احتمال رسمیت فیلترینگ

روزنو :نمایندگان مجلس شورای اسلامی از ماه‌ها پیش تلاش داشتند که سیاست‌های جدیدی با عنوان صیانت از فضای مجازی بر اینترنت در ایران اعمال کنند. طرحی با همین عنوان در مجلس در دستور کار نمایندگان قرار داشت که البته از زمانی که در رسانه‌ها مطرح شد با واکنش‌های شدید افکار عمومی مواجه شد. در نهایت با وجود فشارهای مختلف نمایندگان نتوانستند دامنه فیلترینگ را تا قبل از اعتراضات ماه گذشته گسترده‌تر کنند. به‌خصوص آن‌که افکار عمومی نگران فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعیِ باقی مانده، بود. اما با شروع اعتراضات سراسری در کشور از 40 روز پیش شرایط تغییر کرد. بعد از آن بود که اینستاگرام و واتس‌آپ که دو شبکه محبوب ایرانیان، فیلتر شد. در همین حال دسترسی مردم به اینترنت در شهرهای مختلف بنا به شرایط دستخوش چالش‌های زیادی شد؛ موضوعی که همچنان به شکل خسته کننده‌ای ادامه دارد

حالا بعد از گذشت چند هفته فیلترینگ اینستاگرام و وات‌ آپ همچنان برقرار است. هرچند که برخی از سیاست‌مداران اصول‌گرا و حتی نمایندگان مجلس نیز از این اقدام انتقاد کرده‌اندف اما به نظر می‌رسد که این فیلترینگ ادامه دارد و حالا آن‌گونه که پیداست مجلس هم قرار است روی طرح «صیانت» از فضای مجازی خود بیشتر کار کند و آن را دوباره به جریان بیاندازد.

حسین نوش آبادی، نماینده شهرستان‌های ورامین، پیشوا و قرچک در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون مشترک صیانت در نشست با تعدادی از جوانان شهرستان ورامین، درباره فضای مجازی صحبت کرده و گفته: «دشمنان خدمات مسؤولین و کارهای مهمی را که انجام گرفته است با سیاه‌نمایی در فضای مجازی و حقیقی وارونه جلوه می‌دهند و تولید محتواهای مناسب در خصوص عملکرد کارهای بزرگ انجام گرفته اکنون یک وظیفه است و برای جنگ ترکیبی صورت گرفته توسط دشمن باید برنامه داشته باشیم.»

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس فیلترینگ رسانه‌های معاند در فضای مجازی را یک خواسته ملی دانست و تصریح کرد: «ما از فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی استقبال نمی‌کنیم اما امروز به اجبار با توجه به بهره‌برداری دشمن از این فضا آن را محدود کرده‌ایم و باید این پیام‌رسان‌ها طبق ضوابط و قوانین کشور ما فعالیت کنند، دشمنی‌های انجام گرفته در این فضا و پیام‌رسان‌ها برای براندازی است و این آشوب‌هایی که در کف خیابان می‌بینیم متاسفانه به عنوان سوژه براندازان مطرح شده است. ایران امروز متهم به فروش پهپاد به روسیه شده است در حالیکه کشور ما ۴۰ سال قبل، سیم خاردار وارد می‌کرد و در حوزه‌های علمی و نانویی نیز پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌ایم اما در حمایت از نخبگان تعلل کردیم و کسانی که این وضعیت را به‌وجود آوردند باید پاسخگو باشند ولی ما باید هدف‌گذاری خود را برای رسیدن به نوک قله‌های پیشرفت بدانیم.» طی هفته‌های اخیر که اعتراضات مختلفی در شهرهای ایران شکل گرفته برخی از مسئولین همواه تأکید داشته‌اند که عامل اصلی اعتراضات فضای مجازی است. آن‌ها تلاش کردند زمینه‌های شکل‌گیری نارضایتی عمومی در ایران را نادیده بگیرند.

این نماینده به ارتقای فضای مجازی و پیام‌رسان‌های داخلی اشاره و عنوان کرد: «بنده عضو کمیسیون مشترک صیانت از فضای مجازی هستیم و هدف این کمیسیون رشد و ارتقای پیام‌رسان‌های داخلی است که هم اکنون بعضی از نشانه‌های پیشرفت آن مشاهده می‌شود و از هفته آینده جلسات تکمیلی آن ادامه پیدا خواهد کرد.»
نماینده مردم شهرستان های ورامین، قرچک و پیشوا ارتقای مسائل فرهنگی توسط متولیان این حوزه را یک خواسته به‌حق دانست و تصریح کرد:«مشکلات معیشتی نباید باعث شود که متولیان حوزه تعلیم و تربیت از وظیفه خود که بسیار سنگین و خطیر است کوتاه بیایند، حجاب از واجبات و حکم اولیه اسلام است و مدیریت آن باید با نظر کارشناسان اهل فن مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد اما اصل این موضوع قابل بحث نیست.»

