شاهزادگان سعودی برای کسب درآمد به فروش املاک، کشتی تفریحی و آثار هنری روی آورده‌اند، حتی بندر بن سلطا

روزنو :این فروش‌ها نشانه تغییری بنیادین در ثروت شاهزادگان ارشدی است که درآمد‌های بادآورده ناشی از رونق نفت در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ را به برخی از منحصر به فردترین بازار‌های جهان منتقل می‌کردند. ثروت‌های بادآورده‌ای که معمولا هزینه خرید دارایی‌هایی با امکان فروش بسیار پایین شد. بعضی از این خانواده که از نظر تعداد خدمتکار پرجمعیت و دارای سبک زندگی تجملاتی بودند، هزینه ماهانه‌شان به ۳۰ میلیون دلار در ماه می‌رسید و همین خانواده‌ها بیشتری ضربه را از تغییر سیاست‌های دولت خوردند.

وال استریت ژورنال نوشت: پس از کاهش عایدی‌ها از خزانه سعودی توسط محمدبن‌سلمان، پادشاه بالفعل عربستان، شاهزادگان این کشور برای تامین زندگی خود، املاک، قایق‌های تفریحی و آثار هنری را به ارزش بیش از ۶۰۰ میلیون دلار در ایالات متحده و اروپا فروخته‌اند.

در ادامه این مطلب آمده است: این فروش‌ها نشانه تغییری بنیادین در ثروت شاهزادگان ارشدی است که درآمدهای بادآورده ناشی از رونق نفت در دهه های 1970 و 1980 را به برخی از منحصر به فردترین بازارهای جهان منتقل می‌کردند. ثروت‌های بادآورده‌ای که معمولا هزینه خرید دارایی‌هایی با امکان فروش بسیار پایین شد. بعضی از این خانواده که از نظر تعداد خدمتکار پرجمعیت و دارای سبک زندگی تجملاتی بودند، هزینه ماهانه‌شان به 30 میلیون دلار در ماه می‌رسید و همین خانواده‌ها بیشتری ضربه را از تغییر سیاست‌های دولت خوردند.

به گفته افراد نزدیک به این شاهزاده‌ها که کار فروش را برایشان انجام می‌دهند، حالا و پس از آنکه ولیعهد محمد بن سلمان، حاکم واقعی 36 ساله عربستان، بسیاری از منابع پولی این خانوارها را متوقف کرده، آنها دارایی‌های خود را به خارج از کشور می‌فروشند تا پول نقد به دست آورند.

به گفته آنها این شاهزادگان برای پرداخت قبوض معمول از جمله نگهداری اموال، مالیات، حقوق کارکنان و هزینه پارکینگ هواپیماها و قایق های خود به پول نقد نیاز دارند. در برخی موارد، انگیزه فروش برخی دارایی‌های تجملاتی آن است که موجب جلب توجه بن سلمان نشود. زیرا او از زمان رسیدن پدرش به سلطنت در 2015، دسترسی شاهزاده‌ها را به بودجه دولتی در خانواده آل سعود محدود کرده است. دولت سعودی از این فروش‌ها آگاه است.

یکی از افراد آشنا به معاملات گفت: «این افراد کار نمی کنند، تعداد زیادی کارمند دارند و از [شاهزاده محمد] می ترسند". او افزود شاهزاده‌ها ترجیح می‌دهند "به جای دارایی‌های مشهود، پول نقد قابل مخفی سازی داشته باشند".

در میان دارایی هایی که اخیرا فروخته شده است، یک ملک 155 میلیون دلاری در بریتانیا، دو قایق تفریحی به طول بیش از 200 فوت، و جواهرات مغول به عنوان هدیه عروسی توسط یک پادشاه فقید است. این فروشندگان، از جمله شاهزاده بندر بن سلطان، سفیر سابق عربستان در واشنگتن، زمانی از قدرتمندترین افراد در عربستان سعودی بودند.

رابرت لیسی، مورخ بریتانیایی، که از دهه 1980 وقایع نگاری خانواده حاکم سعودی را انجام داده، می گوید "واضح است درآمدشان به یک مقرری منظم و محدود کاهش یافته و حالا باید با همان زندگی کنند. حضور بن سلمان بلندمدت است و دارد تغییرات بلندمدت در کشور ایجاد می‌کنند".

