خطری که زنان را در سن باروری تهدید می‌کند

اثرات فلزات سنگین خطر ابتلا به اندومتریوز زنان در سنین باروری را افزایش می‌دهد.

به نقل از مدیکال نت، اندومتریوز، بیماری دردناک و گاهی ناتوان‌کننده است که اغلب می‌تواند باعث ناباروری زنان شود یا به ناباروری زنان کمک کند. این بیماری تا یک دهم زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نتایج تحقیق جدید به تاثیر بالقوه مواجهه با چهار فلز سنگین بر خطر ابتلا به اندومتریوز می‌پردازد.

به‌تازگی تحقیقات زیادی بر روی تاثیر فلزات سنگین بر خطر ابتلا به اندومتریوز متمرکز شده‌اند. این فلزات از فرآیندهای صنعتی ایجاد می‌شوند و ممکن است هوا و غذا را آلوده کنند. آنها ممکن است از طریق غذا، آب، جذب پوست یا استنشاق وارد بدن انسان شوند.

انباشته شدن این فلزات می‌تواند رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو را بر بافت‌ها افزایش دهد و در عین حال فعالیت آنتی‌اکسیدانی را مختل کند. این امر موجب آسیب به پروتئین و اجزای لیپید از طریق اکسیداسیون، با تغییرات بالقوه در بیان ژن می‌شود. پیامدها ممکن است شامل اثرات نامطلوب بر عملکرد عصبی و تولید مثلی باشد، به‌ویژه از آنجا که برخی از این فلزات بر سنتز هورمون‌های تولید مثل زنانه تأثیر می‌گذارند و ممکن است ناهنجاری‌های متابولیکی را تحریک کنند.

تحقیق حاضر بر سرب، آرسنیک، کادمیوم و جیوه تمرکز دارد که همگی با اختلال در عملکرد سیستم تولید مثل انسان مرتبط هستند. برخی از ارتباط‌ها شامل اختلالات قاعدگی، پیامدهای نامطلوب بارداری، آسیب دی‌ان‌ای و اختلال عملکرد میتوکندری و خطر بالای سرطان سینه و آندومتر است به همین دلیل آنها فلزات مختل‌کننده غدد درون‌ریز در نظر گرفته می‌شوند.

محققان غلظت فلزات سنگین در خون و مایع فولیکولی را در زنان مبتلا به اندومتریوز و بدون آندومتریوز در گروهی متشکل از ۶۰۰ زن که برای اولین بار تحت لقاح آزمایشگاهی خود در یک مرکز در شهر هفئی، چین قرار گرفتند، بررسی کردند از این تعداد ۲۳۴ مورد دارای توده اندومتریوز در یک طرف بودند اما هیچ اختلال ژنتیکی، متابولیکی، عصبی یا خودایمنی نداشتند و ۲۱۷ نفر گروه کنترل، ناباروری عامل مردانه بدون هیچ‌گونه اختلال پزشکی دیگری داشتند.

میانگین سن بیماران ۳۱ سال و میانگین شاخص توده بدنی حدود ۲۱ بود. بیش از یک سوم افراد سابقه سیگار کشیدن غیرفعال داشتند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، محققان از یک روش تحلیلی جدید برای درک بهتر چگونگی تاثیر فلزات سنگین بر خطر این وضعیت استفاده کردند.

محققان ردپایی از آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه را در ۹۵ تا ۱۰۰ درصد نمونه‌های خون و بالای ۹۰ درصد نمونه‌های مایع فولیکولی پیدا کردند. برای نمونه‌های خون، غلظت‌ها در موارد به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه کنترل بود اما در مایع فولیکولی، غلظت سرب نتوانست این تفاوت را نشان دهد.

برای سطوح خونی آرسنیک، خطر خام آندومتریوز از کمترین تا بالاترین سهک، پنج برابر افزایش یافت. این افزایش با کادمیوم و سرب سه برابر و با جیوه ۱۳ برابر بیشتر بود.

این تفاوت حتی زمانی که سن، شاخص توده بدنی، چرخه قاعدگی، قاعدگی دردناک، تعداد حاملگی‌ها و سطوح هورمونی برای هورمون محرک فولیکول (FSH) و استرادیول همچنین نشانگر تومور اپیتلیال تخمدان CA۱۲۵ همگی خنثی شد، وجود داشت.

در مورد مایع فولیکولی، احتمال تعدیل شده برای خطر آندومتریوز مربوط به آرسنیک و جیوه دو برابر، از کمترین تا بالاترین سهک مواجهه و تا سه برابر برای کادمیوم افزایش یافت. هیچ ارتباطی برای سرب در مایع فولیکولی یافت نشد اما سطوح متوسط سرب با دو برابر شدن خطر در مقایسه با گروهی که در معرض کم بودند، مرتبط بود.

در گروهی که در معرض سطوح بالای جیوه در مقابل سطوح پایین قرار گرفتند، در مقایسه با مقدار متوسط در گروه کنترل، این افزایش‌ها برای آرسنیک، کادمیوم، جیوه و سرب در نمونه‌های خون قابل توجه باقی ماند.

