پوپولیستها در گل میمانند
روزنو :رفتارهای پوپولیستی جان تازهای در عرصه سیاست ایران گرفته است؛ رفتارهایی که بسیاری میگویند از زمان دولت محمود احمدینژاد رواج زیادی در بین مسئولین پیدا کرد و در هر دوره طیف جدیدی از سیاسیون با سبکی تازه آن را گسترش دادهاند.
حالا در دورهای که تقریباً همه نهادهای انتخابی و انتصابی در اختیار اصولگرایان است آنان از هر موضوع و حادثهای برای طرح خود استفاده میکنند و بهجای حل ریشهای مشکلات دست به رفتارهای پوپولیستی میزنند. حالا دوباره وقوع سیلی فرصت خوبی در اختیار مسئولان قرار داده است تا بار دیگر با گرفتن عکس های متعدد و تبلیغات همراهانشان در شبکههای اجتماعی به مردم اعلام کنند در حال خدمت هستند. درحالیکه خدمت واقعی را که میتوانسته باعث کاهش خسارت سیل و دردسر مردم شود انجام ندادهاند و حالا تنها با گرفتن عکس مدعی خدمترسانی هستند.
طی سالهای اخیر هر گاه صحبت از رفتارهای پوپولیستی در میان بوده اولازهمه نام محمود احمدینژاد به مطرحشده است. احمدینژاد رئیسجمهوری سابق با ادبیات خاص خود وارد میدان سیاست شد و سعی کرد با رفتارهای متفاوت از سیاستمداران خود از فشار منتقدان کم کند. او بود که کارناوال سفرهای استانی را به راه انداخت و تلاش کرد مدعی شود که میخواهد بدون واسطه با مردم ارتباط بگیرد.
او در ابتدا توانست توجه مردم را به خود جلب کند اما باگذشت زمان و افزایش فشارهای ناشی از سوءمدیریت دولت بر مردم، کمکم رفتارهای پوپولیستی او نزد افکار عمومی رنگ باخت و مشخص شد که اینها تنها حربهای برای انحراف افکار عمومی است؛ اما بااینحال این بدعت سیاسی در ایران پا گرفت و بسیاری بر آن شدند تا قبل از انجام هر کاری تبلیغات شخصی خود را افزایش دهند.
با این تفاوت که حالا مانند سابق نیست و افکار عمومی نسبت به اینگونه رفتارها خیلی زود واکنش نشان میدهد.
با وقوع سیل این روزها در شهرهای مختلف کشور نوع رفتار نمایندگان مجلس شورای اسلامی و بهویژه علیرضا زاکانی شهردار تهران بیش از همه موردتوجه و البته نقد قرار گرفته است.
تیم تبلیغاتی زاکانی خیلی زود تصاویری از او منتشر کرد که نشان میداد با کتوشلوار در سیل حاضرشده و تا زانو در گلولای فرورفته است؛ درحالیکه همراهان او چکمه بهپای دارند و نشان میدهد که او عامدانه از پوشیدن چکمه امتناع کرده است. تیم تبلیغاتی او تلاش کردند این تصاویر را نمونهای از تلاشهای زاکانی برای مدیریت بحران نشان دهند. درحالیکه واکنش افکار عمومی بیشتر نسبت به این موضوع منفی بود. بسیاری نوشتند که این نوع برخورد زاکانی بیشتر نشان میدهد که او خیلی با بحران آشنایی ندارد و حتی نمیتواند لباس مناسب برای حضور در مواقع بحرانی بر تن کند. در پی این کنایه در توییتر هشتگ «چکمه» ترند شد و بسیاری به زاکانی یادآور شدند که او میتوانسته بهجای اینکه لباسها و کفشهایش را بیهوده گلی کنی از چکمه استفاده کند.
