رمزگشایی از رویارویی بدون تعارف قالیباف با دولت رئیسی | تندروها سکوت نمی‌کنند

روز نو :محمدباقر قالیباف تلاش می‌کند خط و ربط خود به دولت را تا آنجا که می‌تواند کمتر و کمتر کند، شاید یک بخش از انگیزه او معطوف به انتخاباتی باشد که در پیش است؛ هم انتخابات مجلس هم ریاست‌جمهوری.

قالیباف این روزها به سیم آخر زده است، او که از چندی پیش زمزمه «حکمرانی نو» را بر سر زبان‌ها انداخت و از ضرورت تغییر در شیوه حکمرانی سخن گفت، حال این روزها بی‌تعارف و رودربایستی دولتمردان را خطاب قرار می‌دهد و اشتباهات آنها را نه در خفا که علناً تذکر می‌دهد.

او هفته پیش از تریبون باز مجلس و از جایگاه ریاست پارلمان هم رئیس سازمان برنامه و بودجه را به‌خاطر عدم حضور در جلسه پارلمان زیر تیغ نقد برد هم احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد که چندی قبل همکار او در پارلمان بود را نواخت و با ادبیاتی صریح رویکرد او را نقد کرد؛ اما واکنش دولت به این رویکرد جدید قالیباف سکوت نبود.

ماجرای نقد بدون تعارف قالیباف به دولت

«زمانی که مجلس قانونی را مصوب می‌کند، توقع می‌رود که آن قانون اجرا شود. ما سال گذشته منابع تبصره ۱۸ را در اختیار وزارت اقتصاد قرار داده و آن را در صندوقی گذاشتیم که سازمان برنامه با آن مخالف بود. امسال این منابع در اختیار سازمان برنامه گذاشته شد که تا الان سازمان برنامه یک قِران از آن را نداده است. پس با این وضعیت توقع داریم که سال آینده باز هم این منابع را به سازمان برنامه و بودجه دهیم؟ عملکرد نشان می‌دهد که باید این منابع در صندوق وزارت اقتصاد باشد. آقای خاندوزی! شما یا خسته شدید یا رودربایستی دارید، انتظار می‌رود که شما مطالبه‌گرایانه پیگیری کنید همان‌طور که سال گذشته این اقدام را انجام می‌دادید. در شرایط سخت اقتصادی اشتغال و معیشت دو موضوع مهم است. ما علاوه بر بحث یارانه، ۹میلیارد دلار ارز با همان ارز یارانه‌ای ۴۲۰۰تومانی در اختیار دولت قرار دادیم. البته که دولت سامانه ETS ارزی را هم راه‌اندازی نکرده است.»

این سخنان قالیباف از تریبون باز مجلس جنجالی بین پاستور و بهارستان به‌پا کرد و نه‌تنها دولتی‌ها از صراحت رئیس مجلس شاکی شدند که حتی منقدان دولت که تا همین چندی پیش روایت دو قوه را حسنه می‌دیدند متعجب کرد.

اما این ماجرا به شاکی‌شدن و تعجب‌کردن ختم نشد و دولتی‌ها هم به‌سرعت به میدان آمدند تا تک و پاتک دولت و مجلس بیشتر شود.

احسان خاندوزی در حاشیه جلسه هیئت دولت وقتی با سؤالی درباره نقد قالیباف روبه‌رو شد با کنایه به دولت روحانی پاسخ را شروع کرد و گفت: «اما بیش از یک سال است آقایانی که اهل خستگی و رودربایستی بودند، رفته‌اند. من از موضع‌گیری آقای رئیس مجلس هم تعجب کردم چون دیوان محاسبات مجلس شورای اسلامی رسماً اعلام کرده در حالی که تا سال ۹۹ عملکرد تسهیلات تبصره ۱۸ قریب 10 درصد بوده ما در یک سال گذشته ۱۰۲ درصد عملکرد تسهیلات تبصره ۱۸ داشته‌ایم. بنابراین این اظهارنظر خیلی برای من تعجب‌برانگیز بود. امیدوارم دوستان برای برخی کارهای عقب‌مانده که باید جلو برود تلاش کنند تا عباراتی که القاء تفرقه و دوگانگی بین قوا می‌کند را بر زبان بیاورند.»

سخنگوی دولت هم که این روزها فعال شده و از این دانشگاه به آن دانشگاه می‌رود، گفت: انتظار می‌رود در بحث‌های کارشناسی دولت و مجلس هماهنگی‌های بیشتری داشته باشند. وزرا به پیشنهاد دولت و با موافقت مجلس تعیین می‌شوند و جایگاه وزیر هم شأن خود را از دولت می‌گیرد و هم مجلس، بنابراین احترام به جایگاه وزیر، استقلالش و رعایت شأن وزیر در حقیقت رعایت شأن خود مجلس شورای اسلامی و احترام به رأی نمایندگان است.

