عبور از بنبست مذاکرات
اروپا: گفتوگوهای وین از سر گرفته می‌شود
پس از یک وقفه نزدیک به دو ماهه در مذاکرات هستهای، اکنون مقامات دیپلماتیک از ادامه گفتوگوها خبر می‌‌دهند. این رخداد پس از موج جدید تلاش‌‌ها برای احیای برجام رخ می‌‌دهد. هفته گذشته انریکه مورا، معاون هماهنگکننده برجام در سفری سه‌روزه به تهران آمد و امیر قطر، کشوری که اخیرا نقش میانجی میان تهران و واشنگتن را بر عهده گرفته است در سفری یک روزه وارد ایران شد و با مقامات بلندپایه تهران دیدار و گفتوگو کرد. پس از این رایزنیهای فشرده، جوزپ بورل، مسوول سیاست‌‌خارجی اتحادیه اروپا نتیجه سفر «مورا» به تهران را مثبت ارزیابی کرد و از «رفع بنبست مذاکرات برجام» خبر داد. همزمان، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران نیز با اشاره به رایزنیهای علی باقری‌کنی، مسوول مذاکرات هستهای ایران با انریکه مورا در توییتی نوشت: « توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است اگر آمریکا، تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد.» مسکو، برلین و واشنگتن هم نسبت به نتیجه مذاکرات ابراز خوش‌بینی کردهاند.
روزنو :
به‌دنبال سفر میانجی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها یعنی انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده گفتوگوهای وین و شیخ‌تمیم بن‌حمد آل‌ثانی، امیر قطر به تهران اکنون شاهد گشایش‌هایی در بنبست مذاکرات وین هستیم و به گفته جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «حصول توافق در مذاکرات وین بر سر احیای برجام دردسترس است»؛ مذاکراتی که از ۲۰ اسفند‌ماه متوقف شده است. به گزارش «ایسنا»، بورل، روز جمعه پیش از نشست گروه ۷ درباره مذاکرات وین گفت: «مذاکرات به تاخیر افتاده بود و حال از سرگرفته می‌شود.»
وی در عین حال از باز شدن مسیر برای رسیدن به توافق نهایی خبر داد. جوزپ بورل در توضیح این موضوع به خبرنگاران گفت: «این طور بگویم که مذاکرات به بنبست رسیده بود و حالا بنبست رفع شده و به این ترتیب چشم‌اندازی از رسیدن به یک توافق وجود دارد.» همچنین مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنفرانسی خبری عنوان کرد که باور دارد پیشرفت کافی در رایزنیهای نماینده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش و مقامات ایرانی برای ازسرگیری مذاکرات هستهای حاصل شده است. به گزارش «ایسنا»، به نقل از رویترز، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه در کنفرانسی خبری بیان کرد: «پس از آنکه مورا به ایرانیان این پیغام را رساند که وضعیت بدین شکل نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند ادامه پیدا کند، جواب ایران «بسیار مثبت» بود.»
بورل به خبرنگاران در نشست وزرای‌خارجه گروه ۷ گفت: «این مسائل نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند یک‌شبه حل شوند. بگذارید بگوییم که مذاکرات بلوکه‌شده بود و حال آزاد شده است.» وی ادامه داد: «مسائل بهتر از آنچه که انتظار می‌رفت پیش رفته است. مذاکرات درحال سکون بود و حالا مجددا آغاز شده است.»
همزمان حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه ایران نیز از «دسترس بودن یک توافق خوب و قابل‌اتکا» سخن گفت و تاکید کرد: « البته اگر آمریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد.» امیرعبداللهیان روز جمعه ۲۳اردیبهشت در توییتی با اشاره به حضور انریکه مورا در تهران نوشت: «در توافق با آقای بورل، سفر آقای مورا به تهران و گفت‌وگوهایش با همکارم آقای باقری، فرصت مجددی بود تا بر ابتکارات برای حل موضوعات باقی‌مانده مذاکرات وین متمرکز شویم.» وزیرخارجه یادآور شد: «تماس‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ادامه دارد.» انریکه مورا، هماهنگکننده گفتوگوها در وین بعد از توافق اخیر بورل و امیرعبداللهیان برای دومین‌بار در سال‌جاری به تهران آمد. خطیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌زاده قبل از این سفر، کارویژه مورا را انتقال پیام خواند و گفت: «باید منتظر بود که وی با چه موضوعاتی در تهران خواهد بود.» مورا چهارشنبه و پنج‌شنبه با علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران به گفتوگو نشست.