اما انتقادات زمانی به زاکانی شدت گرفت که او دست به رفتاری عجیب در تبلیغات زد. نزدیکان زاکانی عکسی از او منتشر کردند که نشان میداد او با لباس و کفشهای گلی در حال ورود به جلسه ستاد اربعین است. بسیاری در توییتر این تصاویر را نمونه واقعی رفتار پوپولیستی توصیف کردند. برخی هم یادآور شدند که زاکانی حتی برای این کار خود حاضر است یک ساختمان رسمی اداری را با کفشهای گلی، کثیف کند و مسئول نظافت آن ساختمان را بهزحمت بیندازد تا به هدف تبلیغاتی خود دست یابد.
حسین نقاشی از فعالان سیاسی اصلاحطلب در توییتر دراینباره نوشت: «زاکانی همان کاری را میکند که سیستم تحت عنوان «کارجهادی» از مدیرانش میخواهد.
مثلاً بهجای پیشگیری و مراقبت در برابر بلایای طبیعی، با کتوشلوار و کفش به آب بزنی و با همان وضع گلآلود راهی جلسه ستاد اربعین شوی! در واقع برای جبران بحران دستاورد و ناکارآمدی، دست به ریاکاری سیستماتیک بزنی!»
فرد دیگری دراینباره نوشت: «آقای زاکانی حق باشماست! تهِ کاری که شما برای جان آدمیزاد میکنی این است که با شلوارِ و لباس گِلی بروید جلسه! اما اگر در هر نقطه دیگر از این کره خاکی، هفت نفر جان خودشون رو نه در پایتخت و اصلیترین شهر یک کشور بلکه در کوچکترین شهر از دست میدادن دستکم نفر اصلی حادثه استعفا میداد!»
بااینحال برخی از فعالان توییتری اصولگرا هم از این رفتار زاکانی دفاع کردند و همانطور که او میخواست این رفتار را نمونه خدمت به مردم دانستند. برخی از این طیف هم با یادآوری رفتارهای چهرههای سیاسی اصلاحطلب تأکید کردند که اصلاحطلبان با اینگونه رفتارها مواجه ای دوگانه دارند.
از جمله فردی نوشت: «چطور شرمتان نمیشود که برای دوچرخهسواری شهردار حناچی آنهمه تبلیغات به راه انداختید و تمبر یادگاری منتشر کردید و حالا رفتن مدیران جهادی به میدان خدمت به مردم را ریا میدانید؟» در همین حال برخی ضمن اینکه رفتار زاکانی و برخی از نمایندگان مجلس را در این حادثه پوپولیستی دانستند تأکید داشتند که اصلاحطلبانی که حالا منتقد زاکانی شدهاند در زمان شورای شهر سابق از رفتارهای پوپولیستی پیروز حناچی دفاع میکردند.
نجفی تهران از دیگر فعالان توییتری نوشت: «پوپولیسم و ریاکاری اینگونه است که کاندیدای پوششی و همفکرانش که در هزینهتراشی برای کشور و ملّت استادند، بدون کلاه ایمنی در محل وقوع حادثه سیل حاضر میشوند و با همان لباس و کفش گلآلود آسانسور و راهروهایی را که توسط نیروهای زحمتکش خدماتی تمیز شده است به کثافت میکشند.»
اما این رویدادها همزمان بود با یکی دیگر از سفرهای استانی سید ابراهیم رئیسی که برخی هم این سفرهای رئیسی را ادامه همان سبک سفرهای احمدینژاد میدانند. منتقدان تأکید دارند که رئیسی تنها برای جلب رضایت عمومی این کار را ادامه میدهد و تلاش میکند که نشان دهد به فکر مردم است؛ درحالیکه تصمیمات او در عمل اثر مثبتی بر زندگی عمومی مردم نداشته است. او در تازهترین سفر استانی خود به همدان فیلمی منتشر کرده که نشان میدهد بدون برنامه قبلی برای سلام و احوالپرسی به دیدن امامجمعه یکی از شهرها میرود.
بسیاری میگویند همراهان او در ماشینهای سفرهای استانی هر بار تلاش میکنند رفتار او را در ماشین تشریفات بهگونهای به تصویر بکشند که نشان دهند او همواره به فکر نوع برخورد صمیمانه خود با مردم است.