حرف نادرست میتواند بر انسانها و حکومتها زخم بزند
روزنامه هممیهن
عبدالمجید معادیخواه وزیر اسبق ارشاد:
در حاشیه اعتراضات اخیر کشور، یکی از موضوعاتی که بهچشم میخورد برخی برخوردها و اظهارنظرهایی است که هم از سوی تعدادی از روحانیون درباره جوانان مطرح میشود و هم بعضی از جوانان واکنش منفی در قبال روحانیون به نمایش میگذارند. عبدالمجید معادیخواه، وزیر اسبق ارشاد که در کارنامه کاری خود حضور در سمت قاضی شرع را هم دارد، در گفتوگو با هممیهن معتقد است، انباشت مسائل باعث بروز انفجار در جامعه شده و برای پیشگیری از آن باید باب گفتوگو را در کشور باز کرد.
رابطه دین و سیاست را در وضعیت فعلی کشور و با توجه به اتفاقات اخیر چگونه ارزیابی میکنید؟
چنین موضوعی را نمیتوان به کوتاهی پاسخ دید زیرا یک سلسله مسائلی روی هم انباشه شده که باید در طول زمان مورد گفتوگو قرار میگرفت، اما از آن غفلت شده است. جامعه بهصورت روزمره پرسشهایی دارد که باید بهنگام پاسخ داده شود. وقتی این اتفاق نمیافتد و انباشه میشود، مثل فردی است که مدت زیادی بدهکاریاش را معوق گذاشته و مجموعا فعل و انفعالی را ایجاد کرده و یک لحظه میخواهد در زمان کوتاهی جمعبندی کند. این کار نشدنی است، ما کاستیهایی داشتهایم که نمیتوانیم به سادگی وارد آن شویم که چه کسی مقصر است، اما واقعیت این است که این اتفاق افتاده و پرسشهای جامعه مغفول مانده است و نتیجه این عقبافتادگی به شکلی بروز کرده و حالت نوعی بیماری به خود گرفته است.
با توجه به اظهارنظرهایی که از برخی تریبونها و از سوی بعضی روحانیون صورت میگیرد که بعضا حاوی اتهام به برخی جوانان است؛ این موضوع نمیتواند روی تفکر دینی جوانان تاثیرگذار باشد؟
ناهنجاریهایی رخ میدهد که معلول سلسله عوامل خودش است. فرض کنید یک بیماری در شرایط خیلی سخت عمل و رفتاری دارد که افرادی که کنار او هستند، او را متهم میکنند به سلسلهحرفهایی که از رنجها و درد بیاطلاع هستند. این مشکل اجتماعی ماست و وقتی با پدیدهای که احتیاج به ریشهیابی و بررسی دارد روبهرو میشویم، بهجای ریشهیابی اظهارنظر عجولانه میکنیم و این برمیگردد به رفتار نادرست ما در ارتباط با همه مسائل اجتماعی و این یکی از آنهاست. بهصورت فلهای نمیتوان اظهارنظر کرد و بهصورت کلی هم نمیتوان توصیف کرد. اجمالا ما باید عادت کنیم که تقوای زبان داشته باشیم، سراسیمه زبان را به حرکت درنیاوریم، به مسئولیت حرفی که میزنیم توجه کنیم. متاسفانه در جامعه ما به این مسئله توجه نمیکنند که این زبانی که به حرکت درمیآید، میتواند با حرف نادرست، زخمی را به انسان و حتی حکومت وارد کند که قابل پیشبینی نیست چه دردهایی را ایجاد میکند. نداشتن تقوای زبان اشکال اصلی جامعه ماست و بیماری فراگیری است. خیلی کم پیدا میشود فردی که مسئولیت حرف زدناش را قبول کند.
با وضعیتی که در جامعه وجود دارد و بیاخلاقیهایی که بعضا دیده میشود؛ چه دورنمایی را میتوان برای جامعه ترسیم کرد؟
به هر حال ما باید به آینده خوب امیدوار باشیم و نباید بدبین بود. اگر ما هر کاری میکنیم، کیفرش را ببینیم، خیلی خطرناک است. ما به مبدأیی اعتقاد داریم که بخشنده است و خیلی از جرمها را میتواند ببخشد. این امیدها نمیگذارد که ما بگوییم حتما این بیماری به این نتیجه منتهی خواهد شد. ما به چیزهای دیگری هم امید داریم. امیدوارم جامعه ما و افراد در هر مسئولیتی که حضور دارند، از راه غلطی که رفتهاند برگردند. باب توبه هم روی همه باز است و امیدوارم این فرصت را قدر دانسته و نگذاریم خشک و تر با هم بسوزند. من احساسم این است یک مدتی طولانی را با هیاهو گذرانده و به جای گفتوگو همه چیز را به هیاهو سپردهایم، امیدوارم جامعه ما و افرادی که در اوجگیری و سقوط جامعه نقش دارند؛ به این کاستی پی ببرند که ما از هیاهو نتیجه نمیگیریم و به گفتوگو نیاز داریم. باید اعتراف کنیم که باب گفتوگو را بهنگام باز نکردیم و خیلی از حرفهایی که باید در طول دههها گفته میشد، انباشته شده و الان خودش را به صورت انفجارهای خطرناک بروز میدهد. امیدوارم به این توجه کنیم و به جای هیاهو دنبال گفتوگو باشیم.