باران زرین قلم

حالا دلار رکورد تاریخی خود را شکسته است و در بازار آزاد حتی بالاتر از قیمت 36 هزار تومان ایستاده است.

رشد عجیب قیمت دلار را بسیاری از معامله‌گران پاسخی می‌دانند به بلاتکلیفی طولانی‌مدت مذاکرات هسته‌ای از یک سو و شایعات مرتبط با جنگ ایران علیه عربستان، در کنار رشد تورم ریالی و سیاست‌های نارسای بانک مرکزی در حوزه مدیریت بازار ارز. هر چند مقامات کشور از وضعیت موجود رضایت دارند و می‌گویند که اوضاع اقتصادی مناسب است، اما بازار ارز شاهد رشد شدید تقاضاست. قیمت هر دلار در بازار صرافی‌های بانکی به 29 هزار و 24 تومان رسیده است و فاصله بالای قیمت دلار در صرافی‌های بانکی و بازار آزاد انگیزه را برای خرید دلار به شدت افزایش داده است.

کارشناسان بازار تهران از جمله دلایل افزایش حجم تقاضا برای خرید ارز را گستردگی انتظارات تورمی در فضای بازار می‌دانند. بر اساس گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار نرخ تورم نقطه به نقطه کشور در ماه نخست پاییز سال جاری به رقم 48.6 درصد رسیده است. کارشناسان نیز ضمن اشاره به همین امر بر این باورند که افراد جامعه و فعالان بازار با هدف حفظ ارزش دارایی‌های خود در برابر تورم اقدام به خرید ارز و طلا می‌کنند. در این میان ریزش عجیب بورس و بی‌اعتمادی شدید سهامداران به بازار را نباید نادیده گرفت به طوری که خروج پول حقیقی از بورس همچنان ادامه دارد و در این فضا بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که پول‌ها از بورس راهی بازار سکه و طلا می‌شوند.

از سوی دیگر تقاضای احتیاطی ناشی از تشدید تحریم‌ها و توقف مذاکرات برجام وارد بازار ارز شده و رکود ناشی از ناآرامی‌های اجتماعی، فیلترینگ و افزایش حقوق‌ها بر میزان تقاضا دامن زده است. از طرفی هم پیشروی نرخ دلار در هرات و سلیمانیه و رشد نرخ حواله درهم موجب تقویت انتظارات صعودی برای دلار شده است.

ارزهای بلوکه شده نیامد

کمتر از یک ماه قبل خبر آزادسازی قریب‌الوقوع منابع بلوکه شده ایران، محافل اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد.

براساس این گزارش آزادی نمازی‌ها زندانیان دو تابعیتی امریکا در ایران این گمانه را تقویت کرد که به زودی آزادسازی ارزهای بلوکه شده با چراغ سبز آمریکا در راه است اما در عمل هنوز ارزهای بلوکه شده ایران آزاد نشده است. ایران چیزی حدود هفت تا نه میلیارد دلار ارز بلوکه شده در کره جنوبی دارد. پول ایران در عراق، هند، ژاپن، ترکیه و دیگر کشورها نیز بلوکه شده است. برخی حجم ارزهای بلوکه شده ایران را در محدوده35 میلیارد دلار تخمین می‌زنند اما آنچه مهم است اینکه رئیس کل بانک مرکزی بارها اعلام کرده است که ایران از نظر ذخایر ارزی در موقعتی استثنایی به سر می‌برد و مشکلی از این منظر ندارد.

رشد عجیب قیمت دلار را بسیاری از معامله‌گران پاسخی می‌دانند به بلاتکلیفی طولانی‌مدت مذاکرات هسته‌ای از یک سو و شایعات مرتبط با جنگ ایران علیه عربستان، در کنار رشد تورم ریالی و سیاست‌های نارسای بانک مرکزی در حوزه مدیریت بازار ارز؛ هر چند مقامات کشور از وضعیت موجود رضایت دارند و می‌گویند که اوضاع اقتصادی مناسب است!

