روزنو :توییت‌های تلخ اقتصادی حالا دیگر حکایت این‌روزهای معیشت اقشار ضعیف را بهتر به تصویر می‌کشد. کافی است سکانداران اقتصادی سری به همین شبکه‌های اجتماعی بزنند تا گرفتاری‌های اقتصادی همه آن‌هایی را که زیر خط فقر زندگی می‌کنند بهتر درک کنند. به‌تازگی در شبکه‌های اجتماعی تصویری دست‌به‌دست می‌شود که نشان از بحرانی‌تر شدن اوضاع معیشت اقشار ضعیف دارد؛ اوضاعی که دیگر نه مسکن و سرپناه است و نه پوشاک و تفریح؛ بلکه از اوضاع وخیم وضعیت تغذیه کم‌درآمدها در کشور حکایت دارد؛ توییتی با این محتوا: «آشغال گوشت؛ پدیده پر تقاضای امروز فروشگاه‌ها»؛ اما چه کسی باور می‌کرد فقر تا این اندازه عادی‌سازی شود که آشغال گوشت را بسته‌بندی کنند و رسماً در فروشگاه‌ها بفروشند؛ این جمله را بسیاری از کاربرانی که تصویر آشغال‌های گوشت بسته‌بندی‌شده را می‌بینند، تکرار کرده و از آن به تلخی عبور می‌کنند. حالا بعد از عادی شدن فروش میوه‌های گندیده در فروشگاه‌ها، آشغال و باقی‌مانده‌های گوشت است که برای خود مشتریانی پیداکرده است. در همین زمینه برخی از گزارش‌ها نیز از فروش استخوان در فروشگاه‌های کشور خبر می‌دهد؛ چیزی که نشان از این دارد، مردم دیگر توانایی خرید گوشت را هم ندارند. در 10ماه اخیر، اوضاع معیشت از چیزی که بود، بدتر هم شده؛ نگاهی به قیمت کالاهای اساسی به‌خوبی از این ماجرا خبر می‌دهد؛ از افزایش 320درصدی قیمت آرد سفید گرفته تا گرانی 500درصدی روغن و بدتر از همه افزایش 100درصدی قیمت گوشت گوسفند و گوساله؛ در همین زمینه فیلم کوتاهی دست‌به‌دست می‌شود که همین اتفاق را به‌نوعی دیگری نشان می‌دهد؛ «من قصاب هستم، اما شاید باورتان نشود که هفته‌ای یک‌بار هم گوشت نمی‌خورم»؛ نانواهای شهر هم صحبت‌های قابل‌تأملی را بیان می‌کنند: «از وقتی برنج و ماکارونی گران شده، پخت ما بیشتر شده و مردم به نان گرایش بیشتری پیدا کرده‌اند»، یک فعال بازار هم می‌گوید: «کلیه اجناسی که من دارم حدود شش برابر گران شده» و صحبت‌هایی از این قبیل. با همه این‌ها اما گرانی گوشت قرمز فاجعه‌بار گزارش می‌شود. پیش‌ازاین بسیاری این هشدار را به دولت داده بودند که افزایش سنگین هزینه‌های دامداران، زنگ خطر وضعیت بحرانی گوشت در آینده را به صدا درآورده است. بااین‌همه اما گزارش‌های رسیده حکایت از بحرانی‌ شدن این بازار دارد. حتی گفته می‌شد درصورتی‌که دولت تدبیر نکند صنعت دامداری به سمت ورشکستگی می‌رود و گرانی‌های سنگین به بازار گوشت و فرآورده‌های گوشتی تحمیل می‌شود؛ حالا همان روز رسیده و همه هشدارهایی که داده می‌شد رنگ واقعیت به خود گرفته است.

نگاهی به قیمت انواع گوشت در بازار نشان از تنوع قیمتی این محصولات از 168هزار تومان تا 225هزار تومان دارد. همین چند روز پیش بود که مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: «علی‌رغم توزیع ۶۰تن گوشت منجمد در تهران و روند کاهشی قیمت دام، نرخ گوشت همچنان بالاست که این امر بیانگر سودجویی دلالان و واردکنندگان است چرا که منافع واردکنندگان در خدمت واردات گوشت است.» به گفته وی: «قیمت کنونی هر کیلو بره نر ۶۵ تا ۷۰هزارتومان و میش ۲۵ تا ۳۰هزارتومان است که بر این اساس باید هر کیلو گوشت حداکثر ۱۵۰هزار تومان و گوشت چرخ‌کرده ۷۰هزار تومان در بازار توزیع شود که متأسفانه گوشت بالای ۲۰۰هزار تومان و گوشت چرخ‌کرده ۱۷۰ تا ۱۸۰هزار تومان عرضه می‌شود که این موضوع ارتباطی به دامدار ندارد.» البته در برخی از فروشگاه‌ها قیمت‌ها از چیزی که اعلام‌شده بالاتر هم گزارش‌شده است. به گفته مدیرعامل اتحادیه دام سبک: «بنابر گزارش اعلامی استان‌های غربی بین ۴ تا ۵میلیون رأس دام آماده عرضه در این استان‌هاست که به دلیل شرایط خشک‌سالی، نبود علوفه در مرتع و کاهش تقاضا در بازار هر چه سریع‌تر باید از این استان‌ها خارج شود.» لازم به ذکر است که بنابر آمار اعلامی اتحادیه و تشکل‌های تولیدی سالانه یک میلیون تن گوشت قرمز موردنیاز کشور است که طی سال‌های قبل ۸۰۰ تا ۸۵۰هزار تن از طریق تولید داخل و مابقی واردات تأمین می‌شد که با افزایش بهره‌وری و تولید در داخل دیگر نیازی به واردات نداریم. بااین‌همه به نظر می‌رسد گوشت در مقابل قیمت بالایی که دارد، این‌روزها باوجوداینکه از تقاضای خوبی برخوردار نیست، اما همچنان در صدر اخبار گرانی‌ها جای دارد.
افزایش هزینه برای پردرآمدها و کم‌درآمدها چقدر است؟