تاکید امیرقطر بر لغو تحریمها
امیر قطر نیز که به دعوت ابراهیم رئیسی و برای سفری دو روزه به تهران آمده بود و گفته می‌شد یکی از دستورکارهای وی در این سفر بحث احیای گفتوگوهای برجام است، در کنفرانس خبری مشترک با رئیس‌جمهور ایران اعلام کرد که «این کشور امید دارد توافقی در وین حاصل شود که مورد رضایت همه طرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها باشد.»
این در حالی است که برخی از فعالان فضای‌مجازی در شبکه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی می‌گویند که دوحه می‌تواند در برخی مقدمات برای آزادسازی دارایی‌های ایران نقش داشته باشد. پیش از این از عمان به‌عنوان میانجی سنتی بین ایران و آمریکا نام برده می‌شد که به‌نظر می‌رسد بعد از فوت سلطان قابوس این جایگاه برای قطر تعریف شده است. به گزارش پایگاه اطلاع‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسانی ریاست‌جمهوری، امیر قطر با تاکید بر اینکه قدرت ایران به نفع امنیت و ثبات منطقه است، به لزوم لغو تحریمها علیه ایران اشاره کرد و گفت: «ایران بیش از ۴۰سال است که در مقابل انواع هجمه‌ها و فشارها ایستادگی کرده و اکنون به اعتراف خودغربی‌ها، این ایران است که در این مبارزه پیروز شده است.»
ابراز خوش‌بینی مسکو و برلین
از دیگر سو برخی دیگر از مقامات کشورهای عضو برجام نیز نسبت به از سر گرفته شدن مذاکرات ابراز خوش‌بینی کردهاند. در این‌خصوص یک سخنگوی وزارت‌خارجه آلمان به‌دنبال اظهارنظر جوزپ بورل درخصوص از سر گرفته شدن مذاکرات هستهای ایران، اعلام کرد که انتظار می‌رود این مذاکرات سریع به نتیجه برسد. به گزارش «ایرنا» خبر‌گزاری رویترز روز جمعه به نقل از این سخنگوی وزارت‌خارجه آلمان نوشت: «انتظار دارم مذاکرات هستهای ایران سریع به نتیجه برسد، یک پیشنهاد منصفانه روی میز است.» همچنین سفیر روسیه در ایران گفته که موضوعاتی همچنان به‌صورت حل نشده در مذاکرات وین باقی‌مانده است اما شانس احیای برجام وجود دارد. به گزارش خبر‌گزاری فارس، لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران در گفتوگو با شبکه «روسیه ۲۴» گفت که تبادلات بین واشنگتن و تهران با میانجی‌گری بروکسل ادامه دارد.
روسیه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند کمکی به احیای برجام کند
از سوی دیگر میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه می‌گوید این کشور نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند فعلا کمکی به نهایی‌سازی توافق احیای برجام بکند. به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی «انتخاب»، اولیانوف نوشت: «اگر تحت شرایط متفاوت دیگری بودیم، روسیه احتمالا می‌توانست به طرفین (ایران و آمریکا) برای نهایی‌سازی توافق احیای برجام کمک کند، ولی اکنون نه.» اولیانوف این اظهارات را در واکنش به سخنان یک مقام ارشد اتحادیه اروپا به زبان آورده است. این مقام اتحادیه اروپا گفته است: «ما هنوز موانع سختی بر سر راه توافق داریم، اما گفت‌وگوی خوب، صریح و طولانی با طرف ایرانی نشان داد که آنها مشغول گفتوگو هستند و البته آمریکایی‌ها نیز چنین هستند، بنابراین هنوز راهی برای غلبه بر این مشکلات وجود دارد و این چیزی است که ما روی آن کار خواهیم کرد.»
