جولان پرندههای پیـــــــر در آسمان
تکرار حادثههای هوایی در آسمان ایران هر روز زیادتر میشود و عکسالعمل مسئولان به جای چارهاندیشی و تعویض ناوگان حمل و نقل فقط سکوت است و قبول حقیقت در واقع بررسی حوادث هوایی در روزهای اخیر که به مصدوم شدن 4 نفر در پرواز مشهد به اصفهان منجر شد و یا تاخیرهایی که در پروازهای مختلف وجود داشته است همگی نشان میدهد که باید به حال آن چاره اندیشی شود. موضوعی که کارشناسان معتقدند درصورت عدم تامین قطعات و اصلاح قیمتها حذف سفرهای هوایی شاید بهترین گزینه پیشرو باشد.
مروري بر اتفاقات روزهاي گذشته نشان ميدهد که هفته گذشته 4 نفر در هواپيماي پرواز مشهد ـ اصفهان درجريان نقص فني مصدوم شدند که بنا به گفته مدير روابط عمومي فرودگاه بينالمللي شهيد هاشمينژاد مشهد پرواز شماره 391 شرکت هواپيمايي ايران اير که قرار بوده ساعت 8 و 20 دقيقه صبح پنجشنبه مشهد را به مقصد اصفهان ترک کند، سرانجام پس از 13 ساعت تاخير در ساعت 21 و 40 دقيقه مسافران را سوار کرد و پس از سوار کردن مسافران، چرخهاي هواپيما در حين خيزش و حرکت به سمت باند براي تيکآف، قفل ميکند و هواپيما دچار ترمز ناگهاني ميشود که درجريان اين حادثه، يک مسافر و 3 مهماندار در اين حادثه مصدوم شدند. بار ديگر به فاصله يک هفتهاي فرود اضطراري پرواز استانبول- تهران در فرودگاه اصفهان به شماره پرواز718 به دليل وزش تندباد و کاهش ديد در فرودگاه شهيد بهشتي اصفهان به زمين نشست که به دليل تکانهانههاي زياد يک نفر مهماندار و يک نفر مسافر از ناحيه دست و شانه آسيب ديده بودند که توسط آمبولانس فرودگاه اصفهان به مراکز درماني منتقل شدند. اتفاق مشابه ديگري در پرواز 737 کاسپين مسير نجف- تهران و پرواز فلاي پرشيا مسير شيراز- تهران به دليل ديد پايين در فرودگاههاي امام و مهرآباد در فرودگاه اصفهان به زمين نشست. بايد گفت تکرار اين حوادث در فاصله زماني کوتاه اتفاقي نيست و زنگ خطر جدي براي پيشگيري از وقوع بحرانهاي احتمالي است، چراکه ناوگان هوايي کشور فرسوده شده و از عمر مفيد خود گذشته است و اگر قطعات هواپيماها براي تعمير وارد نميشود نبايد اجازه پروازهاي ناايمن را داد چرا که با جان بسياري از مردم بازي ميشود.
نبايد اجازه انجام پرواز ناايمن را بدهيم
مديرعامل اسبق ايراناير در اين خصوص اعلام کرد که بالا بودن سن ناوگان، کاهش تعداد هواپيماهاي فعال و آماده پرواز و تحريمهاي ظالمانه عليه ايران از جمله دلايلي است که سبب تاخيرهاي طولاني در پروازهاي مسافري ميشود اما حتي اگر همه هواپيماها زمينگير شوند نبايد اجازه انجام پرواز ناايمن را بدهيم. داوود کشاورزيان اظهار کرد: هواپيماها به عنوان يک مجموعه مکانيکال و الکتريکال نياز به تعميرات دارد و مشکلات فني آن بايستي برطرف شود تا بتواند پرواز کند البته هر قدر عمر هواپيما بيشتر ميشود، ميزان تعميرات آن نيز بيشتر است اما ممکن است بهترين توليدات پيشرفته کشورهاي مطرح هم نياز به تعميرات داشته باشد. به گفته او اگر تعداد هواپيماهاي فعال هر ايرلاين و صنعت هوانوردي قابل قبول باشد، يک شرکت هواپيمايي ميتواند هواپيمايي را به عنوان رزرو نگه دارد تا در زمان مناسب آن را به عنوان هواپيماي سالم جايگزين هر هواپيمايي کند که با نقص فني مواجه ميشود و اين جا به جايي هواپيما بدون اينکه مسافران متوجه شوند، قابل انجام است اما اين مساله مستلزم اين است که به ازاي هر هواپيما از هر تايپ تعداد قابل قبولي در اختيار يک شرکت هواپيمايي باشد اما اگر از يک تايپ و نوع هواپيما يک يا دو فروند باشد ديگر اين روش مديريتي معنا ندارد و يک مدير ايرلاين نميتواند يکي را رزرو نگه دارد. مديرعامل اسبق ايراناير تاکيد کرد: در شرايطي که صنعت هوانوردي ما با مشکلاتي مانند بالا بودن سن ناوگان و کم بودن تعداد هواپيما از هر تايپ مواجه است، نميتوان برنامهريزي کرد و چارهاي نيست جز اينکه مسافران منتظر بمانند تا اشکال و نقص فني يک هواپيما برطرف شود تا هواپيما اجازه پرواز دريافت کند.
