روز نو :چهارشنبه شب گذشته اتفاقی در بغداد رخ داد که به نظر بسیاری از اهالی رسانه‌های این کشور و تحلیلگران مسائل منطقه، مسبوق به سابقه بوده و نمی‌توان آن را یک موضوع جدید قلمداد کرد. اتفاقی که نشان داد اوضاع و احوال عراق همچنان از حیث سیاسی و اجتماعی با مشکل روبرو است و گویا قرار نیست وضعیت در این کشور که دوران پساداعش را به صورت نسبی تجربه می‌کند، بسامان شود. بر اساس ویدئوها، تصاویر و اخباری که توسط آژانس‌های خبری عراق و دفاتر خبرگزاری‌های خارجی در بغداد منتشر شد، حدود ساعت 19 به وقت محلی طرفداران جریان صدر و مخالفان «محمد شیاع السودانی» گزینه چارچوب هماهنگی شیعیان برای تصدی سمت نخست‌وزیری عراق، وارد منطقه سبز بغداد و سپس پارلمان این کشور شدند که همه را به یاد اتفاقات سال گذشته و حتی سال‌های قبل از آن انداخت. الجزیره لحظاتی بعد گزارش داد که معترضان عراقی عمدتا طرفدار جریان صدر که اکثر آنها را جوانان و نوجوانان تشکیل می‌دادند و البته در میان آنها افراد سالمند نیز دیده می‌شد؛ وارد منطقه سبز بغداد (محل استقرار نهادهای دولتی و مقرهای دیپلماتیک در بغداد) شدند. المیادین هم کمی بعد گزارش داد این اعتراضات در حالی برگزار می‌شود که همزمان با توافق و اجماع گروه‌های سیاسی شیعه عراق بر سر نخست وزیر پیشنهادی، برخی طرف‌ها بر اعتراضات خیابانی برای مقابله با تشکیل دولت اصرار دارند. این اخبار همگی به جایی ختم شد که پس از ورود صدری‌ها به پارلمان عراق نه تنها شبکه‌های خبری سعی کردند این موضوع را به صورت حاشیه‌ای مطرح کنند، بلکه بسیاری از خبرنگاران و تحلیلگران هم در این راستا نمی‌دانستند که دقیقاً چه محوری را باید به عنوان گزارش میدانی مخابره کنند؛ چراکه به اعتقاد جمع کثیری از آنها، اتفاقات رخ داده در بغداد کاملاً قابل پیش‌بینی بوده و آنها را متعجب نکرده است! اما در این میان واکنش رهبر جریان صدر هم جالب توجه بود. مقتدی صدر در ابتدای ورود طرفدارانش به منطقه سبز بغداد اعلام کرد که اگر معترضان خواستار خروج از منطقه سبز هستند من به تصمیم‌شان احترام می‌گذارم وکمی بعد او ورود به الخضرا را پیامی «مسالمت‌آمیز» و «اصلاح‌طلبانه» دانست. اما زمانی که صدری‌ها وارد پارلمان شدند به نظر می‌رسد که مقتدی صدر هم نگاهش به این مساله را به محافظه‌کاری یا شاید هم مصلحت سیاسی آغشته کرد. او در پیام دیگری پس از آنکه ویدئوهای تسخیر پارلمان توسط صدری‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، خطاب به آنها اعلام کرد که «پیامتان رسید، به خانه‌هایتان بازگردید». این مدل از مرید و مرادبازی در عراق صرفاً مربوط به جریان صدر نیست بلکه سایر احزاب و طیف‌های سیاسی در این کشور هم تقریباً به همین روال عمل می‌کنند اما ابتکار عمل در طرح و اجرای اینگونه لشگرکشی‌ها صرفاً مربوط به صدر است که بارها و بارها برای آنکه پیغام خود را به مخالفانش (اعم‌از شیعه یا اهل تسنن و کردها) مخابره کند، از این حربه استفاده کرده است. به همین دلیل است که اکثر تحلیلگران حاضر در عراق می‌گویند اقدامات چهارشنبه شب برای آنها و مردم عراق تازگی ندارد.

مرید و مرادبازی سیاسی در عراق صرفاً مربوط به جریان صدر نیست، بلکه سایر احزاب و طیف‌های سیاسی در این کشور هم تقریباً به همین روال عمل می‌کنند، اما ابتکار عمل در طرح و اجرای اینگونه لشگرکشی‌ها صرفاً در دست صدر است

تکرار یک هجوم و سیلی از گمانه‌زنی‌ها!