طبق گزارش‌های رسمی افزایش هزینه برای خانوارها در ۹دهک به بالای ۵۰درصد رسیده که برای دهک اول به‌عنوان کم‌درآمدترین، ۶۴درصد بوده است. به گزارش ایسنا، اعلام گزارش تورم برای خردادماه امسال بیانگر آثار حذف ارز ۴۲۰۰تومانی از واردات کالای اساسی و تغییر روند پرداخت یارانه از واردکننده به مصرف‌کننده بود. این گزارش نشان داد که رکوردهای تازه‌ای در شاخص تورم طی چندین سال گذشته ثبت شده است؛ به‌طوری‌که تورم ماهانه به ۱۲.۲درصد رسید که این نرخ قابل‌توجه بود. همچنین تورم نقطه‌به‌نقطه (افزایش هزینه نسبت به ماه مشابه سال قبل) با افزایش حدود ۱۳درصدی به ۵۲.۵درصد رسید و تورم سالانه که چند ماهی در دور کاهشی قرار داشت در نرخ ۳۹.۴درصد ثبت شد.

افزایش هزینه دهک اول ۱۵درصد بیشتر از دهک دهم

اما بررسی تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران در رابطه با روند تغییر قیمت و افزایش هزینه در بین تمامی دهک‌های هزینه‌ای به‌غیراز دهک دهم، از تورم بیش از ۵۰درصد بین آن‌ها حکایت دارد. این در حالی است که تورم نقطه‌به‌نقطه در دهک‌ها نشان می‌دهد که در دهک اول ۶۴، دوم ۶۱، سوم ۵۸.۳، چهارم ۵۶.۹، پنجم ۵۵.۲، ششم ۵۴.۱، هفتم ۵۲.۸، دهک هشتم ۵۱.۲ و دهک نهم ۵۰.۴درصد هزینه‌ها نسبت به خرداد پارسال افزایش داشته است. تورم نقطه‌به‌نقطه برای دهک دهم که پردرآمدترین دهک است از افزایش کمترین نسبت به سایر دهک‌ها برخوردار بوده و ۴۹درصد گزارش‌شده است. بر این اساس افزایش هزینه برای دهک اول ۱۵درصد بیشتر از دهک دهم بوده است.

افزایش ۲۳درصدی تورم دهک کم‌درآمد در یک ماه

در مقایسه با اردیبهشت‌ماه سال جاری، تورم نقطه‌ای برای دهک اول ۲۳درصد رشد داشته و از ۴۱.۲ به ۶۴درصد رسیده است. این در حالی است که برای دهک دهم این افزایش هزینه کمتر در حدود هشت درصد بوده است؛ به‌طوری‌که از ۴۱.۲ به ۴۹درصد افزایش پیداکرده است. تورم سالانه نیز برای دهک اول ۴۲.۷ و در روندی کاهشی برای دهک سوم ۳۸.۳درصد ثبت شده است. براین اساس فاصله تورمی دهک‌ها به حدود ۴.۴درصد رسید که نسبت به ماه قبل یک درصد رشد کرده است.

اثر افزایش قیمت خوراکی‌ها بر دهک‌های پایین

در این رابطه یادآور می‌شود که شاخص تورم بر اساس دهک‌های هزینه‌ای در ۱۰دهک تقسیم می‌شود که دهک دهم پردرآمدترین و دهک اول کم‌درآمدترین این تقسیم‌بندی است. افراد و خانوارهای مختلف ترکیب سبد مصرفی متفاوتی نسبت به میزان درآمد خود دارند، شاید تغییرات قیمت برای همه یکسان باشد ولی تأثیرگذاری آن برای افراد مختلف، ‌متفاوت است که در تورم دهک‌ها این اختلاف نمایان می‌شود. بر این اساس،‌ تغییر تورم دهک‌ها بستگی به ترکیب درآمد و اینکه در ماه موردنظر،‌ کدام کالا افزایش قیمت بیشتری داشته،‌ متفاوت است، مثلاً وقتی خوراکی‌ها افزایش بیشتری داشته باشند، برای دهک‌های پایین‌تر، تورم بالاتری دارد ولی در برخی کالاهای دیگر متفاوت خواهد بود مثل اتفاقی که در خردادماه امسال رخ‌داده است.