نمایندگانی که موقعیت خود را نمیشناسند
در سه ماهه گذشته همزمان با گسترش اعتراضات در شهرهای مختلف کشور نمایندگان مجلس شورای اسلامی موضع گیری مختلفی در قبال بازداشت شدگان داشته اند. چند وقت پیش جمعی از نمایندگان با انتشار نامهای خواستار تشدید برخوردها و اعدام «اغتشاشگران» شدند. نامهای که با واکنشهای زیادی رو به رو شد و در نهایت جمعی از نمایندگان هم از این اقدام انتقاد کردند. چند روز پیش نیز سیدمصطفی میرسلیم نماینده مجلس و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با درخواست اعدام «سریع» متهمان خبرساز شد. سخنان میرسلیم هم علاوه بر واکنش تند مردم، واکنش اصولگرایان را در پی داشت و هم باعث شد برخی نمایندگان دوباره به این نوع موضعگیریهای تند اعتراض کنند. هرچند که در همین مجلس افرادی هم هستند که به نظر می رسد با میرسلیم هم نظرند با این حال احتمالا بنا بردلایلی مانند میرسلیم اظهار نظر نمیکنند ولی در مصاحبه با خبرگزاریهایی مانند فارس به کرات خواستار برخوردهای شدید شدهاند.
هفته گذشته دو جوان به جرم محاربه در تهران و مشهد اعدام شدند. اعدامی که واکنشهای زیادی در پی داشت بهخصوص آن که بسیاری نسبت به اجرای سریع حکم اعدام برای این افراد معترض شدند. اما میرسلیم از نمایندگان مجلس در مصاحبه ای با اشاره به اینکه قوه قضاییه روال خودش را دارد خواهان کاهش 5 تا 10 روزه فاصله دستگیری تا اعدام شد. مصطفی میرسلیم با تاکید بر اینکه بنده قاطعانه از عملکرد قوه قضائیه در خصوص اتفاقات اخیر حمایت میکنم گفته است فکر نمیکنم اعدامها زودهنگام بوده بلکه به موقع و درست بوده است. وی از فاصله زیاد بین دستگیری و طولانی شدن رسیدگی به پروندهها انتقاد کرد و گفت کم شدن این فاصله موجب عبرت و بازدارندگی حضور برخی که میخواهند وارد معرکه شوند میشود.
حالا بعد از اظهارات میرسلیم واکنشها به او ادامه دارد. معینالدین سعیدی نماینده چابهار در گفتوگو با ایلنا، درباره اظهارنظر برخی نمایندگان پیرامون افراد بازداشت شده حوادث اخیر کشور و درخواست اجرای حکم سریع اعدام برای این بازداشتشدگان، گفت: «چنین اظهارنظرهایی بهتآور و ناراحتکننده است، ما این رفتارها را با بزرگان سیره دینمان مقایسه میکنیم، مشهور است در جنگ جَمل حضرت علی علیهالسلام هنگامی که به کشتههای دشمن میرسد، گریه میکرد که چرا کار اینها به جایی رسیده که کشته شوند؟»
این نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «فارغ از موازین حکمهای حقوقی که به برخی افراد در این روزها داده میشود، هلهله برخی از همکاران را مشاهده میکنیم که میگویند این پدیده، پدیده مبارکی است و یا اظهارنظر دیگر دوستی را میشنویم که میگوید ۵ تا ده روز بعد از اینکه معترضان را گرفتند، باید اعدامشان کرد، تازه الان بسیار دیر هم هست، اینها را نه اخلاقی میدانم و نه انسانی ما پیرو پیامبری هستیم که رحمهللعالمین است چه طور خودمان را مدعی پیروی از چنین پیامبری میدانیم اما از حکم اعدام یک هموطن شادی میکنیم؟»
وی تاکید کرد: «به هر دلیلی فارغ از بحثهای حقوقی که آیا حکم این افراد صدق میکند یا خیر، به نظر من جای خوشحالی ندارد و جای دلسوزی و نگرانی دارد و کسانی دلسوز کشور هستند باید به این فکر کنند که چرا کار به جایی کشیده است که کسانی که فرزندان همین آب و خاک هستند وارد چنین موضوعاتی شدهاند و من فکر میکنم چنین حرفهایی با نمایندگی مردم که رسالت ما است، فرق دارد. ما شأنی جز نوکری مردم نداریم در چنین شرایطی خیلی از این بحثهایی که شده است را نه اخلاقی میدانم، نه حقوقی و نه مبتنی بر موازین دین خودمان میدانم.»
سعیدی درباره این که رئیس قوهقضائیه به نمایندگان تذکر دادهاند به کار قانونگذاری بپردازند و در کار قوه قضائیه دخالتی نداشته باشند، گفت: «قاعده باید بالعکس باشد معمولا قوه قضائیه آن جنبههای سخت قانون را نشان میدهد و نمایندگان مردم باید سعی در نرم کردن این مواضع داشته باشند اما آنچه که امروز از سوی برخی از همکاران مشاهده میکنیم، پدیده بسیار ناراحتکنندهای است و کار به جایی رسیده که رئیس قوه قضائیه از گفتوگو صحبت میکند و کسانی که رسالت نمایندگی مردم را بر دوش دارند و باید بانیان ایجاد فضای گفتوگو باشند، اینگونه حرف میزنند!»