اینکه صدری‌ها چرا مجدداً در این ابعاد به میدان آمده‌اند و برای دومین بار پارلمان را تسخیر کرده‌اند به نوعی پیام مستقیم به چارچوب هماهنگی شیعیان و سپس پارلمان عراق است مبنی بر اینکه اجازه نمی‌دهند بدون هماهنگی با صدر، دولت تشکیل شود

این تحلیل‌ها البته چندان اعتبار نداشت و ظهر روز گذشته (شنبه) همه چیز یکباره نه تنها تکرار شد بلکه یک وضعیت جدید را به سمع و نظر سیاسیون رساند. دیروز مجدداً منابع خبری عراق از شروع دوباره اعتراضات در بغداد و ورود معترضان حامی جریان صدر به منطقه سبز بغداد و مقر پارلمان خبر دادند. شبکه سومریه نیوز به نقل از یک منبع امنیتی عراقی اعلام کرد که شماری از حامیان جریان صدر به رغم موانع امنیتی ایجاد شده در اطراف منطقه الخضرا (سبز) موفق شدند وارد ساختمان پارلمان در مرکز بغداد شوند. چند ساعت بعد هم شفق نیوز به نقل از یک منبع امنیتی در استان بصره اعلام کرد که شماری از حامیان جریان صدر با تجمع در مقابل دفتر جریان حکمت ملی در این استان اقدام به بستن آن کردند که برای بسیاری از سیاستمداران عراقی این اقدام بسیار ناراحت‌کننده بود. در همین راستا عبدالمهدی الکربلایی، نماینده آیت‌الله سیدعلی سیستانی هم بر وحدت و اتحاد مردم تاکید کرد. محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق هم از شهروندان این کشور خواست تا به منظور متشنج نشدن اوضاع با یکدیگر همکاری کنند و مسئولیت ملی را برای حفاظت از منافع ملت و وطن خود برعهده بگیرند. برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق و بسیاری دیگر از چهره‌های سیاسی عراق هم خواستار کاهش تنش و بازگشتن معترضان به خانه‌هایشان شدند اما مصطفی الکاظمی برداشت دیگری از این وضعیت دارد. او علاوه بر آنکه نشستی با فرماندهان امنیتی برای بررسی ناآرامی‌های منطقه الخضرا بغداد برگزار کرد، به صورت مستقیم و خطاب به معترضان و رهبران احزاب سیاسی کشورش اعلام کرد که آماده انتقال قدرت است اما از همه نیروهای سیاسی خواست که دولت را درگیر نزاع‌ها و اختلافات خود نکنند! این مواضع الکاظمی نشان داد که به خوبی درک کرده پشت پرده این اعتراضات داخلی، نبرد میان صدر و سایر جریان‌های سیاسی عراق است و نباید بیش از حد خود را وارد این دایره نزاع کند. بر همین اساس بسیاری از تحلیلگران معتقدند انتخاب و تایید محمد شیاع السودانی به عنوان نخست‌وزیر آتی که توسط چارچوب هماهنگی شیعیان عراق برای تصدی این پُست معرفی شده، نه تنها غیرممکن است بلکه حتی ممکن است با توجه به حمایت‌های خارجی از سوی ایالات متحده، عربستان، امارات و سایر کشورهای دخیل در صحنه سیاسی و اجتماعی عراق، مجدداً مصطفی الکاظمی در این سمت ابقا شود و به صورت کلی پرونده انتخاب نخست‌وزیر جدید این کشور وارد یک فاز جدید شود. اینکه صدری‌ها چرا مجدداً در این ابعاد به میدان آمده‌اند و برای دومین بار پارلمان را تسخیر کرده‌اند به نوعی پیام مستقیم به چارچوب هماهنگی شیعیان و سپس پارلمان عراق است. آنها به این دو می‌گویند که اجازه نمی‌دهند بدون هماهنگی با صدر دولت تشکیل شود و نخست‌وزیر آینده را باید جریانی مشخص می‌کرد که 72 کرسی پارلمان را در دست داشت و چندی پیش تمام نمایندگانش را از پارلمان بیرون کشید. حال چارچوب هماهنگی شیعیان درمی‌یابد که چرا به هر ترتیب ممکن، باید صدری‌ها را در پارلمان نگه می‌داشت و بخشی از امتیاز را به آنها اعطا می‌کرد.