درآمد نجومی؛ سود اندک!

روزنو :انتشار صورت مالی برخی شرکت‌های دولتی در حوزه نفت و گاز حاکی از ارقام عجیب هزینه‌ در بخش حقوق و مزایا و سوددهی آنها است. هفته گذشته صورت‌های مالی بیش از 250 شرکت زیرمجموعه نهادهای دولتی پس از سال‌ها منتشر شد. این گزارش به بررسی مهم‌ترین نکات صورت‌های مالی برخی از شرکت‌های دولتی زیان ده پرداخته است که نشان می‌دهد بر اساس آمار و ارقام شرکت‌های بزرگ دولتی درآمدهای نجومی و هزارمیلیاردی دارند، اما به دلیل داشتن نیروی کار بیش از حد و سو مدیریت سود خالص این شرکت‌ها ناچیز است.

سو و زیان شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی

این شرکت یکی از سه شرکت زیرمجموعه شرکت نفت و گاز مناطق مرکزی ایران است. این شرکت هم‌اکنون پنج منطقه عملیاتی نار و کنگان، آغار و دالان، پارسیان، سرخون وگشوی جنوبی، سروستان و سعادت آباد را در استان‌های فارس، بوشهر و هرمزگان راهبری می‌کند. همان‌طور که در اسناد سازمان حسابرسی آمده است این شرکت در سال 1398 تنها 2.1 میلیارد تومان سود کسب کرده است. این شرکت دارای 1571 نفر کارمند رسمی، 151 کارمند پیمانی، 646 کارمند قرارداد مدت موقت و معین است و 3140 کارگر در بخش خدماتی خود دارد. بر اساس صورت‌های مالی این شرکت، در سال 98 بیش از هزار میلیارد تومان درآمد از طریق فروش نفت، گاز، میعانات گازی و ... داشته است که سود خالص 2 میلیارد تومانی آن در برابر این ارقام به‌شدت تأسف‌برانگیز است. در این شرکت سه برابر گاز همراه که فروخته شده، گاز همراه سوزانده شده است که ناشی از یک اتلاف عظیم انرژی است. صورت‌های مالی این شرکت نشان می‌دهد که مبلغ 667 میلیارد تومان از درآمد عملیاتی این شرکت صرف اموری چون حقوق و دستمزد کارکنان، خدمات پیمانکاری و هزینه ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان شده است. با توجه به تعداد کارمندان رسمی این شرکت و اظهارات مالی آن می‌توان گفت میانگین حقوق و مزایای ماهیانه کارکنان آن در سال 98 چیزی حدود 14 میلیون تومان بوده است که این ارقام در سال 1401 به مراتب بیشتر نیز خواهد بود. علی‌رغم چنین وضعیتی این شرکت در سال 1399 تعداد کارکنان رسمی خود را به 1664 نفر افزایش داده است. البته در سال مالی 1399، علی‌رغم افزایش نیروی انسانی رسمی این شرکت، سود خالص آن حدود 1.1 میلیارد تومان شده است درحالی‌که درآمد عملیاتی حدود 40 درصد رشد داشته است! در سال 1399 به‌طور میانگین حقوق هر کارمند این مجموعه 19.3 میلیون تومان بوده است.

شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی در راه ماده 141

در گزارش حسابرسان سازمان حسابرسی کشور درباره این شرکت آمده است: «زیان انباشته شرکت بیش از سرمایه هست، در این خصوص توجه مجمع عمومی صاحبان سهام را به مفاد ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت جلب می‌نماید.»

در ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت مقرر می‌دارد که اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود، هیئت‌مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت کند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور ورای واقع شود. هرگاه مجمع مزبور رأی به انحلال شرکت ندهد، باید در همان جلسه یا رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.» با این اوصاف می‌توان گفت که نبود نظارت کافی بر این شرکت، باعث ادامه رویه‌های غلط شده تا جایی که آینده آن در هاله‌ای از ابهام قرارگرفته است. شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی در شیراز مستقر است و مدیرعامل فعلی آن ابوالحسن محمدی است که در سوابق او مدیرعاملی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق دیده می‌شود. محمود میرباقری، مصطفی پالیزیان، علی‌اکبر مصلا نژاد و امیر شاکری نیز اعضای حیات مدیره این شرکت را تشکیل داده‌اند

