"پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد موارد ابتلا به سرطان طی 20- 15 سال آینده در ایران دو برابر خواهد شد." این بخشی از گفته‌های معاون وزیر بهداشت است که سیر صعودی سرطان در کشور را نگران کننده خوانده و می‌گوید بیش از پیش نیاز به اطلاع رسانی و برنامه ریزی برای کنترل سرطان‌ها در کشور است. دکتر ایرج حریرچی با بیان اینکه بر اساس آمارها تصادفات دومین عامل مرگ‌و‌میر و سرطان سومین عامل مرگ و میر در کشور است، اظهار کرد: با توجه به اینکه تصادفات در کشور کنترل می‌شود، به نظر می‌رسد سرطان باید دومین عامل مرگ و میر در کشور باشد.به گفته وی، اکنون با ابتلای سالانه 90 هزار نفر نیز به سرطان در کشور روبه‌رو هستیم و در حال حاضر نیم میلیون نفر با سرطان زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود طی 20-15 سال آینده موارد ابتلا به سرطان در ایران دو برابر شود.

  سونامی سرطان ، صحیح نیست

معاون وزیر بهداشت با اشاره به اینکه در حال حاضر با دو نوع سرطان‌های خاص کشورهای توسعه یافته و کشورهای توسعه نیافته، توامان در کشور مواجهیم، اظهار کرد: باید گفت اصطلاح "سونامی" برای بروز سرطان در ایران، اصطلاح مناسبی نیست. شیوع سرطان در ایران کمی پایین‌تر از متوسط جهانی است و سرعت رشد آن مشابه کشورهای دیگر است.حریرچی ادامه داد: 70 درصد علت ابتلا به سرطان، افزایش سن و امید به زندگی است و نباید در اطلاع‌رسانی در خصوص سرطان چندان زیاده‌روی کرده و تند برویم، زیرا تشخیص‌ها گسترش یافته و میزان بقا در پی بروز سرطان نیز افزایش یافته است. ابتلا به سرطان قبل از 75 سالگی، 13 درصد و احتمال مرگ قبل از 75 سالگی، هشت درصد است و این آمارها نشان می‌دهد وضعیت خوبی در زمینه درمان و کنترل سرطان نداریم. ممکن است بگوییم داروها در ایران برای درمان سرطان در دسترس هستند و پزشکان برجسته‌ای داریم، اما این در حالی است که آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد در خصوص میزان مرگ و میر به میزان بروز سرطان در یک سال در ایران 0.73 درصد است، در حالی که متوسط جهانی این شاخص 0.58 درصد و در کشورهای توسعه یافته کمتر از 0.50 درصد است. همچنین میزان بقای پنج ساله سرطان در ایران پایین و با بی‌عدالتی همراه است. به عنوان مثال میزان بقای پنج ساله سرطان معده در شهرها، 20-15 درصد ولی در روستاها صفر درصد است.

