سهم کارنابلدی دستگاه دیپلماسی از یک اخراج

محسن رفیق: واکنش‌های ایران و کشورهای جهان، به صدور قطعنامه پایان عضویت ایران در کمیسیون مقام زن، همچنان ادامه دارد. در این نشست، قطعنامه حذف ایران از این کمیسیون با ۲۹ رأی موافق، ۸ رأی مخالف و ۱۶ رأی ممتنع به تصویب رسید. دولت آمریکا و متحدان غربی آن به دنبال اتفاقات اخیر در ایران، با مطرح کردن ادعای نقض حقوق زنان، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل ارائه کرده‌ بودند که خواستار محرومیت ایران از عضویت در این کمیسیون سازمان ملل بود. در همین حال برخی ناظران سیاسی داخلی بر این باورند که در این زمینه بر دستگاه دیپلماسی کشور، انتقادهای زیادی وارد است چرا که در طول این سه ماه و با توجه به فضای کشور، فعالیت خاصی در حوزه دیپلماسی عمومی برای جلوگیری از این اقدام صورت نداده است. از سوی دیگر، با توجه به ایرادی که از سوی روسیه در این جلسه مطرح شد، اگر دستگاه دیپلماسی بر روند امور مسلط بود، چه بسا می‌توانست با ثبت اعتراض تا 24 سال قبل از آن، مانع از رسیدن جلسه به مرحله رای‌گیری شود.

در همین زمینه، سخنگوی وزارت امور خارجه به تصویب قطعنامه ضدایرانی وضعیت حقوق بشر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد واکنش نشان داد. به گزارش ایسنا، به نقل از وزارت امور خارجه ناصر کنعانی، در واکنش به تصویب قطعنامه ضد ایرانی در مجمع عمومی سازمان ملل که به روال چند سال گذشته به پیشنهاد کانادا و با حمایت کشورهای اروپایی و رژیم صهیونیستی مطرح شد، این قطعنامه را منعکس کننده دورویی و نفاق بانیان آن و فاقد مشروعیت و اعتبار دانست. سخنگوی وزارت امور خارجه رویکرد ریاکارانه بانیان این قطعنامه در استفاده ابزاری از نهادهای بین المللی برای اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی ایران را مصداق بارز سوءاستفاده از مفاهیم و ارزش های متعالی حقوق بشری برای پیشبرد اغراض کوته بینانه سیاسی دانست.

کنعانی با اشاره به تلاش کشورهای غربی به استمرار پروژه ایران هراسی و جنگ روانی علیه جمهوری اسلامی ایران، اظهار کرد: «بانیان این قطعنامه که خود ناقض تمام اصول بنیادین و ابتدایی حقوق بشر در جهان هستند، به جای دلسوزی منافقانه برای حقوق بشر مردم ایران، از همراهی با تروریسم اقتصادی دولت آمریکا علیه ملت ایران دست برداشته و میزبانی از گروهک های تروریستی را متوقف نمایند.»

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین با تاکید بر اینکه رعایت حقوق بشر برای جمهوری اسلامی ایران از اصول و مبانی شرعی، قانونی و موضوعی به شمار می رود، تاکید کرد:«جمهوری اسلامی ایران همواره در امر ارتقای حقوق بشر و عمل به تعهدات بین‌المللی خود کاملا جدی بوده و آماده است در جهت ارتقاء جایگاه حقوق بشر در جهان، گفتگو و همکاری‌های سازنده‌ای را در چارچوب احترام متقابل، عدم تبعیض، عدالت و انصاف و دوری از اغراض سیاسی با تمامی ساز و کارهای مشروع بین‌المللی و کشورهای علاقمند به تحکیم و حمایت واقعی از حقوق بشر داشته باشد.»