رئیس کل بانک مرکزی در آخرین گفتگوی خود به استناد آمار و ارقام تامین ارز، وضعیت بازار ارز را مناسب و راضی‌کننده خوانده است.

علی صالح‌آبادی در گفتگویی بر این نکته تاکید کرده است که تعادل در بازار ارز برای ما مهم است از این رو در سامانه نیما، ارزهایی که مورد اقبال بخش خصوصی است، تامین خواهد شد.

وی میزان عرضه ارز را در سامانه نیما را بیش از تقاضا اعلام کرده و گفته است از ابتدای سال تا روز پنجشنبه بیست و شش و نیم میلیارد دلار در سامانه نیما معامله صورت گرفته ک رشد بیش از شصت درصدی داشته است .

به گفته صالح‌آبادی تامین ارز واردات نیز معادل سی و هشت و نیم میلیون دلار بوده که بیست و دو درصد رشد را داشته است.

وی معاملات اسکناس را نیز یک و نیم میلیارد دلار اعلام کرده که 40 درصد رشد را شاهد بوده است.

وی معتقد است از نظر عرضه و بازار وضعیت خوب است اما در روزهای آینده با توجه به ذخایر خوبی که داریم، ارزهای پرطرفدار را تامین خواهیم کرد. با وجود این در اولین روز هفته روند افزایشی بازار ادامه یافت و صف‌های طولانی مقابل صرافی‌ها نشان می‌دهد این روند همچنان ادامه دارد چرا که سد مقاومتی دلار شکسته و روند تغییر کانال این ارز آمریکایی با سرعتی زیاد در حال تداوم است به طوری که در کمتر از سه روز دلار سه کانال عوض کرده و از محدوده 34 هزار تومان به محدوده 36 هزار تومان وارد شده است.

بازار سکه، سکه شد

هر چند بهای سکه در ماه‌های اخیر رشدی لاک‌پشتی را تجربه می‌کرد، اما در روزهای اخیر روند افزایش قیمت سرعت گرفته و تنها در یک روز هر قطعه سکه تمام بهار ازادی افزایش قیمتی بیش از 350 هزار تومان را تجربه کرده است.

ماجرای پیچیده رشد قیمت سکه البته حتی با رونمایی از بسته سیاسی بانک مرکزی هم تداوم یافت.

صالح‌آبادی، سیاست‌های جدید «عرضه گواهی سکه بهار آزادی»،«ورود بخش خصوصی برای کمک به عرضه سکه» و «حذف مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی از بودجه ۱۴۰۱» معرفی کرد.

همچنین به گفته رئیس کل، در حال حاضر عرضه ارز فراتر از تقاضاست و مشکلی در تأمین اسکناس و حواله وجود ندارد.فعالان بازار معتقدند یکی از مهم‌ترین دلایل رشد قیمت سکه در بازار، افزایش نرخ ارز است؛ ازاین‌رو، سیاست‌های ارزی بانک مرکزی به‌طور مشخص بر بهای سکه اثر گذاشته است.

بازار به کدام سو می‌رود؟

سیگنال معاملات پشت خطی نشان می‌دهد حتی اعلام معاملات آنلاین نیز نتوانسته خریداران را مجاب به عدم حضور در صف‌های طولانی کند.

حالا ایران در مرحله تازه‌ای از ریزش ارزش پول ملی‌اش قرار دارد. بهای دلار بیش از 10 هزار تومان در کمتر از یک سال افزایش یافته است. این روند همچنان ادامه دارد .

هر چند تورم ریالی عامل مهم رشد قیمت در بازار ارز است اما افزایش بهای دلار می‌تواند بار دیگر قطار تورم را در اقتصاد ایران حرکت دهد و این حلقه شوم تولید تورم ریالی و افزایش تورم ارزی و رشد دوباره تورم ریالی را تداوم بخشد . باید دید ذخایر عظیمی که رئیس کل بانک مرکزی و سایر مقامات از آن صحبت می‌کنند، می‌تواند راهگشا باشد یا افکار عمومی باید به دلار نزدیک به 40 هزار تومانی عادت کند.