افزایش خطر آندومتریوز از پایین‌ترین به بالاترین سهک از ۳.۶ برابر با کادمیوم تا ۶۰ برابر بیشتر برای جیوه در گروه سنی ۳۰ سال یا بالاتر متغیر بود.

در زنان بالای ۳۰ سال نیز همین روابط مشاهده شد. به‌طور کلی، این خطر ۱۴ برابر افزایش یافته است.

در مایع فولیکولی، کادمیوم تنها فلز مرتبط با خطر بالاتر آندومتریوز با افزایش احتمال آندومتریوز در تمام سنین بود.

تجزیه و تحلیل بیشتر نشان داد که قرار گرفتن در معرض جیوه و آرسنیک به خطر اندومتریوز در خون و نه مایع فولیکولی کمک می‌کند. در ترکیب با سایر فلزات در نظر گرفته شده در مقدار متوسط در خون، جیوه یک منحنی U شکل را نشان داد که در آن خطر آندومتریوز به‌ترتیب در بالاترین و کمترین میزان مواجهه بالاتر بود. سه مورد دیگر به‌طور مثبت با خطر مرتبط بودند.

آرسنیک و جیوه موجود در مایع فولیکولی ارتباط خطی با خطر نشان دادند. سرب و کادمیوم موجود در مایع فولیکولی منحنی U شکل و U شکل معکوس را نشان دادند.

پیامدها

شاید به‌دلیل افزایش آلودگی، سطوح جیوه، سرب و کادمیوم بیشتر از آنچه در مطالعات قبلی در زنان مبتلا به آندومتریوز، گزارش شده بود. هر چهار فلز گزارش شده در اینجا با بروز بیشتر آندومتریوز در زنان چینی مرتبط بودند.

تحقیقات قبلی نشان ندادند که قرار گرفتن در معرض کادمیوم با خطر آندومتریوز مرتبط است. شاید این امر ناشی از تفاوت در سطوح مواجهه، جمع‌آوری نمونه یا اندازه نمونه باشد، در حالی که نمونه‌های مایع فولیکولی برای این منظور برای اولین بار در اینجا گزارش می‌شوند.

تحقیقات کمی به بررسی ارتباط بین قرار گرفتن در معرض جیوه و خطر آندومتریوز پرداخته‌اند اما آزمایش کنونی ارتباط مثبتی را به‌ویژه در نمونه‌های خون نشان داد. این امر به‌دلیل تعداد کم موارد در گروه مواجهه کم باید تأیید شود.

سطح آرسنیک در زنان مبتلا به اندومتریوز از گروه کنترل بیشتر بود. سطوح سرب نیز با این وضعیت مرتبط بود. با این حال، غلظت این فلز در مایع فولیکولی پایین بود، شاید به‌دلیل انتقال فعال و غیرفعال همچنین به‌علت تجمع سرب در خون در مقایسه با مایع فولیکولی که می‌تواند ناشی از اثر تحریف‌کننده آن بر پروتئین‌های غشای گلبول قرمز باشد.

حدود ۸۰ درصد سرب موجود در خون از غشاء عبور می‌کند و به اجزای داخل سلول متصل می‌شود.

اثرات فلزات سنگین بر آندومتریوز ممکن است به‌واسطه استرادیول غیر مستقیم شود، با فعال شدن از طریق گیرنده‌های استروژن (ER) که باعث تکثیر سلول‌های آندومتر می‌شوند و علائم آندومتریوز را بدتر می‌کند. مکانیسم دیگر ممکن است از طریق استرس اکسیداتیو ناشی از این فلزات، هم با افزایش غلظت مولکول اکسید کننده و هم کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی باشد. این امر باعث افزایش تکثیر سلول‌های آندومتر و تهاجم به مکان‌های خارج از رحم می‌شود.

کادمیوم ممکن است به هر دو روش عمل کند، در حالی که جیوه می‌تواند مانند سرب استرس اکسیداتیو را تحریک کند. جیوه همچنین مانند کادمیوم، اثرات استروژنیک فیزیولوژیکی نشان می‌دهد اما سرب ممکن است عملکرد ضد استروژنیک داشته باشد. آرسنیک یک مختل‌کننده غدد درون‌ریز با فعالیت استروژن در شرایط آزمایشگاهی است اما برای تأیید مکانیسم آن در آندومتریوز داده‌های بیشتری لازم است.

این تحقیق بر مواجهه همزمان با فلزات متمرکز شده است. پیش از این، قرار گرفتن در معرض مخلوط کادمیوم و سرب به‌عنوان هم‌افزایی برای آندومتریوز گزارش شده است. تحقیق فعلی روابط خطی بین ترکیبات فلزی و خطر آندومتریوز، به‌ویژه در نمونه خون را شرح داده است. با این حال، به‌نظر می‌رسد آرسنیک بزرگترین مشارکت کننده است.

هر چند ممکن است این یافته‌ها نشان دهد که قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین پیش‌بینی‌کننده افزایش خطر آندومتریوز است، تحقیقات بزرگتر با دوره پیگیری طولانی‌تر برای درک چگونگی وقوع آندومتریوز و نیز درک مزایای محدود کردن مواجهه با فلزات سنگین ضروری است.

یافته‌های این تحقیق در مجله Science of the Total Environment منتشر شده است.