روزنو :جدیدترین اقدام شهرداری تهران برای پایتخت، تصمیمی است که بر سلامت منابع آب زیرزمینی تأثیر منفی خواهد داشت و سلامت ساکنان کلانشهر تهران را به خطر خواهد افکند. شهردار انقلابی که فارغ‌التحصیل پزشکی هسته‌ای است و تخصص و تجربه‌ای مدیریت شهری نیز ندارد، در اقدامی عجیب و سؤال‌برانگیز برخلاف دستور صریح مقام معظم رهبری که اراضی یاس را باهدف توسعه فضای سبز به شهر تهران هبه کرده بودند، قصد دارد سایت زباله‌ای در یک کارخانه آسفالت متروکه در مجاورت اراضی معروف به ۵۴ هکتاری سوهانک راه‌اندازی کند! مدیرکل منابع طبیعی استان تهران به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: ما مجوزی برای انتقال سایت زباله به کارخانه متروکه صادر نکرده‌ایم. همچنین رئیس اندیشکده زیست‌محیطی شهری می‌گوید: سرشاخه مربوط به اراضی سوهانک 10 درصد آبخوان تهران را تغذیه می‌کند. این منطقه روی گسل قرار دارد و با کوچک‌ترین حرکت شیرابه زباله‌ها که بیش از ۱۰۰ میلیون باکتری مضر دارند و عامل انتقال بیش از ۱۱۸ نوع بیماری حاد هستند سلامت شهروندان و محیط‌زیست را به خطر می‌اندازند. گزارش پیشرو به این موضوع می‌پردازد.

 گویا به پیشنهاد شهردار منطقه یک، قرار است سایت بارگیری میانی پسماند خانگی اوشان به اراضی سوهانک منتقل شود. در حالی چنین تصمیمی از سوی شهرداری گرفته‌شده است که این اراضی یکی از سرمنشأهای اصلی آبخوان تهران است و 10 درصد آب موجود در آبخوان تهران از این سرشاخه تغذیه می‌شود. کارشناسان بر این باورند که در صورت ایجاد سایت زباله در این منطقه، شیرابه‌های این سایت به داخل زمین نفوذ کرده و آبخوان تهران را آلوده می‌کند. موضوع وقتی حساس‌تر می‌شود که بدانیم دست‌کم 30 درصد آب شرب تهران در سال‌های نرمال و نه سال خشکی مانند امسال از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود. آب زیرزمینی بدون هیچ تصفیه خاصی از زیرزمین برداشت‌شده و پس از طی فرایند کلرانی، وارد مدار مصرف می‌شود. پس در صورت اجرایی شدن تصمیم شهردار تهران، احتمالاً از این پس شهروندان پایتخت، آب با طعم زباله خواهند نوشید. علیرضا زاکانی شهردار تهران این روزها در حال گشت در اراضی واگذارشده به تعاونی‌هاست. سه‌شنبه سوم خردادماه از اراضی مرادآباد بازدید کرده است و قبل از آن یعنی در 26 اردیبهشت‌ماه از اراضی سوهانک و هفته قبل‎تر هم نیم‌نگاهی به اراضی فرحزاد انداخته است. وجه مشترک همه این زمین‌ها مشکلات حقوقی مالکان این زمین‌ها برای ساخت‌وساز در آن است، اما تصمیم او برای اراضی سوهانک از همه خطرناک‌تر است. گویا شهرداری منطقه یکدست از این پیشنهاد خود برنمی‌دارد و همچنان پیگیر انتقال سایت زباله اوشان به کارخانه آسفالت متروکه مجاور قطعه 54 هکتاری سوهانک است. قطعه‌ای که به تعاونی کارکنان سازمان جنگل‌های سابق یا همان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری فعلی واگذار می‌شود اما به دلایل فنی به آنها مجوز ساخت نمی‌دهند و درنهایت با دستور مقام معظم رهبری ساخت ساز در این منطقه برای همیشه متوقف می‌شود تا این محدوده در خدمت فضای سبز شهر تهران قرار بگیرد.

صدور دستور ساخت سایت زباله در اراضی سوهانک

اهالی سوهانک خبر می‌دهند، گویا علیرضا زاکانی شهردار تهران در جریان بازدید روز دوشنبه 26 اردیبهشت خود از منطقه سوهانک، دستور ایجاد سایت زباله در کارخانه متروکه آسفالت را می‌دهد. به گفته مردم، زاکانی قرار بود ساعت 9:30 صبح برای بازدید به سوهانک مراجعه کند اما به دلیل تجمع مردمی که با این تصمیم شهردار مخالف بودند، زاکانی با تأخیر ساعت 14:30 دقیقه به سوهانک می‌آید و البته توجهی هم به اعتراضات نمی‌کند.

