هم افراد زیادی در کنکور موفق به تقلب شده‌اند و سازمان سنجش کشور هم واکنش خاصی به این موضوع نشان نداد.

سال گذشته یک کانال تلگرامی به نام کلید مدیا که توسط فرد یا افرادی ناشناس اداره می‌شد مدعی شده بود که در طول کنکور ۱۴۰۰، یعنی دقیقا در زمان برگزاری کنکور، شمار زیادی از داوطلبان کنکور تجربی از طریق اطلاعات این کانال نسبت به تقلب در کنکور ۱۴۰۰ اقدام کردند. چون این کانال ادعا کرده بود سئوالات عمومی و خصوصی این آزمون را به همراه کلید سئوالات در دست دارد، دروغ هم نگفته بود و کلید آزمون را به تدریج منتشر کرد تا تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان به راحتی بتوانند غول بی‌شاخ و دم کنکور را از پا دربیاورند؛ البته با تقلب. کمی منطقی‌تر به این ماجرا نگاه کنیم، مسئله تقلب در کنکور بحث دیروز و امروز نیست سال‌های سال است که آن را می‌شنویم و نمی‌دانیم که این ماجرا چگونه رخ می‌دهد و بحث تقلب‌ها هم صرفا ارتباطی به سال گذشته ندارد.

معمولا مسئولین از رخ دادن تقلب در کنکور اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و به راحتی زیربار این مسئله نمی‌روند؛ اما به این ماجرا توجه کنید که سال گذشته این مسئله چه قدر پررنگ بود که مسئولین ناچار به پذیرش آن شدند و حتی پلیس فتا از زمان انتشار چنین اخباری گفت که با همکاری وزارت ارتباطات و وزارت اطلاعات درصدد پی‌گیری دقیق ماجرا و دستگیری متخلفین است. 

 کنکور ۱۴۰۱ و تقلبش

به کنکوری که در تیر ۱۴۰۱ برگزار شد نگاهی بیندازیم، که تسنیم حواشی آن را روایت کرد. از همان نخستین روز برگزاری کنکور ۱۴۰۱ یعنی رقابت داوطلبان گروه آزمایشی هنر، سئوالات در کانال‌های تلگرامی منتشر شد و حتی رئیس سازمان سنجش با اعتراف ضمنی، ضعیف‌تر بودن کنترل‌ها در روز برگزاری این آزمون را پذیرفت و گفت:«ساعت ۱۲.۳۰، عکسی از یک صفحه دفترچه منتشر شد.»

اما در روزهای بعد به‌ویژه در روز آزمون گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی، انتشار سؤالات در گروه‌های تلگرامی ابعاد گسترده‌تری یافت.

انتشار سئوالات گروه ریاضی ساعت ۹ صبح و سئوالات گروه تجربی حوالی ۱۰ صبح، حواشی جدی‌تر کنکور ۱۴۰۱ بود. از سوی دیگر سازمان سنجش در اقدامی عجیب قبل از پایان آزمون گروه تجربی دفترچه سئوالات عمومی و اختصاصی شماره دو را در سایت خود بارگذاری کرد.

عبدالرسول پورعباس؛ رئیس سازمان سنجش با پذیرش انتشار سؤالات گروه آزمایشی علوم ریاضی و تجربی در فضای مجازی گفته بود: «روز برگزاری آزمون گروه علوم ریاضی به کمک دستگاه‌های آشکارساز ۷۰ مورد تخلف در سر جلسه امتحان پیدا کردیم همچنین بیش از ۴۵۰ داوطلب متخلف در آزمون گروه علوم تجربی که ابزار الکترونیک به همراه داشتند شناسایی و برای آن‌ها پرونده تشکیل شده است.»

حواشی کنکور ۱۴۰۱ و انتشار گسترده سئوالات، دو شائبه را پیش می‌کشد؛ نخست، سئوالات کنکور قبل از برگزاری آزمون در اختیار عده‌ای از افراد بوده که حتی اقدام به فروش آن کردند . دوم؛ عده‌ای از افراد با بردن گوشی به جلسه آزمون موفق به گرفتن عکس از سئوالات و انتشار آن در فضای مجازی شدند.