سعیدی درباره اینکه تعدادی از بازداشتیهای حوادث اخیر زیر ۱۸ سال هستند، مجلس شورای اسلامی به این بخش از بازداشتها ورود پیدا خواهد کرد، بیان کرد: «کشور ما در بخش بینالملل به برخی از کنسوانسیونهای حقوق کودک پیوسته و طبیعتا یکسری الزمات حقوقی هم مترصد بر موضوع است. اگر فردی در این ناآرامی انسان بیگناهی را کشته باشد، قانون مشخص و مجازاتهای قانونی هم پیشبینی شده است اما گاهی برخی کسانی که احکام سنگین برایشان اعمال میشود ممکن است کسانی باشند که آسیبی به کسی نزده باشند اما تحت عنوان محارب احکام را برایشان پیشبینی میکنند معتقدم اینجا قاضی دستش باید باز باشد و حداکثر ارفاقات قانونی را برای کسانی که آزاری را به کسی نرساندهاند، داشته باشد. »
نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «صرف این که بعد از این اتفاقات بگوییم این تعداد آدم را اعدام کردیم نه تنها یک حسن برای کشور و نظام ما نیست، بلکه نگرانکننده است؛ این افراد از کجا آمدهاند؟ اینها فرزندان همین آب و خاک هستند. به هر دلیلی بخشی از این اعتراضات به عملکرد مسئولان بازمیگردد که نتوانستند به وظایف خودشان عمل کنند من اینجا با کسانی که به صورت سازمانیافته با رسانههای معاند و یا سیستمهای جاسوسی غربی مرتبط هستند، کاری ندارم و اصلا بحثم نیست، اما قاطبه افرادی که در اعتراضات شرکت کردند، هیچ ارتباطی با جریانات ضدانقلاب خارج از کشور ندارند و ما نتوانستهایم این تفکیک را به درستی ایجاد کنیم.»
حتی اصولگرایان هم روی خوشی نسبت به اظهارات میرسلیم نشان نداند. دیروز حسین کنعانیمقدم فعال سیاسی اصولگرا در گفتوگویی، در واکنش به اظهارات اخیر میرسلیم نماینده تهران در خصوص اعدامها گفت: «اظهارنظر آقای میرسلیم به عنوان نماینده مجلس ارزش قانونی و حتی بحث کردن هم ندارد، چون قوهقضائیه مستقل بوده و قوهقضائیه است که درخصوص مجازات مجرمین تصمیم میگیرد که چگونه عمل کند.»
وی افزود: «این صحبتها دخالت در امور قضائی است زیرا در قانون اساسی، بحث تفکیک قوا را داریم. نکته بعدی این است که به نظر میرسد ایشان باید این حرفها را در خصوص فرزند گرامیشان که در زندان است، میزد. اینکه در این شرایط، بنزین روی آتش بریزیم و حرفهایی بزنیم که باعث نگرانی بعضی از خانوادههای درگیر در حوادث اخیر که فرزندانشان به بهانههای مختلف در زندان هستند شویم، چندان درست نیست. نباید باعث ایجاد تشویش در اذهان عمومی شد. به نظر میرسد که صحبتهای آقای میرسلیم قابل بیان نیست و رئیس مجلس در چنین شرایطی که نمایندگان چنین اظهارنظرهای عمومی میکنند، باید ورود پیدا کرده و در این خصوص موضعگیری کند.»
کنعانی مقدم در پاسخ به این سوال که چقدر ضرورت دارد شخصیتهای سیاسی مثل نمایندگان مجلس و آقای میرسلیم در جایگاهی صحبت کنند که نماینده همه مردم نه بخشی از اقشار مختلف مردم باشند، گفت: «این یک قاعده کلی در مجلس است، تا حرفی در مجلس به عنوان یک بیانیه مشترک نزنند یا به صورت قانون مطرح نشود، حرف مجلس نیست و بیشتر اظهارنظر شخصی است و هیچگونه ارزش حقوقی هم ندارد.»
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سوال که این اظهارات باعث تضعیف جایگاه نمایندگی مردم نمیشود، گفت:« نمایندگان در بیان اظهارنظر آزاد هستند و میتوانند در همه موارد اظهارنظر کنند. اما این مردم هستند که در انتخابات آینده اینچنین اظهارنظرهایی را ملاک بررسی صلاحیت و انتخاب افراد قرار میدهند.»
با این حال همچنان تعداد از نمایندگان مجلس با همان ادبیات نامهای که بر اعدام تأکید داشته با رسانههای اصولگرایان مصاحبه میکنند. منصور آرامی نماینده مردم بندرعباس در مجلس در گفتوگو با فارس، درباره لزوم برخورد قوه قضائیه با برهم زنندگان امنیت جامعه اظهار کرد: «قانون در کشور باید جاری و ساری شود؛ اگر قرار باشد نسبت به هر مسئلهای با بیقانونی برخورد شود، کشور دچار هرج و مرج میشود.»
وی افزود: «امروز یک عده قلیلی به خیابانها آمدند و به اموال عمومی و شخصی آسیب رساندند و باعث رعب و وحشت در جامعه شده و امنیت مردم را خدشهدار کردند؛ آیا قوه قضائیه باید سکوت کند؟ حق سایر مردم چه میشود؟ کسانی که حقشان پایمال شده چه میشوند؟» نماینده مردم بندرعباس در مجلس با تاکید بر اینکه قوه قضائیه باید طبق قانون با برهمزنندگان امنیت و آشوبگران برخورد کند، گفت: «اگر در پی اقدام اغتشاشگران و آشوبگران، اموال عمومی آسیب دیده است، حتما باید خسارت آن گرفته شود؛ در این جا مماشات اصلا معنا ندارد.» آرامی ادامه داد: «همانطور که رئیس دستگاه قضا گفت، دستگاه قضا نباید در مواجهه با آشوبگران کوتاه بیاید و نباید سخت گیری کند؛ باید آن چیزی که قانون روشن کرده است، اجرا شود.» نماینده مردم بندرعباس در مجلس گفت: «قوه قضائیه باید با جدیت و مطابق قانون با اغتشاشگران برخورد کند.»