افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد همزمان با شدت گرفتن عرضه اتومبیل در بورس کالا این‌‌روزها حسابی خبرساز شده و به نظر می‌رسد شک و تردید فروشندگان خودرو نیز به دلیل تغییر لحظه‌ای قیمت‌ها در بازار بیشتر شده است. در برخی خودروها قیمت در حالی در بازار آزاد 900 میلیون تومان است که خرید این اتومبیل در بورس کالا نزدیک به دو میلیارد تومان برای خریداران آب می‌خورد. اظهارنظرها درباره دلیل اصلی افزایش قیمت خودرو در بازار متفاوت است؛ برخی روی کار آمدن عرضه خودرو در بورس کالا و برخی دیگر نیز شدت گرفتن روند صعودی نرخ ارز را عامل مهمی در این‌باره می‌دانند. در شرایطی نرخ دلار در روزهای اخیر تا 39 هزار تومان هم گزارش شده که همزمان قیمت برخی از خودروها طی یکی دو شبانه‌روز تا 50 میلیون تومان هم افزایش یافته است.

از طرفی، افزایش قیمت خودرو لحظه‌ای شده؛ آن قدر که صدای نمایندگان مجلس را درآورده است. تحت چنین شرایطی هم هفته گذشته سیدرضا فاطمی.‌امین، وزیر صنعت، به دلیل شرایط کنونی بازار خودرو، از مجلس کارت زرد گرفت. در همین رابطه، لطف‌ اله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن گفته، فاطمی‌امین باید به استعفا رضایت بدهد و در سمت دیگر مشغول فعالیت شود و بیش از این دولت، مجلس و مردم را اذیت نکند؛ به نظر می‌رسد اگر وزیر همچنان در این سمت بماند قیمت پژو ۲۰۶ به بالای ۵۰۰ میلیون تومان برسد. نماینده مردم قزوین در مجلس با بیان اینکه وزیر صمت در پاسخ به پرسش‌های نمایندگان مجلس فرافکنی می‌کند؟ تصریح کرده؛ فاطمی امین علت افزایش نرخ خودرو را به نوسان‌های نرخ ارز نسبت می‌دهد اما این پاسخ در واقع زیر سوال بردن دولت است. وی با طرح این پرسش که چه نسبتی بین نوسان‌های نرخ ارز و تولیدات داخلی وجود دارد؟ گفته؛ سال‌های گذشته تاثیر نرخ ارز بر قیمت خودرو را حدود ۲۰ درصد اعلام می‌کردند؛ در سال جاری چه اتفاقی رخ داده که نوسان‌های نرخ خودرو تا این میزان به نرخ ارز مرتبط شده است. اما این شرایط در حالی در بازار خودرو حاکم است که فاطمی‌امین در مجلس عنوان کرده که بازار خودرو را از آشفتگی‌های ارزی نجات خواهد داد. در این میان، محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همگن نیز گفته، با توجه به مدت افزایشی نقدینگی و نیز افزایش قسمت ارز، افزایش قیمت خودرو عجیب نیست.

 رشد 30 تا 50 میلیونی قیمت خودرو در یک هفته اخیر 

بررسی‌ها نشان می‌دهد که از روز شنبه تاکنون قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ به ۳۸۰ میلیون تومان رسیده که نسبت به هفته گذشته ۳۰ میلیون گران شده است. پژو ۲۰۶ تیپ ۵ نیز با قیمت ۴۳۵ میلیون یه فروش رفت و این درحالی است که هفته گذشته ۲۰ میلیون ارزان تر بود و ۴۱۲ میلیون تومان قیمت داشت. قیمت پژو ۲۰۷ دستی پانوراما با افزایش ۵۵ میلیون تومانی، ۵۳۰ میلیون تومان قیمت خورد. سمند EF۷ نیز به ۴۲۰ میلیون تومان افزایش یافت که نشان می‌دهد در هفته گذشته ۳۶ میلیون تومان گران شده است. تارا دنده‌ای هم در حدود ۵۴۸ میلیون تومان قیمت خورد که نشان می‌دهد ۳۰ میلیون تومان گران شده است. اما قیمت تارا اتوماتیک ۴۵ میلیون افزایش یافته و به ۶۸۵ میلیون تومان رسید. قیمت دنا اتوماتیک توربو پلاس هم حوالی ۶۵۰ قیمت خورد که نسبت به هفته گذشته ۴۵ میلیون تومان گران شد. اما رانا پانوراما پلاس به ۴۴۰ میلیون تومان رسید که حاکی از گرانی ۴۲ میلیون تومانی قیمت این خودرو است. قیمت در این میان، قیمت پراید ۱۱۱ به ۲۲۲ میلیون تومان اعلام شد درحالی که هفته گذشته ۲۱۸ میلیون بود.پراید ۱۳۱ نیز ۲۱۲ میلیون تومان شد؛ این خودرو طی یک هفته ۸ میلیون گران شده است. اما تیبا صندوق‌دار SX بنزینی با افزایش ۱۹ میلیون تومانی، ۲۴۰ میلیون تومان به فروش رفت..

