دولت در میدان، مردم در تنگنا

روزنو :یک سال از انتخابات ریاست جمهوری و اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی گذشت. انتخاباتی که به جای ۵۹ میلیون واجد شرایط تنها 48 درصد مردم در آن شرکت کردند و رئیس‌جمهور منتخب با 18 میلیون رای که از 40 درصد واجدین شرایط هم کمتر بود، مامور تشکیل دولت سیزدهم شد.

شاید امروز دولتمردان بیش از هر زمان دیگری با وعده‌های خود مواجهه مستقیم پیدا کرده‌اند و مردم نیز با ملاحظة عدم تحقق این وعده‌ها، سعی دارند ادعاهای عبور از بحران و مشکلات توسط مدیران امروزی را به آنها یادآوری کنند. شاید آگاهی از همین انتظارات بوده که رئیسی درست در سالگرد انتخابش، دولت را صادق‌الوعد خواند و گفت: آنچه مردم از ما خواستند، مبارزه با فقر، فساد و تبعیض بود و به این عهد خود با مردم وفادار هستیم و ان‌شاء‌الله با عمل به آنچه وعده کرده‌ایم در میدان عمل دولتی صادق‌ الوعد خواهیم بود.

یک‌سالگی انتخابات و شکاف مردم با حاکمیت

بر هیچ کس پوشیده نیست که در سال‌های اخیر به دلیل عملکرد متولیان امور، شکاف مردم با حاکمیت روزافزون شده است. حامیان دولت این شکاف را نتیجه عملکرد دولت قبل می‌دانند و جریان مقابل بر این باور است که رفتار سایر نهادها در موضوعات مختلف از جمله انتخابات با رد صلاحیت‌های گسترده و تبدیل صحنه انتخابات ریاست جمهوری به رقابتی یکسویه، در کاهش حضور مردم تاثیر مستقیم داشته است.

13 درصد مردمی که در این انتخابات شرکت کردند، آرای باطله به صندوق رای انداختند تا هم رکوردی در میزان آرای باطله در انتخابات پس از انقلاب شود و هم این میزان از رای سایر کاندیداها بالاتر باشد تا در عمل بتوان نفر دوم انتخابات را آرای باطله نامید!

روزنامه کیهان به عنوان یکی از مهمترین حامیان جریان فکری و رسانه‌ای رئیس جمهور با پذیرش کاهش میزان مشارکت باز هم آن را حماسه خواند و نوشت: «دو گروه از انتخابات 1400 عصبانی شدند و به آن تاختند و همچنان هم بامناسبت و بی‌مناسبت به آن می‌تازند. دسته نخست بیگانگان هستند. گروه دوم مدعیان اصلاحات هستند که از جنبه‌های مختلف به حماسه 28 خرداد 1400 تاختند. از نظر این عده، انتخاباتی خوب است که آنها پیروز آن باشند و اگر عرصه را به رقیب واگذار کردند، باید حضور و مشارکت مردم را زیرسؤال برد و آن را خفیف و بلکه خوار کرد.»

با این حال کیهان تاکید کرد: «یکی از بهانه‌های اصلی آنها برای این هجمه، میزان مشارکت در این انتخابات است. آنان مشارکت حدود 50 درصدی در این انتخابات را زیر سؤال برده و با وارونه‌نمایی سعی کردند و می‌کنند آن را مایه سرافکندگی جلوه دهند. اما اگر درست و دقیق به صحنه بنگریم، آیا می‌توان چیزی جز شکوه و حماسه سیاسی دید؟»

افزایش اعتراضات و تجمعات صنفی

حامیان ابراهیم رئیسی او را مرد میدان می‌خوانند. رئیس‌جمهوری که مدام در سفر است و مشکلات را با دستورات حضوری و در صحنه حل می‌کند. آنها می‌گویند اگر زلزله‌ای پیش بیاید رئیس‌جمهور فوری حاضر می‌شود. هر جمعه در سفر استانی است و سختی‌ها و کاستی‌ها را از نزدیک می‌بیند.