نماینده شاهزاده بندر می‌گوید "او تمامی دارایی‌های خود در خارج از کشور را فروخته و می‌خواهد در داخل کشور سرمایه‌گذاری کند زیرا تحولاتی که بن‌سلمان ایجاد کرده فرصت‌های عالی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده".

شاهزاده محمد بستگانی را که به عنوان رقبای احتمالی تلقی می‌شوند، کنار گذاشته است - از جمله عمو و پسر عموی بزرگتر که در سال 2020 بازداشت شدند - و مزایای هزاران خانواده سلطنتی از جمله تعطیلات با حقوق در خارج از کشور یا قبوض برق و آب در کاخ‌های عربستان سعودی را کاهش داده است. چنین امتیازاتی بالغ بر صدها میلیون دلار هزینه سالانه برای دولت سعودی بود.

اعضای خانواده سلطنتی سالانه میلیاردها دلار از طریق فروش نفت و املاک و همچنین معاملات تجاری مربوط به دولت جمع آوری می کردند که شاهزاده محمد به تدریج آنها را قطع کرده است. دولت اعضای خانواده سلطنتی را به روش‌های دیگری هم تحت فشار قرار ‌داده، مثلا امسال مالیات ۲۵۰۰ دلاری را برای هر کارگر خانگی بعد از کارمند چهارم تعیین کرده که برای برخی از خانواده‌های سلطنتی صدها هزار دلار در سال هزینه دارد.

اسناد دیپلماتیک ایالات متحده در دهه 1990 که توسط ویکی لیکس منتشر شد نشان می دهد که برخی از خانواده های سلطنتی با گرفتن وام از بانک های محلی بدون بازپرداخت آنها، مصادره زمین از مردم عادی، یا بهره برداری از سیستم ویزای کار خارجی برای کسب سود، ثروت تولید می کردند. افراد آشنا به امور مالی سلطنتی می گویند شاهزاده ها تا زمانی که شاهزاده محمد به قدرت رسید از چنین طرح هایی بهره مند می شدند. به گفته یکی از این افراد، سیستم کمک هزینه برای هزاران شاهزاده سعودی، که در اسناد ایالات متحده میزان آن سالانه میلیاردها دلار برآورد شده، همچنان دست نخورده باقی مانده است.

به گفته این فرد بسیاری از شاهزاده‌ها سبک زندگی خود را به دلیل تغییرات در اقتصاد جهانی و هچنین "بسته شدن فلکه درآمدی‌شان" در عربستان سعودی، تغییر داده‌اند.

او می‌گوید "استانداردهای زندگی و هزینه‌های آنها غیرقابل تصور بود. سازگار شدن با شرایط جدید برایشان زمان‌بر خواهد بود".

وزارت اطلاع‌رسانی عربستان حاضر به گفتگو درباره مسایل مالی اعضای خانواده سلطنتی نشد.

برخی از شاهزادگان که اکنون دارایی‌های خود را می‌فروشند در سال 2017 و برای مدت کوتاهی در هتل کارلتون ریاض بازداشت شده بودند. اقدامی که برخی منتقدان آن را نمایش قدرت محمدبن‌سلمان توصیف می‌کنند هرچند خودش آن را مبارزه با فساد می‌داند. بسیاری از آنها تنها با تسلیم اظهارنامه مالی آزاد شدند. به گفته کمیسیون مبارزه با فساد، دستگیری چهره‌های سرشناس ادامه دارد.

شاهزاده ترکی بن ناصر، فرمانده سابق نیروی هوایی یکی از بازداشت شدگان هتل ریتز بود که به ظن دریافت رشوه از شرکت بی‌ای‌ای سیستم در ازای عقد قرارداد خرید جنگنده و دیگر تجهیزات دفاعی، توسط وزارت دفاع بریتانیا بازجویی شده بود. ان جریان معروف به قرارداد تسلیحاتی آل یماره در دهه 1980 شد.

در دوران بن سلمان دیگر اغلب شاهزادگان سعودی به چنین قراردادهایی دسترسی ندارند. ما نتوانستیم نمایندگان شاهزاده ترکی را پیدا کنیم و یکی از برادران او هم حاضر به گفتگو درباره تحقیقات بریتانیا نشد. شاهزاده هیچوقت بصورت علنی به این موضوع اشاره نکرده بود.