  بیمارانی که با درد می‌میرند

وی با بیان اینکه میزان مرگ و میر یک ماهه داخل بیمارستان برای سرطان مری، 27 درصد است، گفت: شیمی درمانی را به خوبی انجام می‌دهیم اما متاسفانه توزیع دارو عادلانه نیست. به عنوان مثال برای برخی مراکز درمانی مربوط به نیروهای مسلح تا 200 میلیون تومان برای یک دوره یک ساله شیمی درمانی هزینه می‌شود. اما برای برخی مردم حتی داروی 12 هزار تومانی هم پیدا نمی‌شود.معاون مدیریت منابع انسانی و توسعه وزارت بهداشت افزود: متاسفانه بیماران ما با درد می‌میرند و مراقبت‌های حمایتی تسکینی در خصوص سرطان ضعیف است و امروز کم مصرف‌ترین کشور در زمینه مرفین قانونی هستیم.حریرچی ضمن تاکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های موجود مراکز و سازمان‌های مردم نهاد برای درمان سرطان، اظهار کرد: باید برنامه‌ جامع و ملی کنترل سرطان داشته باشیم که نهادینه شده و به اجرا دربیاید. برنامه‌های گلخانه‌ای و کتابخانه‌ای به درد ما نمی‌خورند.وی همچنین ضمن تاکید بر ضرورت تشکیل کمیته ملی راهبری سرطان، گفت: اگر سرطان مشکل امروز ما نباشد، قطعا مشکل فرداهای ماست. باید برنامه جامع و ملی کنترل سرطان زیر نظر این کمیته تشکیل شود. البته برنامه‌هایی که برای آن تدوین می‌شود، بلندپروازانه نباشد و با توجه به منابع مالی و انسانی لازم، به تدوین دربیاید. همچنین می‌توانیم از تجربیات سازمان‌های بین‌المللی نیز استفاده کنیم و برنامه‌های منطقه‌ای کنترل سرطان را در چارچوب سیستم نظام‌مند بین‌المللی پیاده کنیم. شبکه ملی سرطان باید اولویت‌های پژوهشی برای سرطان را اعلام کند.حریرچی با بیان اینکه باید اهمیت بیشتری به ثبت سرطان در کشور بدهیم، گفت: اکنون سواد سلامت و سواد سرطان برای تشخیص زودرس نیز بسیار حائز اهمیت است. تدوین راهنماهای بالینی سرطان در ایران نیز ضروری به نظر می‌رسد. تاسف‌آور است که بگوییم هنوز پروتکل درمانی مشخصی در زمینه سرطان نداریم. در حالی که اگر درمان سرطان در کشورهای دیگر توسط یک پزشک انجام شود و امر درمان تحت یک کار تیمی پیگیری نشود، آن پزشک به عنوان متخلف شناخته خواهد شد.

  سیر صعودی سرطان در کشور

دبیر علمی کنگره ملی برنامه جامع کنترل سرطان نیز با بیان اینکه سرطان سومین معضل سلامتی در ایران و دومین معضل سلامتی در جهان است، گفت: هرچند بروز سرطان در ایران کمتر از آمار متوسط جهانی است اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد سیر ابتلا به این بیماری در ایران به دلیل افزایش سن جمعیت،‌ عوامل محیطی و تغییر در شیوه زندگی، صعودی باشد. دکتر علی قنبری مطلق در نخستین کنگره ملی برنامه جامع کنترل سرطان افزود: از ابتدا بر این اعتقاد بودیم که کنترل سرطان نیازمند عزم جدی است.وی با بیان اینکه از همه متولیان امر سلامت خواسته‌ایم در اجرای علمی این برنامه جامع به ما کمک کنند، ادامه داد: برای این کنگره 16 پانل و پنج کارگاه برنامه‌ریزی شده است. پیشگیری از سرطان در حوزه آلودگی هوا و دخانیات از جمله محورهایی است که با حضور اساتید این عرصه در دو پانل مورد بررسی قرار می‌گیرد.وی با اعلام اینکه دستاوردها و نتایج مطالعات انجام شده برای تدوین برنامه جامعه مراقبتی تسکینی سرطان در این کنگره ارائه خواهد شد، گفت: ملاحظات اخلاقی و حقوقی در مورد تشخیص و درمان سرطان، نقش پژوهش‌های بنیادی و کاربردی در حیطه سرطان و نقش رسانه و پویش سلامت در اجزای مختلف کنترل سرطان از جمله موضوعاتی است که در این کنگره به بحث گذاشته می‌شود. بحث مراقبت‌های حمایتی تسکینی که یکی از چهار پایه کنترل سرطان بوده و روی بهبود کیفیت زندگی بیمار نقش موثری دارد نیز در کنگره امسال با حضور اساتید مورد بحث قرار گرفته و بررسی‌ خواهد شد. در حال حاضر برنامه مراقبت‌های حمایتی تسکینی در کشور تدوین شده و در مرحله ابلاغ قرار دارد اما هنوز اجرایی نشده است.