تمام این اتفاقات در شرایطی رخ داده که سازمان سنجش مدت‌ها قبل از برگزاری کنکور ۱۴۰۱، از قطع اینترنت حوزه‌های برگزاری آزمون و کمک شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارائه دستگاهی به منظور کشف هرگونه ابزار الکترونیک در حوزه‌های آزمون خبر داد.

بنابراین باید مشخص شود، آیا با وجود چنین تمهیداتی داوطلبان باز هم گوشی به داخل جلسه برده‌اند یا اینکه مراقبان حوزه‌های برگزاری کنکور اجازه استفاده از تلفن همراه را داشتند؟ پلیس فتا و نهادهای نظارتی برای پیشگیری از چنین رویه‌ای که موجب بی‌اعتبار کردن کنکور و بر هم زدن آرامش روانی داوطلبان می‌شود، چه وظایفی را بر عهده داشته و چه اقداماتی را انجام دادند؟ یکی از اقدامات‌شان قطع سراسری اینترنت بود که در ادامه به آن می‌پردازیم.

فراموش نشود که کانال‌هایی در تلگرام ادعا داشتند، که تیر ۱۴۰۱ سؤالات را قبل از جلسه کنکور به قیمت ۵۵۰ میلیون تومان ارائه کرده‌اند. این ماجرا معنای مشخصی دارد، یعنی شما اگر فرد پول‌داری هستید می‌توانید به راحتی چنین تقلب بزرگ و قانون شکنی‌ای انجام دهید و از همه قواعد اخلاقی به راحتی پا بگذارید و روی یکی از صندلی‌های بهترین دانشگاه‌های کشور بنشینید.

 کنکور دی ۱۴۰۱

به دی ۱۴۰۱ می‌رسیم. معلوم نیست که امسال چه اتفاقی رخ خواهد داد. آیا بازهم تقلبی انجام خواهد شد یا خیر؛ اما این معلوم است که به مدت دو روز اینترنت‌ها به صورت کامل قطع خواهد بود. که طبیعتا این موضوع یعنی مسئولین می‌خواهند به جای حل مسئله، صورت مسئله را پاک کنند.

حدود چهار روز پیش بود که مروتی، معاون امور آزمون‌های سازمان سنجش دربرنامه تلویزیونی به این مسئله اشاره کرده بودند که سال گذشته اینترنت به صورت نقطه‌ای قطع شد اما داوطلبان از آنتن‌های دیگر توانسته بودند، به اینترنت وصل شوند و در زمان آزمون تقلب کنند.

 به همین دلیل قطع نقطه‌ای اینترنت را بی‌تاثیر است چون اگر یک آنتنی در یک منطقه‌ای قطع باشد، در همان منطقه این امکان وجود دارد که از آنتنی که کمی دورتر است، خط را بگیرند. بنابراین ما قصد داریم در زمان برگزاری کنکور در کل کشور اینترنت را قطع کنیم! 

مروتی در ادامه صحبت‌هایش هم ماجرای قطع چند ساعته اینترنت را با ارزش دانست؛ اما گویا فراموش کرده بود که در مواردی سئوال‌ها چندین ساعت قبل از شروع کنکور لو رفته بودند.پس از اینکه مخاطبان زیادی نسبت به این اقدام اعتراض کردند صبح دیروز، رئیس سازمان سنجش کشور اعلام کرد که در خواست قطع مطلق اینترنت را ندارد و تنها می‌خواهد وزارت ارتباطات باتوجه به مصوبه شورای امنیت کشور امنیت برگزاری کنکور را برقرار کند. طبق گفته او اختیار کامل در مورد نحوه قطع اینترنت با وزارت ارتباطات است و هدف این است که عکسی ارسال یا دریافت نشود.

نکته قابل ذکر این است که مسئولان باید بدانند که اساسا این راهش نیست و نکته بعدی تا زمانی که مافیای کنکور پشت چنین برنامه‌هایی نشسته‌اند و سهم صندلی بهترین دانشگاه‌ها به افراد پولدار می‌رسد، نه تنها بحث تقلب با قطع اینترنت حل نخواهد شد، بلکه طبیعتا راه‌های تازه‌تری کشف خواهد شد. به چند سال دیگر فکر کنید که اینترنت ماهواره‌ای در کشور فعال شود، آن موقع چه کار قرار است بکنیم؟