با این حال این شیوه حضور هنوز گره از کار فروبسته اقشار مختلف باز نکرده و ثمراتش ملموس نبوه است. درست در سالگرد پیروزی ابراهیم رئیسی، تجمعات اعتراضی مختلفی از سوی برخی بازنشستگان، بازاریان و کارگران در شهرهای مختلف ایران برگزار شده است. تجمعات صنفی و مردمی در یک سال اخیر رشد فزاینده‌ای داشته و صنوف مختلف در اعتراض به تصمیمات دولت سیزدهم بارها دست به اعتراض زده‌اند. معلمان ناراحت از عدم اجرای صحیح قانون رتبه‌بندی، بازنشستگان ناراضی از میزان افزایش حقوق و همسان‌سازی،‌کسبه معترض به قوانین جدید مالیاتی و کارگران عصبانی از بیکاری و نبود امنیت شغلی بارها به اشکال مختلف تجمع اعتراض‌آمیز برگزار کرده‌اند.

انتقادات و شعارهای صریح مردم خطاب به رئیس‌جمهور در حالی که هنوز یکسال از دولت او نگذشته، می‌تواند تلنگری جدی باشد.

مقصر مشکلات: آمریکاو دولت قبل

مردم این روزها جملات ابراهیم رئیسی در مناظرات انتخاباتی را برای هم ارسال می‌کنند که با قاطعیت و اعتماد به نفس از حل مشکل تورم و گرانی می‌گفت و امروز همه از وضعیت گرانی و تورم گلایه‌مند هستند.

پاسخ حامیان دولت اما معلوم است: همه مشکلات گرانی تقصیر دولت قبلی است. سختی‌ها و کمبودها را مدیران قبلی به وجود آورده‌اند و دولت فعلی در آن نقشی ندارد.

ماجرا اما به واکسن کرونا که می‌رسد ناگهان فرق می‌کند و دولت در نقش منجی مردم ظاهر شده و یک تنه این بار را از روی زمین برداشته است.

عباس عبدی، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی به این معیار دوگانه حامیان دولت انتقاد می‌کند و می‌نویسد: «دوگانگی معیارها، پس از گذشت نزدیک به یک سال همچنان مسئولیت جهش قیمت ها و کرایه خانه را به حساب روحانی می گذارند. ولی واردات واکسن (که اعتقادی هم به آن نداشتند) یک ماه پس از دولت پیش را به حساب موفقیت های خود می‌نویسند.»

یکسال از پیروزی ابراهیم رئیسی و 10 ماه از فعالیت دولت سیزدهم گذشت،‌ اما عملکرد دولت و کابینه بیش از آنکه مردم را نسبت به آینده امیدوار کند، دل نگران و مضطرب کرده است. برخی کارشناسان براین باورند که موج جدید تورم و گرانی مردادماه امسال فرا خواهد رسید. درست ایامی که دولت باید سالگرد تشکیل خود را جشن بگیرد

علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت نیز در خصوص موفقیت‌های اقتصادی این دولت گفت که «رشد اقتصادی که در سال ۹۹ و نیمه‌نخست سال ۱۴۰۰ حدود ۳/۵ درصد بود، در پاییز سال گذشته به ۴/۸ و در زمستان هم به ۵/۷ درصد افزایش یافت. رشد بدون نفت هم در زمستان ۱۴۰۰ به ۶/۳ رسید. در عین سختی‌ها، آمارهای اقتصادی نوید دوره گذار از سختی‌ها و آمدن روزهای خوب را می‌دهند. ‎آینده روشن است.» البته همین آمار هم موج انتقادات را در پی داشت و محمد مبین، مدیرعامل سابق خبرگزاری برنا در جواب سخنگوی دولت نوشت: «‌تکلیف را روشن کنید؛ اینها نتیجه عملکرد « بانیان وضع موجود» است یا نتیجه عملکرد شما؟ اگر نتیجه عملکرد شماست، چرا وقتی در چهار ماه! رشد اقتصادی داشته‌اید هر جا به مشکل می‌خورید پای دولت قبل را وسط می‌کشید؟ اگر محصول عملکرد دولت قبل است چرا می‌گویید وارث مشکلات دولت قبل هستید؟»

