روز نو :مذاکرات دوحه پس از سه ماه وقفه که به وجود آمده بود بدون نتیجه تمام شد. به نظر می‌رسد احیای برجام برای هر دو طرف از اولویت خارج شده است. این در حالی است که کشور با مشکلات اقتصادی رو به روست و کارشناسان معتقد هستند بدون برداشته شدن تحریم‌ها نمی‌توان به آینده اقتصاد چشم داشت. در این ارتباط ستاره صبح گفتگویی با دکتر وحید شقاقی اقتصاددان انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

با توجه به اینکه مذاکرات دوحه بدون نتیجه تمام شد شما آینده اقتصاد ایران بدون برجام را چگونه می‌بینید؟
بنده هنوز به احیای برجام امیدوار هستم اما مسئله مهم در مذاکرات از دست دادن زمان است. در ایامی که قیمت نفت به علل‌های مختلف افزایش پیدا کرده کشور در حال از دست دادن زمان است. چنین فرصت‌های طلایی برای اقتصادهای نفتی به ندرت پیش می‌آید و همیشگی هم نخواهد بود. آخرین باری که قیمت نفت در هر بشکه به بالای 140 دلار رسید در دولت احمدی نژاد بود. در سیاست گذاری اقتصادی مسئله زمان مهم است. فرصت‌های از دست رفته در طول دوران مذاکرات باعث ضرر و خسارت به کشور و مردم شده است. اگر فرض بگیریم که روزانه 2 نیم میلیون بشکه نفت صادر می‌کنیم و قیمت هر بشکه را 100 دلار در نظر بگیریم هر روزی که توافق برجام به عقب می افتد کشور 200 میلیون دلار ضرر می‌کند. عددهای اعلامی دولت مبنی بر صادرات روزانه بیش از 1 میلیون بشکه نفت اتفاق نمی‌افتد. خصوصاً در هفته‌های اخیر روسیه بازار چین و هند را از ایران گرفته است. تخفیف‌های روسیه به این دو کشور باعث کاهش صادرات نفت ایران تا 500 هزار بشکه نفت در روز شده است. عدم احیای برجام و تحریم‌های نفتی علیه ایران به نفع روسیه، عربستان و تمام کشورهای صادر کننده نفت است. از سوی دیگر به نفت کشورهای وارد کننده نفت است زیرا می‌توانند نفت ارزان را از روسیه وارد کنند.

دولت سیزدهم مدعی است میزان افزایش صادرات نفت را بالا برده و درآمدهای آن وصول می‌شود، در چنین شرایطی آیا احیای برجام لازم است؟

آمارهای انتشار یافته نشان می‌دهد در هفته‌های اخیر به دلیل تخفیف‌های زیاد، نفت روسیه جایگزین نفت ایران در بازارهای چین، هند و کره جنوبی شده است. موضوع برجام علاوه بر صادرات نفت باعث کاهش هزینه‌های مبادلات، ثبات و پیش بینی پذیری اقتصاد را نیز شامل می‌شود. این موضوع باعث شد در دهه 90 سرمایه گذاری خارجی کشور منفی شود. در آن دهه رشد تشکیل سرمایه ناخالص منفی 5 درصد بود. در حقیقت یک دهه در اقتصاد ایران سرمایه گذاری صورت نگرفت و باعث شد از 3 سال گذشته که ترامپ از برجام خارج و تحریم نفتی اعمال شد اقتصاد روند فرسایشی پیدا کند. کشور برای 4 سال آینده نیازمند 400 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی است. به‌طور مثال در حوزه نفت و گاز نیازمند 160 میلیون دلار سرمایه گذاری هستیم. چنین حجمی برای سرمایه گذاری بدون حل مشکلات در سیاست خارجی شدنی نیست. به‌طورکلی فارغ از موضوع احیای برجام نظام باید تکلیف خودش را مشخص کند. مذاکرات برجام از سال 1382 شروع‌شده و این مذاکرات نزدیک به 20 سال به طول انجامیده است. بلاتکلیفی در مورد تعیین تکلیف برجام آسیب قابل‌توجهی به اقتصاد زده و می‌زند.