فیلترینگ ترک خورد

فائزه صدر: ستاره صبح در صفحه هشت شماره روز گذشته خود با انتشار مطلبی به نقل از فرارو اعلام کرد: "درحال حاضر 89.2% از کاربران ایرانی با استفاده از وی پی ان به اینترنت بین المللی دسترسی دارند." در این گزارش آمده بود که علی توسلی، عضو کمیسیون اینترنت و انتقال داده «سازمان نصر تهران» عقیده دارد: "کوچ مردم به نرم‌افزار‌های داخلی را نمی توان به شکل دستوری انجام داد." با توجه به اهمیت موضوع ستاره صبح در گفت و گو با سه کارشناس حوزه فضای مجازی به مساله استفاده از «وی پی ان»(VPN) پرداخته که در ادامه می خوانید:

زیر تیتر: ایتا نسخه کپی شده تلگرام است. توسط حوزه علمیه عرضه شده و رویکردی محدود کننده دارد.

فیلترینگ، اتفاقی ناخوشایند در عرصه فضای مجازی است. زیرا افراد ناگزیرند برای به خاطر ارتباطات خود به شبکه های داخلی رجوع کنند. متاسفانه این اپلیکیشن ها کاربرد مسبوقی ندارند و دچار ضعف هستند.

به طور مثال در اپلیکیشن بله نمی توان شماره تلفن ها را پاک کرد. بله حتی چت های پاک شده را مجددا برای کاربر به نمایش در می آورد. بله دیتا بیسی دارد که تمامی داده ها را در خود ذخیره می کند. این یکی از دلایلی است که گفته می شود این اپلیکیشن ها امن نیستند.

ایتا هم نسخه کپی شده تلگرام است. که توسط حوزه علمیه عرضه شده و رویکردی محدود کننده دارد.

روبیکا هم مثل بله هیچ اطلاعاتی از کاربر را پاک نمی کند و در خود ذخیره دارد. کاربر روبیکا بدون اینکه در روبینو(کپی شده از اینستاگرام) ثبت نام کند برایش صفحه ای ساخته می شود و به این طریق بازار خود را گرم می کنند.

این اپلیکیشن ها در رقابت با دنیا ضعیف هستند. امروز بحث پیام رسان داخلی و خارجی نیست بلکه این سوال مطرح است که چگونه می توانیم با جهان در ارتباط باشیم؟!

آیا از طریق اپلیکیشن های داخلی می توان "کریستیانورونالدو" را دنبال کرد؟ رونالدو360 میلیون دنبال کننده دارد. خانواده، همسر و فرزندانی دارد. ورزشکار است. غذای سالم می خورد و از نوشیدن مشروبات الکلی پرهیز می کند. روی سر و صورتش تاتو ندارد. رونالدو سبک زندگی را ترویج می کند. اما با فیلترینگ و کوچ اجباری به پیام رسان های داخلی، کاربر ایرانی اجازه ندارد حتی چنین کسی را دنبال کند!

مسئولان واقعیت را بپذیرند، اپلیکیشن های ایرانی در سطحی نیستند که کریستیانورونالدو عضو روبیکا یا کاربر ایتا شود! نگاه ها را باید تغییر داد. مساله فقط این نیست که پیام رسانی ساخته شود و بتواند جایگزین تلگرام و اینستاگرام شود. مساله ارتباط با جهان و ارتباط با دوستانمان در خارج و ارتباط با افراد فامیل و شرکای تجاری خارجی است.

متاسفانه پذیرش فنآوری در کشور وجود ندارد. عده ای دور تر از حلقه خودشان را نمی بینند. و به گسترش جهانشان اعتقاد چندانی ندارند. در مقابل فنآوری عده ای دوست دارند مقابله جویانه عمل کنند. از زاویه تهدید به فنآوری نگریسته ایم و خواسته ایم به شکلی محدود از فنآوری خارجی استفاده کنیم و نمونه های داخلی را به طور انحصاری داشته باشیم.

درحالی تلاش می کنیم ارتباطاتمان را به چند اپلیکیشن داخلی محدود کنیم، که جهان بسیار گسترده است. مجلسی که رای حداقلی دارد اعلام می کند کاری که با اینترنت شده مطالبه مردم است! آیا مطالبه مردم این است که محدود شوند؟! آیا مطالبه مردم این است که پیشرفت نکنند؟! آیا مطالبه مردم این است که آگاهی بالایی نداشته باشند؟! آیا مطالبه مردم این است که از علم روز بی خبر باشند؟!

علیرضا طباطبائی، کارشناس حقوقی فضای مجازی

عواقب استفاده از فیلتر شکن بدتر از فیلترینگ است

زیر تیتر: استفاده از وی پی ان فقط اگر برای کار مجرمانه باشد غیر قانونی است.