از سوی دیگر، نماینده ایران در سازمان ملل نیز گفت: «در جریان محرومیت غیرقانونی ایران از عضویت در کمیسیون مقام زن، آمریکا با دیکتاتوری یکجانبه، قلدرمآبی و ریاکاری، رویه های قانونی را نقض کرد.» امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در سخنانی در کنفرانس وزرای امور خارجه کشورهای عضو گروه ۷۷ بعلاوه چین، گفت: «چندجانبه‌گرایی همچنان از همه سو، از جمله از طرف یک‌جانبه‌گرایی خطرناک، تحت فشار شدید قرار دارد و نمونه بارز چنین خطری را دیروز در نشست اکوسوک شاهد بودیم که متأسفانه بار دیگر دیکتاتوری یک‌جانبه، قلدرمآبی محض، ریاکاری، سوء‌استفاده از قدرت سیاسی، ارعاب و اجبار و نیز به‌کارگیری استانداردهای دوگانه توسط آمریکا و متحدانش، بر چندجانبه‌گرایی، رویه‌های قانونی و حاکمیت قانون فائق آمد و در نتیجه آن، جمهوری اسلامی ایران به ناحق از عضویت قانونی خود در کمیسیون مقام زن محروم شد.»

او ادامه داد: «در پی این ماجراجویی سیاسی، سازمان ملل متحد و ارگان های اصلی آن و ارزش های اساسی ملل متحد از طریق تضعیف اصول منشور و دستکاری آیین کار اکوسوک توسط آمریکا مورد تهاجم قرار گرفت. لذا اگر واقعاً به دنبال راه‌حلی برای بحران‌های جهانی هستیم، باید در مقابل این گونه اقدامات یکجانبه و غیرقانونی بایستیم و در غیر این صورت، همه ما، دیر یا زود، با پیامدهای فاجعه بار چنین رویکردی مواجه خواهیم شد.»
مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات وین نیز در پیامی به اظهارات نماینده آمریکا در سازمان ملل درباره لغو عضویت ایران در کمیسیون وضعیت زنان سازمان ملل واکنش نشان داد. به گزارش ایسنا، سید محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات وین در واکنش به اظهارات لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل درباره لغو عضویت ایران در کمیسیون وضعیت زنان سازمان ملل، در صفحه توییترش نوشت: «ایران هیچ جایی در یک هیات بین‌المللی ندارد که اعضای آن از تروریسم وهابی در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی در افغانستان حمایت مالی کردند. ایران نباید با رژیم‌هایی یک جا بنشیند که از تروریسم وهابی در سوریه و عراق حمایت مالی می‌کنند.» مرندی اضافه کرد: «ایران باید از هیات‌هایی که در قبال نسل‌کشی در یمن سکوت می‌کنند، دوری کند. این‌ها باعث ضد زن شدن ایران می‌شوند.»

از سوی دیگر، کاردار سفارت ایران در انگلیس به استانداردهای دوگانه اروپا و آمریکا درباره حقوق بشر و زنان واکنش نشان داد. به گزارش ایسنا، مهدی حسینی متین در توییتی نوشت: «طعنه آمیز است که ایالات متحده و متحدانش می‌خواستند با بیرون کردن ایران از کمیسیون مقام زنان سازمان ملل، مقام و حقوق بشر و زنان را در ایران و در سراسر جهان ارتقا دهند.» او همچنین با اشاره به اظهارات جیمز کلورلی وزیر خارجه انگلیس که گفته است سعودی‌ها علیرغم نگرانی‌های حقوق بشری، شریک استراتژیک ما هستند، در توییتی نوشت: «با استانداردهای دوگانه و اقدامات حقوق بشری آمریکا، اتحادیه اروپا، انگلیس و پیروانش، ایران و زنان دلیر ایرانی تاوان استقلال را در داخل و خارج از کشور می پردازند. فقط به موارد نقض حقوق بشر در متحدان به اصطلاح نزدیک آنها در منطقه نگاه کنید تا واقعیت ها را درک کنید.»