تحريمها و قيمتگذاري بليت؛ دو مشکل صنعت هوانوردي
کشاورزيان راهکار خروج از اين بحران را اينگونه اظهار کرد و گفت: واقعيت اين است که با توجه به نامشخص بودن سرنوشت برجام بايد چنين تحليل و نتيجهگيري را در شرايط کنوني انجام داد و در همين شرايط تحريمي هم مشاهده ميکنيد که ايرلاينها، هواپيماهاي متعددي با هزار ترفند ميخرند و وارد ميکنند، چراکه اينطور نيست که کاملا دست آنها بسته باشد به هيچ وجه نتوانند هواپيمايي بخرند. اما اشکال اين است که علاوه بر تحريمهاي ظالمانه خارجي، فشار مضاعفي روي ايرلاينها ميآوريم و به آنها اجازه نميدهيم قيمتگذاري بليت هواپيما را خودشان انجام دهند. او معتقد است: با وضعيت موجود از نظر قيمت بليت هواپيما تقريبا ميتوان گفت که هواپيماهاي خيلي قديمي صرفه اقتصادي دارند و ايرلاينها در اين شرايط بايد هواپيماي 25 تا بيش از 30 ساله بخرند و اگر بخواهد هواپيماي جوانتر بياورند، به هيچ وجه صرفه اقتصادي ندارد، چراکه به نظر من هواپيمايي که عمر آن به سالهاي 2005 تا 2010 هم برگردد، هزينه يک ساعت پرواز آن، بالاي 50 دلار است که البته تفاوت چنداني با هواپيماي جوانتر و حتي نو ندارد اما با اين قيمتهاي پايين بليت هواپيما و نرخهاي تعيين شده، نميتوان از ايرلاينها انتظار نوسازي ناوگان داشت همچنين در حال حاضر خريد يک موتور اورهال شده براي هواپيما نو يا دست دوم هزينه بالايي دارد و با اين قيمتها در پروازهاي داخلي تنها هواپيماي MD و بوئينگ کلاسيک ميصرفد که عمر آن به قبل از سال 2000 ميلادي بر ميگردد. کشاورزيان برداشته شدن تحريمها را لازمه بهبود وضعيت صنعت هوانوردي دانست و گفت: اگر اين اتفاق رخ ندهد کار براي نوسازي ناوگان و خريد هواپيما و حتي خريد و تعمير قطعاتي مانند موتور هواپيما سخت ميشود. گرچه در حال حاضر برخي از موتورها براي تعمير در داخل اجازه و مجوز دارند، اما بسياري از موتورها بايد در کشورهاي ديگر تعمير شود و با توجه به نقش و سهم توليدکنندگان آمريکايي در اين زمينه، کار براي تعمير موتور هواپيما در کشورهاي ديگر هم سخت ميشود، چراکه آمريکاييها در توليد موتور هواپيما حضور و سهم پررنگي دارند و اجازه نميدهند. مديرعامل شرکت هواپيمايي ايراناير بيان کرد: حوادث کوچکي که در پروازهاي مسافري رخ ميدهد زنگ خطر و هشداري است که اگر مسئولان سازمان هواپيمايي آن را جدي بگيرند، ميتوان از بروز آن جلوگيري کرد اما اگر آن را جدي نگيريم، ميتواند منجر به بروز حادثهاي بزرگتر شود. بنابراين اگر سازمان هواپيمايي به عنوان نهاد حاکميتي و ناظر سختگيريهاي خود را بيشتر و بيشتر کند و ايمني را مدنظر قرار دهد، در بدترين حالت ممکن است روزي همه هواپيماهاي ما زمينگير شود اما به هيچ وجه سانحهاي مانند سقوط هواپيما رخ نخواهد داد. بنابراين هيچکسي نميتواند بگويد چون تحريم هستيم پروازهاي ناايمن انجام ميدهيم و کسي حق ندارد هواپيمايي که مشکل فني دارد را به پرواز دربياورد. کشاورزيان گفت: ممکن است تاخيرهاي زيادي در پروازهاي مختلف رخ دهد و مسافران مجبور باشند، ساعتها منتظر بمانند به هيچ وجه بهانهاي براي اينکه هواپيما را ناايمن به پرواز دربياوريد نيست، ولو اينکه همه هواپيماهاي کشور زمينگير شود. اگر سازمان هواپيمايي بر رعايت پروتکلها اصرار داشته باشد، هيچ هواپيمايي سقوط نخواهد کرد.