رسانه دولت هم با نقد قالیباف به‌خاطر انتقاداتش از وزیر اقتصاد و رئیس سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد؛ دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ منابع هدفمندی یارانه‌ها را ۴۷۰هزار میلیارد تومان برآورد کرده بود؛ اما نمایندگان مجلس در اصلاحات خود، رقم منابع هدفمندی یارانه‌ها را به ۶۳۶هزار میلیارد تومان افزایش دادند و برای ۱۶۶هزار میلیارد تومان اضافه‌شده، مصارف مختلفی دیدند. دولت در آن زمان هشدار داد که این افزایش منابع،‌ محقق نخواهد شد و در واقع مجلس برای درآمدهای غیرقابل تحقق، هزینه‌های قطعی دیده است. اکنون که پیش‌بینی دولت درست از کار درآمده، برخی در مجلس از دولت انتقاد می‌کنند که چرا مصارف دیده‌شده را به‌طور ۱۰۰ درصد پرداخت نکرده است!

ازاین‌رو برآورد غیرواقع‌بینانه نمایندگان از منابع درآمدی تبصره چهارده عامل اصلی عدم تحقق اهداف بودجه‌ای در حوزه اشتغال است

اما هدف قالیباف از نقد دولت چیست؟

قالیباف اما از رویکرد این روزهای خود چه هدفی را دنبال می‌کند؟ بنا به گفته محمد مهاجری، چهره سیاسی اصول‌گرا، اتفاقات حدود 50 روز اخیر قطعاً در آرایش سیاسی کشور تأثیر خواهد گذاشت.

شاید از همین منظر یک علت رفتار قالیباف را باید در تلاش او برای جداکردن خط خود از طیفی از اصول‌گرایان حامی دولت دانست، خاصه این روزها که خشم و اعتراض مردم از عملکرد دولت بالا رفته و مردم حمایت مجلس از دولت را زیر سؤال می‌برند، او تلاش دارد که با برخی مواضع انتقادی به دولت و طرح ایده حکمرانی نو به‌نوعی خود را در کنار مردم نشان دهد تا دولت.

از سوی دیگر قالیباف همچنان کینه انتخابات 96 که در لحظات آخر مجبور به کناره‌گیری از انتخابات به نفع رئیسی شد را در دل دارد و چندین بار هم طی سال‌های اخیر از آن تصمیم اصول‌گرایان انتقاد کرده است. او سال 1400 هم خود را آماده کاندیداتوری کرده بود اما فضای اصول‌گرایی را برای حمایت از خود فراهم ندید و باز هم رئیسی مانعی بر سر راه او شد. او حالا بدش نمی‌آید که این روزها که دولت در اقتصاد و سیاست و البته فرهنگی مسیر پرنقدی را در پیش گرفته در کنار منتقدان دولت قرار گیرد و از جایگاه رئیس مجلس کنایه‌هایی صریح و نقدهای بی‌پروا به دولت کند.

اما قالیباف می‌تواند نگاهی انتخاباتی نیز داشته باشد. او چه در سال آینده تصمیم به کاندیداتوری برای مجلس بگیرد چه 1404 وارد گود ریاست‌جمهوری شود نیاز دارد که از هم‌اکنون فضای افکارِعمومی را برای کاندیداتوری خود فراهم کند و اولین گام کشیدن خط افتراق بین خود و دولتی که عملکردش انتقادبرانگیز شده، است.
تندروها سکوت نمی‌کنند

اما تندروها هم در این میان بیکار ننشسته‌اند و می‌توان پیش‌بینی کرد که فاز جدیدی از حملات به قالیباف کلید بخورد.

آنها که حتی برای حمایت از کاندیداتوری قالیباف در انتخابات 98 و ریاستش بر مجلس به‌سمت باج‌خواهی از او رفته بودند چند ماهی است که شمشمیر را برای رئیس مجلس از رو بسته و گاه‌وبیگاه به او حمله می‌کنند. از ماجرای سیسمونی گیت که گفته می‌شد جبهه پایداری و حتی سعید جلیلی صحنه‌گردان آن ماجرا بوده‌اند تا حملات گاه‌وبیگاه به او در رسانه‌هایشان. آنچنان که چندی پیش رجانیوز وابسته به جبهه پایداری نوشت؛ «ادعای رئیس مجلس پیرامون لزوم اصلاحات و تغییرات مشروع برای حرکت به‌سمت حکمرانی نو در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در چهارچوب نظام سیاسی جمهوری اسلامی آرزوی دیرینه این افراد است که سعی دارند در مقاطع مختلف با اظهارات اینچنینی به قول خودشان بدنه خاکستری جامعه را جذب کرده و ایشان را در دامان انقلاب حفظ کنند؛ خواه عقب‌نشینی در برابر خواسته‌های ناحق شورشیان باشد، خواه همکاری با ظریف و وزیر خارجه بالقوه قلمدادکردن وی. اصلاً هم اهمیتی ندارد که در این مسیر و در آینده چه بلایی بر سر کشور خواهد آمد. نئولیبرال‌های اصلاح‌خواه ابایی از افتادن به ورطه سکولاریسم نیز نداشته و اگر شرایط اقتضا کند، این مطالبه را نیز علم کرده و خواهان جدایی دین از سیاست شده و حتی حکومت پارلمانی را نیز مطالبه می‌کنند. فرقی هم ندارد «شومنی چون ضرغام» باشد یا «تکنوکراتی چون...»

به‌نظر می‌رسد در فاز جدید اختلاف که در اردوگاه اصول‌گرایان نمود یافته است، رویارویی طیف قالیباف و طیف دولتی‌ها و پایداری‌ها ظهور و بروز عیان‌تری داشته باشد و هرچه به انتخابات نزدیک‌تر شویم شدت این اختلافات بیشتر نیز شود.

منبع:قرن نو