وزارت امور خارجه سوریه نیز تاکید کرد که تصمیم برای حذف ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل، ناقض مفاد منشور و سازوکارهای قانونی کار این سازمان بین المللی است. به گزارش خبرگزاری دولتی سوریه سانا، وزارت امور خارجه و مهاجران این کشور در حساب توئیتری خود در این ارتباط نوشت: «سیاست زدگی، معیارهای دوگانه، ریاکاری و نقض مفاد منشور و سازوکارهای قانونی کار سازمان ملل متحد، مبنای اقدام آمریکا برای اتخاذ تصمیم برای لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل است که کرسی خود را از طریق انتخابات دموکراتیک به دست آورد.»

یا این حال، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید از رای مثبت به قطعنامه پایان عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد استقبال کرد. او این رای‌گیری را تاریخی خواند و تاکید کرد که تحولات اخیر در ایران، عزم جامعه بین‌الملل برای پاسخگو کردن این کشور را پررنگ‌تر می‌کند. سالیوان همچنین با تکرار برخی ادعاها درباره سیاست‌های منطقه‌ای ایران و ارائه پهپادها و موشک‌های ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، گفت که آمریکا با متحدان و شرکای خود در سراسر جهان برای پاسخگو کردن ایران همکاری می‌کند.
در همین حال، حمیدرضا غلامزاده کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با ایسنا، در تحلیلی نسبت به لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل گفت: « ما در طول این سه ماه با توجه به فضای کشور کار خاصی در حوزه دیپلماسی عمومی برای افکار عمومی در تبیین اتفاقات نکرده‌ایم. حتی در این دو هفته که آمریکا این مساله را مطرح کرد باز هم اقدام خاصی انجام نشد از این منظر به دیپلماسی عمومی وزارت خارجه نقد وارد است.» او تصریح کرد: «ایران همچنان می‌تواند عمده فعالیت‌های خود را داشته باشد و نظرات مشورتی به کشورهای همسوی خود ارائه دهد؛ مانند برزیل که در این نشست شرکت کرد و به نفع ایران هم صحبت کرد، اما حق رای نداشت.»

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: «حضور در محافل بین‌المللی به لحاظ پرستیژ سیاسی و ارتباطات بین‌المللی و همچنین عرصه‌ای که برای نقش آفرینی می‌تواند داشته باشد، حائز اهمیت است که با این اتفاق ما از این امتیاز نمی‌توانیم استفاده کنیم؛ البته به این معنا هم نیست که اصل سرمایه‌مان را از دست داده باشیم. تنها نفعی که از حضور و رای دادن می‌توانستیم داشته باشیم کارایی خود را از دست داده است.» او ادامه داد: «اقدامی که در سازمان ملل و کمیسیون مقام زن صورت گرفت بی‌سابقه بوده و اشکال حقوقی به آن وارد است. در نظر بگیرید روسیه اشکالی را وارد دانسته و اعلام کرد که رای‌گیری اساسا محل اشکال است، اما طبق قواعد اگر ۲۴ ساعت قبل این اعتراض ثبت می‌شد شاید به مرحله رای‌گیری نمی‌رسید به عبارتی اگر دستگاه دیپلماسی ما می‌دانست و همین موضوع را رایزنی می‌کرد می‌توانستند ۲۴ ساعت قبل اعتراض را ثبت کنند که شاید به مرحله رای‌گیری نرسد.»

این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه چنین ابراز عقیده کرد: «متنی که ایران در این نشست ارائه داد کلی‌گویی بود و حتی ناظر به سازمان ملل و سیاسی‌کاری آمریکا و رژیم صهیونیستی هم نبود. در مقابل متنی که روسیه، چین و برزیل در نشست ارائه کردند بسیار جدی‌تر بود . متن ما ضعیف بود و این اشکالی است که به وزارت خارجه می‌توان گرفت.» غلامزاده ادامه داد: «سخنرانی در این نشست را ابتدا آقای ایروانی مطرح کرد که هم یک آقا بود و انگلیسی صحبت کردن و متن خوب نبود و خانم ارشادی بعد از رای‌گیری صحبت کرد؛ در حالی که اگر خانم ارشادی در ابتدا صحبت می‌کرد از لحاظ دیپلماسی عمومی وجهه‌ خوبی داشت اما این تصمیم نمایندگی ما در سازمان ملل جای بررسی دارد.»