فروش وی پی ان غیر قانونی نیست. استفاده از فیلتر شکن هم قابل شکایت نیست. جرم استفاده از فیلتر شکن احراز نشده است و جرم نگاری برای استفاده از وی پی ان قابل تصور نیست.

در قانون مجازات می گوید: استفاده از وی پی ان فقط اگر برای کار مجرمانه باشد غیر قانونی است. درحالیکه وی پی ان برای امنیت نیز استفاده می شود. بر این اساس قانون گذار نمی تواند استفاده از وی پی ان را غیر قانونی تلقی کند.

امروز بازار فروش وی پی ان داغ است و بسیاری از فروشندگان وی پی ان تنها در 50 روز گذشته صاحب درآمد نجومی شده اند.

اشخاصی سرویس هایی راه اندازی کرده اند و وی پی ان می فروشند. عواقب این وضعیت بدتر از فیلترینگ خواهد بود.

شناسایی جرم در کسانی که از وی پی ان استفاده می کنند به راحتی ممکن نیست. این موضوع در آینده به معضل تبدیل خواهد شد.

متاسفانه بعد از فیلترینگ و بعد از هزینه بالای این اقدام بعید است فیلترینگ برداشته شود.

در چنین شرایطی جرم انگاری استفاده از وی پی ان نیز عقلانی نیست و کاربران کماکان از طریق دور زدن فیلترینگ با استفاده از وی پی ان ها از پلت فرم های محبوبی مثل توییتر، تلگرام، اینستاگرام و واتس آپ استفاده خواهند کرد.

در روزهای اخیر استفاده از واتس آپ، تلگرام و اینستاگرام افزایش چشمگیری پیدا کرده است.

سهیل تقوی، تحلیلگر فنآوری های فرهنگی

اگر پلت فرم های داخلی کیفیت مطلوب داشته باشند کوچ اتفاق می افتد

زیر تیتر: مهاجرت از پلت فرمی به پلت فرم دیگر فرایندی است که در مباحث انقلاب های پلت فرمی توضیح داده می شود

برای ارائه مدلی تحلیلی از مهاجرت کاربران از پلت فرمی به پلت فرم دیگر به ویژه در پلت فرم هایی که حالت شبکه ای دارند با فرایندی پیچیده روبرو خواهیم بود.

حالتی از عرضه و تقاضا در پلت فرم ها وجود دارد. دو فرد یا گروهی از افراد با هم در ارتباط هستند. مساله عرضه کالا یا محتوا و یا گیرنده خدمت مطرح است و ارتباطی از این جنس برقرار است. اگر عرضه کننده به شبکه اجتماعی دیگری مهاجرت کند یا رد شبکه های اجتماعی متعددی حضور داشته باشد دریافت کننده خدمت به سراغ آن شبکه ها می رود.

مهاجرت از پلت فرمی به پلت فرم دیگر فرایندی است که در مباحث انقلاب های پلت فرمی توضیح داده می شود. در مورد گروه ها تا زمانی که اکثریت افراد یک گروه به پلت فرمی دیگر مهاجرت نکنند سایرین به پلت فرم جدید نخواهند رفت.

در حالت عادی چسبندگی به پلت فرم وجود دارد و مهاجرت سخت است اما وقتی فیلترینگ اتفاق می افتد یا تحریم محدودیتی ایجاد می کند هم زمان با خارج شدن پلت فرم از دسترس کاربران مجبور به مهاجرت هستند.

کاربران ایرانی در این زمینه تجربه دارند. قبلا هم با فیلترینگ فیس بوک یا تلگرام و توییتر روبرو شدند و از این شبکه های اجتماعی کوچ کنند. ولی در فرایند مهاجرتی مقاومتی وجود داشت و کاربر ایرانی معمولا به پلت فرم خارجی دیگری مهاجرت می کرد.

این مقاومت به شرایط بستگی داشت نخستین مساله هزینه فایده است. این نکته که آیا با وجود سختی های برقراری ارتباط و ماندن در شبکه فیلتر شده، استفاده از آن شبکه همچنان از امکانات شبکه های جدید مطلوب تر است یا نه؟ مثل انتخاب کاربران ایرانی و مداومت در استفاده از تلگرام.

البته اگر پلت فرم های داخلی خدمات نوآورانه ای ارائه کند و کیفیت مطلوبی از خود به نمایش بگذارند و کاربران مشاهده کنند که نیازهایشان برآورده می شود، مهاجرت صورت می گیرد و پلت فرم های داخلی جایگزین پلت فرم های خارجی خواهند شد.