تلاش برای حفظ برجام
همزمان با این تحولات سخنگوی اتحادیه اروپا اعلام کرد که جامعه بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی می‌خواهد تلاش‌هایی برای نجات برجام انجام بگیرد؛ چراکه این توافق برای نظام عدم‌اشاعه هستهای مهم است.
به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبر‌گزاری آناتولی، پیتر استانو، سخنگوی سرویس دیپلماتیک اتحادیه اروپا در کنفرانس خبری روزنامه کمیسیون اروپا به خبرنگاران گفت: «این وظیفه و تمایل هماهنگکننده توافق هستهای است تا همه کارهای ممکن را برای نجات توافق انجام دهد.» وی تاکید کرد که جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «هرآنچه که امکان دارد را برای به پایان رساندن موفقیت‌آمیز مذاکرات جاری انجام خواهد داد.»
ادعای اکسیوس
با وجودی که پس از سفر مورا به تهران، صحبت از احتمال ازسرگیری گفتوگوهای وین مطرح است اما پایگاه خبری اکسیوس روز چهارشنبه به نقل از مقامات آمریکایی نوشت که معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفرش به تهران حامل پیامی از سوی آمریکا به ایران نیست؛ این در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت امورخارجه ایالات‌متحده می‌گوید که تیم مذاکره‌کننده آمریکا با مورا که این مدت وظیفه انتقال پیام واشنگتن به تهران و بالعکس را برعهده داشته، طی مدت حضور او در ایران در ارتباط خواهد بود.
به گزارش «ایسنا»، یک مقام ارشد آمریکایی نیز به پایگاه خبری اکسیوس گفت که دولت بایدن امیدوار است ایران از خواسته خود برای خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی خارجی آمریکا دست بکشد و پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویس توافق حاصله در وین را امضا کند.
همزمان یک مقام آمریکایی در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگویی عنوان کرد که همچنان «مسیر خوبی» برای بازگشت به توافق هستهای با ایران وجود دارد. به گزارش «ایسنا»، «درک شوله» مشاور وزیرخارجه آمریکا روز چهارشنبه در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگویی با «نشنال» مدعی شد که خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست گروه‌های تروریستی خارجی آمریکا با توافق هستهای ایران بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارتباط است.
آمریکا: ارتباط مستقیم با ایران نداریم
همچنین سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که آیا اطلاعات جدیدی از مذاکرات وین موجود است یا نه، گفت: «هیچ اطلاعات جدیدی برای ارائه وجود ندارد. هنوز در همان نقطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای هستیم که آخرین‌بار راجع به آن صحبت کردیم.» به گزارش «ایسنا» به نقل از وبگاه وزارت امورخارجه آمریکا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امورخارجه این کشور در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه آیا اظهارات او به‌معنای این است که هیچ اطلاعاتی از اولین روز سفر انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرت وین به تهران در اختیار ندارد، گفت: «من اطمینان دارم که تیم ما با انریکه مورا و تیم او در تماس خواهد بود. انریکه مورا پیام‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را انتقال می‌داده است. این نقشی است که مدتی است بر عهده داشته. من مطمئنم تیم ما فرصت صحبت کردن با او را درباره مدتی که در آنجا [ایران] گذرانده، خواهد داشت، همچنین مطمئنم نمی‌توانیم چیز زیادی از آن صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به اشتراک بگذاریم.»
او در ادامه در پاسخ به اینکه آیا آخرین پیامی که رد و بدل شده است، از سوی واشنگتن بوده یا تهران، توضیح داد: «ما گزارش لحظه به لحظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از این دیپلماسی ارائه نداده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم. دوباره می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویم که ما ارتباط مستقیمی با ایران نداریم. البته به وضوح گفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم که اگر در موقعیتی بودیم که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانستیم با تهران مذاکرات مستقیم داشته باشیم تا نیازی به یک میانجی نباشد، که در این مورد انریکه مورا است، کار دیپلماسی به گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای تسهیل می‌شد، اما فارغ از این، قرار نیست [از این دیپلماسی] جزئیات کامل و لحظه به لحظه ارائه دهیم.»