شرکت نفت و گاز پارس زیان ده

شرکت نفت و گاز پارس به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران در اول دی‌ماه 1377 تأسیس شد. به عنوان بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده گاز در ایران، راهبری حدود 40 سکوی دریایی به همراه صدها چاه تولیدی و هزاران کیلومتر خط لوله دریایی در گستره‌ای به مساحت 3700 کیلومتر از بخش ایرانی بزرگ‌ترین میدان گازی جهان در خلیج‌فارس را بر عهده دارد و حدود ۸۰ درصد گاز کشور را تولید می‌کند. اما صورت‌های مالی این شرکت در سال‌های 1399 و 1398 به ترتیب 1.6 میلیارد و 6.6 میلیارد سود خالص را نشان می‌دهد. این در حالی است که در طی این دو سال به ترتیب 3100 میلیارد و 2400 میلیارد تومان درآمد نصیب آن شده است. این شرکت در سال 1399 دارای 1914 کارمند رسمی و پیمانی، 495 کارمند قراردادی و 2212 کارگر خدماتی بوده است. هزینه‌های این شرکت بناتر اسناد مالی، تنها حوزه پرداخت حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر و همچنین خدمات پیمانکاری بیش از 50 درصد از درآمد آن را به خود اختصاص می‌دهد. میانگین حقوق تمام کارکنان رسمی و قراردادی این شرکت رقمی حدود 13.5 میلیون تومان در سال 1399 بوده است.

پرداخت 121 میلیارد تومان به یک شرکت با نامه مشاور وزیر نفت!

دربند 9 گزارش سازمان حسابرسی کشور درباره شرکت نفت و گاز پارس آمده است: به استناد موافقت مشاور وزیر نفت، مبلغ 121.9 میلیارد تومان به یک شرکت جهت راه‌اندازی نیروگاه تولید برق پرداخت‌شده است که بابت آن نه‌تنها تضمین مناسب اخذ نشده است بلکه در زمان پرداخت قراردادی نیز منعقد نشده است. دفتر مرکزی این شرکت علی‌رغم حوزه کاری آن‌که در جنوب کشور است، در خیابان فاطمی تهران قرار دارد. محمد مشکین فام مدیرعامل و رسول فلاح نژاد، علی مجیدی، علیرضا عبادی، محمدحسن اخگر و علی‌اکبر ماجد اعضای حیات مدیره این شرکت را تشکیل می‌دهند. مدیرعامل این شرکت مدرک کارشناسی خود را در رشته شیمی کسب کرده است. همچنین مجتبی علی‌آبادی مدیر منابع انسانی و دبیر هیئت‌مدیره این شرکت دارای مدرک تحصیلی در رشته علوم سیاسی است، فلاح نژاد عضو حیات مدیره فارغ‌التحصیل رشته برق و محمدحسن اخگر نیز دکترای حقوق خصوصی را دارا است که بیانگر حضور افراد با تحصیلات غیر مرتبط با نفت و گاز در این شرکت است.

شرکت نفت خزر

شرکت نفت خزر به عنوان یکی از شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت ایران در دی‌ماه 1376 تأسیس شد. این شرکت وظایف اکتشاف، توسعه و تولید منابع هیدروکربنی در حوضه خزر جنوبی و سه استان ساحلی مازندران، گلستان و گیلان را به عهده دارد. این شرکت در مجموع دارای 276 کارمند است و سه‌چهارم هزینه‌های مرتبط به آن به حقوق و مزایای کارکنان و خرید خدمات پیمانکاری برمی‌گردد. مدیرعامل این شرکت در دوران بررسی صورت‌های مالی آن‌که در این گزارش قیدشده است علی اصولی رئیس اسبق حراست وزارت نفت و رئیس حیات مدیره آن عماد حسینی نماینده سابق مجلس شورای اسلامی بوده است. مدیرعامل فعلی این شرکت که از سال گذشته منصوب‌شده است دارای مدرک تحصیلی در رشته‌های صنایع و عمران است و بیشتر سوابق کاری وی در مناطق جنوب کشور بوده است. یکی از نکات مهم دیگر در رابطه با این شرکت حضور دفتر مرکزی آن در میدان آرژانتین تهران است درحالی‌که حیطه وظایف آن در مناطق شمالی کشور است.