در همین حال محمد باقری از نمایندگان مجلس دیروز در گفت وگو با ایسنا، بیان کرد: «قرار است فردا (امروز یکشنبه) کمیسیون مشترک صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی مجددا جلسه‌ای را تشکیل دهد، اما بنده نمی‌دانم چه موضوعی قرار است در این نشست مورد بررسی قرار گیرد. از نظر بنده در شرایط کنونی کشور باز کردن مجدد چنین موضوعات حساسی به صلاح نیست.» وی در ادامه اظهار کرد: «قرار است آقای عبدالرضا مصری نایب رئیس مجلس در این نشست حضور داشته باشند.»

این درحالی است که معاون قوانین مجلس شورای اسلامی چندین ماه پیش در پاسخ به نامه هیات رئیسه کمیسیون مشترک طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی موسوم به صیانت اعلام کرده بود که نمایندگان مجلس در رای‌گیری صورت گرفته در جلسه غیرعلنی، با ادامه کار کمیسیون مشترک مخالفت کرده‌اند.

آن‌گونه که اظهارات برخی از نمایندگان نشان می‌دهد همه آن‌ها با صیانت و گسترده‌تر شدن دامنه فیلترینگ موافق نیستند.

به گزارش جماران جلال محمود‌زاده نماینده شهر مهاباد با تاکید بر اینکه اگر مجلس پای کار بود باید وزیر ارتباطات استیضاح می‌شد، گفت: «مسئولان باید جواب‌گوی کسب‌و‌کار مردم باشند؛ جلوی آزادی‌های قانونی مردم را نمی‌توان گرفت. محدودیت اینترنت باعث مشکلات بسیاری در کشور شده است، حتی در مسائل اداری فرد برای یک حواله بانکی باید ده روز برود و بیاید؛ وقت مردم بسیار اهمیت دارد.»

او همچنین نسبت به مشکلات مشاغلی که وابسته به اینترنت هستند، گفت: «ما ۷ تا ۸ میلیون شغل‌های اینترنتی را در این مدت از دست داده‌ایم. در شرایطی پلتفرم‌های داخلی را به عنوان جایگزین معرفی کردند که این پلتفرم‌ها در آن حد نیستند که مشکلات مردم را حل کنند.»

اما به‌نظر می‌رسد که دولت تمایل دارد که با نظر آن دسته از نمایندگانی همراهی کند که حامی طرح صیانت هستند. غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس از درخواست خود از رئیسی جمهوری در این باره به ایلنا خبر داده است اما واکنش رئیسی به درخواست این نماینده قابل توجه است. نوری قزلجه در گفت و گویی اظهار کرده: «من از آقای رئیس‌جمهور درخواست کردم با توجه به اینکه شورای عالی فضای مجازی الان حوزه اینترنت و فضای مجازی را در اختیار دارد و با مصوبات جدیدی که گذرانده تقریبا اشراف آن کامل شده و ریاستش با رئیس‌جمهور محترم است، برای برگشت هرچه سریع‌تر اینترنت به شرایط یکی دو ماه قبل کمک کنند و حداقل وضعیت عادی که پیش از این وجود داشت را بازگردانند، اما در این خصوص ایشان سکوت کردند و پاسخی به این خواسته نداشتند.»

این نماینده مجلس در توضیحات خود به صحبت‌های دیگر نمایندگان مجلس هم اشاره کرده است. صحبت‌هایی که نشان می‌دهد طیفی از نمایندگان به‌شدت درباره افزایش فیلترینگ‌ها حامی دولت هستند. قزلجه گفته: «البته در حین صحبت‌ها یکی از همکاران هم نظری مخالف من داشت و خیلی تشکر کرد از اقدام شجاعانه دولت و آقای رئیس‌جمهور با این عنوان که «شما نوجوانان و جوانان کشور را از دست فضای مجازی رها کردید و تشکر می‌کنیم و همین راه را ادامه دهید که در این زمینه هم آقای رئیسی اظهارنظری مبنی بر رد یا تایید این صحبت‌ها نداشتند و سکوت کردند.»

این نماینده مجلس تأکید کرده: «من امیدوارم کسب‌و‌کارها را و همچنین مردم را درک کرده و بیش از این در این حوزه به کشور خسارت و آسیب وارد نکنند. امیدوارم که دسترسی‌ها و گردش آزاد اطلاعات را در کنار تقویت پلتفرم‌های داخلی فراهم کنند، الان بعضا داخلی‌ها هم گله‌مند هستند و مشکل دارند.»