تکلیف برجام هم معلوم است. از دید دولت مقصر آمریکاست و مذاکره‌کنندگان ایرانی همه تلاش خود را کرده‌اند. همانطور که ابراهیم رئیسی گفت: «تعجب می‌کنم آمریکایی‌ها از سویی اعلام می‌کنند آماده توافق با ایران هستیم اما از طرفی بر لیست تحریم‌ها می‌افزایند.»

فشار اعتراضات از عملکرد دولت در کمتر از یکسال، اولین قربانی را گرفت و وزیر کار به دلیل افزایش انتقادها و فشارها استعفا داد. شیوه اجرای حذف ارز ترجیحی، رهاشدگی بازار، تورم و گرانی سرسام‌آور دیگر وزرای کابینه را نیز به در خروج نزدیک کرده است. وزرای اقتصاد، صمت و جهاد بیش از سایر وزرا انتقادات را تحمل و شمشیر استعفا و استیضاح را بالای سر خود احساس می‌کنند. این مهم نشان‌دهنده ضعف شدید دولت در ساماندهی اوضاع اقتصادی است.

جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده سابق مجلس می‌گوید: «خیلی شفاف و صریح بگویم من به صداقت تیم اقتصادی دولت شک دارم. آقای رئیسی باید خانه تکانی کند چون آنچه اهمیت دارد تحقق شعارهایی است که او در انتخابات ریاست جمهوری مطرح کرد و مردم به آن شعارها رأی دادند.

شیوه مدیریت میدانی ابراهیم رئیسی هنوز گره از کار فروبسته اقشار مختلف مردم باز نکرده و ثمراتش ملموس نبوه است. تجمعات صنفی و مردمی در یک سال اخیر رشد فزاینده‌ای داشته و صنوف مختلف در اعتراض به تصمیمات دولت سیزدهم بارها دست به اعتراض زده‌اند

فرمان از دولت، نگرانی از مردم

ابراهیم رئیسی از همان فردای مراسم تحلیف فرمان صادر کرد و این اخلاق تا امروز هم ادامه دارد. فرمان‌هایی برای ریشه‌کنی فقر، کاهش قیمت خودرو، گران نشدن دارو، کالاهای اساسی، ساخت مسکن و... همه از رئیس قوه مجریه چهره‌ای به یادگار گذاشته که میان مسئولیت فعلی و قبلی‌اش هنوز نتوانسته تفکیک قائل شود.

شاید همین شیوه مدیریت است که حتی صدای اصولگرایان و حامیان او را نیز در کمتر از یکسال درآورده است. به طوری که حسن لاسجردی، عضو حزب مؤتلفه اسلامی گفته ابراهیم رئیسی «شناخت دقیق» از «فضای تحولات سیاسی کشور» ندارد، و او پیش از تصدی سمت ریاست قوه مجریه جمهوری اسلامی در خردادماه سال گذشته، «ارزیابی درستی» از «انواع و اقسام نیروها، سازمان و نهادها و دیگر بخش‌های قدرت» نداشته است.

لاسجردی افزوده که «بعضی مواقع دولتمردها شعارهای مهمی می‌دهند که به نظر می‌رسد بررسی دقیقی نشده‌اند.»

یکسال از پیروزی ابراهیم رئیسی و 10 ماه از فعالیت دولت سیزدهم گذشت؛ اما عملکرد دولت و کابینه بیش از آنکه مردم را نسبت به آینده امیدوار کند، دل نگران و مضطرب کرده است. برخی کارشناسان براین باورند که موج جدید تورم و گرانی مردادماه امسال فراخواهد رسید. درست ایامی که دولت باید سالگرد تشکیل خود را جشن بگیرد؛ مردم نگران معیشت روزانه خود و سفره خانواده‌شان هستند.