منابع طبیعی تهران مجوز به شهرداری نداده است

اگرچه در درخواست اولیه برای انتقال این سایت زباله، بر لزوم کسب مجوز از منابع طبیعی تأکید شده است اما رضا بیانی مدیرکل منابع طبیعی استان تهران در گفت‌وگو با «انتخاب» تأکید می‌کند: ما چنین مجوزی برای انتقال سایت زباله صادر نکرده‌ایم. این سایت داخل محدوده شهر است و داخل محدوده بودن یعنی یا وزارت راه و شهرسازی و یا شهرداری باید برای این اقدام مجوز صادر کند. او ادامه می‌دهد: بحثی که وجود دارد، این است که اینجا حوضه آبخیز سوهانک است. میزان خط برف و بارندگی در این منطقه بالاست. هر سایت زباله‌ای اگر برای این منطقه مطرح شود، شیرابه‌های آن وارد آبرفت تهران شده و درنهایت به دشت منتقل می‌شود. درنتیجه چاه‌های این قسمت به خصوص جنوب البرز، آلوده می‌شود. بیانی می‌گوید: دستوری که مقام معظم رهبری داده است، این است که هیچ ساخت‌وسازی در جنوب البرز نداشته باشیم. من فکر می‌کنم این تصمیم برخلاف آن دستور باشد. دستورالعمل به این صورت است که در جنوب البرز باید در رابطه با تقویت پوشش گیاهی تلاش بکنیم نه اینکه از این دست سایت‌ها ایجاد کنیم. او اضافه می‌کند: چنین اقدامی باعث می‌شود که هم پوشش گیاهی از بین برود و هم اینکه آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی منطقه بر اساس شرایط هیدرولوژیکی حادث شود. به گفته بیانی حفظ آبخوان از وظایف سازمان حفاظت محیط‌زیست است اما منابع طبیعی از منظر حفاظت از جنگل‌های منطقه می‌تواند به مسئله ایجاد سایت زباله ورود کند زیرا این قطعه در محدوده پارک جنگلی سوهانک است و هنوز احاله مدیریت پارک جنگلی سوهانک انجام‌نشده است. ما با این قضیه کاملاً مخالف هستیم و جلوی آن را خواهیم گرفت.

ایجاد آلودگی در سرمنشأ 10 درصد از آبخوان تهران

اویش ترابی رئیس اندیشکده زیست‌محیطی شهری نیز در گفت‌وگو با «انتخاب» درباره تبعات تغییر مکان سایت دفن زباله بیان می‌کند: این منطقه هدیه رهبری به شهر تهران است و هر اقدامی، برخلاف منویات رهبری و تخلف است. این اراضی در اختیار شهر تهران قرارگرفته و جزء عرصه شهر تهران است. رئیس اندیشکده زیست‌محیطی شهری می‌گوید: اراضی سوهانک سرمنشأ یکی از حوضه‌های آبریز تغذیه‌کننده آبخوان تهران است. بخشی از آبراهه‌های سر شاخه‌های سوهانک چه در قالب جریان ذوب برف و چه در قالب دبی رودخانه‌های منطقه، وارد مخروط افکنه شمیرانات که ذون تغذیه‌کننده است، می‌شود. در حال حاضر به تدریج آب از تمام رود دره‌های دامنه جنوبی البرز شامل دارآباد، دربند، درکه، فرحزاد و غیره وارد آبخوان دشت تهران می‌شود. او تأکید می‌کند: بنابراین مهم این است که این محدوده را نفوذناپذیر نکنیم، از سوی دیگر آلودگی در مسیرش قرار ندهیم. زیرا به تدریج این آلودگی به آبخوان دشت تهران که پایین‌تر ازگسل پردیسان قرارگرفته است، نفوذ می‌کند. به گفته او، سرشاخه مربوط به اراضی سوهانک بین هفت‌تا 10 درصد آبخوان تهران را تغذیه می‌کند و ازآنجاکه محل در نظر گرفته‌شده برای سایت پسماند لبه گسل قرارگرفته است، حتی اگر در سایت دفن زباله پتوی نفوذناپذیر باهدف جلوگیری از نفوذ شیرابه ایجاد کنند (که در اراضی سوهانک اجرای این کار تقریباً غیرممکن است)، با کوچک‌ترین لرزه و حرکت گسل این پتو دچار اشکال شده و شیرابه وارد منابع آب زیرزمینی می‌شود. بنابراین ریسک چنین اقدامی بسیار بالاست.آن طور که رئیس اندیشکده زیست‌محیطی شهری می‌گوید، تصمیم شهرداری برای انتقال پسماند اوشان به سوهانک، یک تصمیم با ریسک بالاست. موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم دست‌کم 30 درصد آب تهران از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود که این درصد در سال‌های خشکی مثل امسال، با حفر چاه‌های اضطراری برای مقابله با قطع آب، افزایش هم می‌یابد. آب زیرزمینی بدون هیچ عملیات تصفیه‌ای فقط با کلرانی وارد مدار مصرف می‌شود. ضمن آنکه بنا به نظر کارشناسان در هر میلی‌گرم شیرابه زباله‌ها بیش از ۱۰۰ میلیون باکتری مضر موجود است که عامل انتقال بیش از ۱۱۸ نوع بیماری حاد است که سلامت انسان و محیط‌زیست را به‌شدت تهدید می‌کند. میکروب شیرابه‌ها 40 هزار برابر زباله‌های معمولی است و یک لیتر شیرابه هزار لیتر آب را مسموم می‌کند. حال آبی را تصور کنید که از چاه‌های آلوده به شیرابه‌های زباله استخراج‌شده و به جز نیترات ناشی از فاضلاب، انواع آلاینده‌های شیرابه زباله شامل فلزات سنگین، میکروب و غیره را هم به همراه خود دارد. واقعاً در چنین شرایطی چه بر سر ساکنان تهران خواهد آمد؟