کوییک معمولی هم افزایش ۱۰ میلیون تومانی قیمت را طی یک هفته گذشته تجربه کرده و به ۲۴۰ میلیون تومان رسید. اما ساینا S دنده‌ای‌ در حدود ۱۸ میلیون تومان گران شد و ۲۶۰ میلیون تومان قیمت پیدا کرد.در این میان، شاهین افزایش ۴۰ میلیون تومانی را در یک هفته گذشته تجربه کرد و به ۴۵۰ میلیون تومان رسید.

کارشناسان چه می‌گویند؟

یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه دلیل افزایش قیمت خودرو عرضه در بورس کالا نیست، اظهار کرد: «علت افزایش قیمت خودرو، شرایط ارزی کشور و ماهیت سرمایه‌ای شدن خودرو است اما عده‌ای که شفاف شدن معاملات به سود آن‌ها نیست، ورود خودروسازان به بورس را عامل رشد قیمت مطرح می کنند در شرایطی که خریداران خودرو از بورس موفق به خرید ارزان‌تر شده‌اند». 

رضایی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به عرضه خودرو در بورس کالا اظهار کرد: «متاسفانه خودرو در کشور به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و زمانی که ماهیت کالایی سرمایه‌ای می‌شود، قیمت آن طبق شرایط روز اقتصادی تغییر می‌کند؛ طبیعتا شرایط بازار ارز اثر مستقیمی در بازار خودرو می‌گذارد». 

وی افزود: طی چند سال گذشته با توجه به فرمول‌های قیمت گذاری در صنعت خودرو، کارشناسی خوبی در این خصوص صورت نمی‌گرفت‌ و تفاوت قیمت کارخانه و بازار به بیش از دو برابر هم می‌رسید. این موضوع باعث می‌شد تا سیاست‌گذار انواع محدودیت گ‌ها مانند کد ملی، گواهینامه، سن، عدم خرید در دو سال گذشته و ...را برای خریدار اعمال کند؛ چون قیمت خودرو در کارخانه منطقی نبود. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در این میان افرادی بودند که نیازی به خودرو نداشتند و کدملی خود را در اختیار واسطه گ‌ها قرار می‌دادند، بنابراین سود خودروساز یا سرمایه مصرف کننده به ناحق در جیب افرادی می‌رفت که نام و نشانی نداشتند. رضایی پور با تاکید بر اینکه برای شفافیت در صنعت خودرو به بستری نیاز بود تا همه افراد بتوانند به خرید خودرو دسترسی داشته باشند، گفت: «زیرا در گذشته خودرو در دسترس عموم نبود و هیچ کس مستقیما نمی‌توانست از کارخانه خودرو خریداری کند و تنها یک شانس بسیار اندک در قرعه کشی داشت، ولی با عرضه خودرو در بورس کالا این شرایط فراهم شد و خریداران می‌توانند مستقیما از بورس کالا خرید خود را انجام دهند و با کارخانه تبادلات مالی داشته باشند». 

استمرار عرضه باعث تعادل بازار می‌شود

وی با بیان اینکه بعضا فشارهایی وارد می‌شود که از عرضه خودرو در بورس جلوگیری شود، عنوان کرد: «طبیعتا وقتی منافع بزرگی از گروهی گرفته می‌شود مقاومت هایی شکل می‌گیرد، بنابراین اگر فشار افرادی که نام و نشانی از خود ندارند کنار بگذاریم، براساس همه تجربیات حدود دو دهه گذشته، استمرار عرضه هر کالایی در بورس، رمز آرامش و تعادل آن بازار است». 

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عرضه سیمان در بورس کالا اظهار کرد: «سال گذشته که سیمان در بورس کالا عرضه شد، در روزهای نخست به دلیل تازگی کار تا دو تا سه برابر قیمت هم رقابت صورت می‌گرفت اما ظرف چند هفته استمرار عرضه تا به امروز، سیمان یک بازار متعادل و رقابتی پیدا کرده و مانند صنایع فولادی و پتروشیمی‌ها بعد از ورود به بورس کالا دارای یک بازار منظم و قابل پیش‌بینی شده است و همین اتفاق هم در صورت استمرار عرضه در صنعت خودرو تکرار می‌شود». 

 خرید خودرو ارزان تر از بازار

رضایی پور ضمن بررسی عرضه خودرو در بورس کالا طی چند هفته اخیر گفت: «بررسی عرضه‌های خودرو در بورس کالا نشان می‌دهد که خریداران خودروهای پرتیراژ مثل پژو ۲۰۷ و تارا، خودرو را پایین‌تر از قیمت بازار دریافت می گ‌کنند و علت افزایش قیمت خودرو شرایط ارزی کشور و ماهیت سرمایه‌ای شدن خودرو است». 

وی افزود: «راه حل این است که خودروساز تمامی تولید خود را وارد بورس کند، در این شرایط همزمان با رشد عرضه‌ها، به دلیل رقابتی بودن معاملات و نبود رانت در قیمت‌ها، بازار به تعادل می‌رسد». 

این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: «آثار این اتفاق در بلند مدت به بهتر شدن کیفیت و رشد صنعت خودروسازی منجر می‌شود؛ زیرا هرچقدر صنایع خودروسازی را ضعیف نگه داریم شرایط نامساعد گذشته ادامه پیدا می‌کند در حالی که اگر اجازه رقابت به آنها داده شود و واردات خودرو نیز صورت بگیرد، می‌توانیم شاهد رقابت در این صنعت باشیم».