شاهزاده ترکی قایق 203 فوتی خود را در سال 2020 و یک خانه 28.5 میلیون دلاری را در لس‌آنجلس در سال 2021 فروخته است. او پیش از نهایی شدن فروش خانه از دنیا رفت و ما نتوانستیم با اعضای خانواده‍اش صحبت کنیم. شرایط مصالحه او بعد از بازداشت در هتل ریتز مشخص نشد. به گفته یکی از مسئولان عربستانی ثروت او پیش از این حدود سه میلیارد دلار برآورد شده است.

بعضی از کسانی که دارایی‌های خود را می‌فروشند هرگز دستگیر نشده‌اند. مثلا در سال 2021 شاهزاده بندر یک خانه 155 میلیون دلاری در غرب لندن را فروخته است. او زمانی از نزدیکان حلقه اصلی قدرت در ریاض بود و دو پسرش اکنون موقعیت بالایی به عنوان سفرای عربستان در آمریکا و انگلستان دارند. دولت بریتانیا در سال 2007 تحقیقات درباره اتهام سودجویی او در ماجرای الیمامه را بدون هیچ نتیجه ای متوقف کرد. شاهزاده بندر هرگونه دریافت مخفیانه پول را رد کرده است.

شاهزاده بندر پسر شاهزاده سلطان بن عبدالعزیز فقید، یکی از شاخه‌های اصلی خانواده سلطنتی است که منابع درآمدی‌اش در زمان قدرت یافتن بن سلمان، محدود شده است. شاهزاده ترکی، داماد شاهزاده سلطان بود.

ثروت شاهزاده سلطان ناشی از نیم قرن دسترسی او به منابع، نیروها و صندوق‌های دولتی در مقام وزیر دفاع بوده است. اظهارنامه‌های بانکی بررسی شده توسط وال استریت ژورنال نشده می‌دهد که تنها در یک سال، او ده میلیون دلار را از حساب‌های دولتی در بانک عربستان آمریکا بصورت مستقیم به حساب‌های نیابتی خود در سوئیس منتقل کرده تا مخارج خودش را تامین کند. یکی از افراد آشنا به این فعالیت‌ها می‌گوید "چنین کارهایی اکنون کاملا متوقف شده".

افراد نزدیک به خانواده سلطنتی و معاملات آنها می‌گویند، وراث شاهزاده سلطان که از اقدامات بن سلمان ضربه خورده بودند یک خانه خواد را در لندن در سال 2020 به قیمت 290 میلیون دلار فروخته‌اند.

یکی از پسران شاهزاده سلطان به نام شاهزاده خالد بن سلطان، که فرماندهی نیروهای ژنرال نورمن شوارزکوف را در جنگ اول خلیج فارس در 1991 فرماندهی می‌کرد، یکی از خانه‌های خود در پاریس در کنار برج ایفل را به قیمت 87 میلیون دلار در سال 2020 و یک کشتی تفریحی 220 فوتی را در سال 2019 فروخته است.

تعدادی از فرزندان شاهزاده سلطان تلاش می‌کنند برای کسب درآمد و جبران درآمدهای متوقف شده، برخی از دارایی‌های خود را در سراسر جهان به رهن بگذارند. اسناد نشان می‌دهد بانک کردیت سوئیس از یکی از این فرزندان به نام شاهزاده فهد بن سلطان اخیرا و در ماه نوامبر به دلیل عدم پرداخت وام‌ 55 میلیون دلاری خرید قایق تفریحی و یک خانه 48 میلیون دلاری در لندن، شکایت کرده است.

شاهزاده خالد و فهد حاضر به اظهارنظر نشدند.

گری هرشام، بنیانگذار شرکت بوچامپ که در فروش املاک لوکس تخصص دارد و در برخی معاملات خانواده سلطان حضور داشته می گوید بصورت کلی نسل جوان خانواده سلطنتی سعودی دیگر نیازی به استفاده از املاک بزرگ ندارند. آنها زندگی پرخرجی دارند و ترجیح می‌دهند پول نقد داشته باشند.

او با اشاره به خرید خانه‌های کوچکتر می‌گوید آنها کمتر به دنبال جلب توجه هستند.