روز نو :تصویب طرح صیانت در بهارستان، روز گذشته یکی داغ‌ترین بحث‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی بود؛ صحبت‌هایی که نه‌فقط ابعاد سیاسی و اجتماعی که تبعات اقتصادی را بیشتر به رخ می‌کشید. در روزگاری که قصه بیکاری همچنان از گوشه و کنار کشور شنیده می‌شود و جوانان جویای کار یا فکر مهاجرت در سردارند یا از طریق فعالیت در حوزه کسب‌وکارهای اینترنتی هزینه‌های سنگین ماهانه خود را تأمین می‌کنند، طرح صیانت بالاخره بعد از کلی بحث‌وجدل و البته هشدار کارشناسان از سوی مجلسی‌ها به تصویب رسید.

در سال‌های اخیر مردم سعی کردند از طریق فضای مجازی برای خود کسب‌وکار ایجاد کنند و از طریق آن کسری درآمد خود را جبران کنند. هنوز آمار دقیقی از اینکه چه تعداد کسب‌وکار در فضای مجازی و به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی ایجادشده است، وجود ندارد؛ اما بر اساس یک جمع‌بندی بیش از یک‌میلیون کسب‌وکار بزرگ و کوچک در بستر فضای مجازی و البته بیش از همه آن در اینستاگرام فعال‌اند. برای اینکه نگاه درست‌تری به طرح صیانت از فضای مجازی داشته باشید، باید روزی را تصور کنید که دیگر اینستاگرام و واتس‌اپ و تلگرامی وجود ندارد. در واقع شما نمی‌توانید به‌راحتی وارد اینستاگرام شوید و خیلی راحت صفحه‌ای که برای آن تلاش زیادی کردید، از دسترس مشتریان شما خارج خواهد شد. از دست دادن کسب‌وکارهای آنلاین در حالی است که بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار، حدود دو میلیون و 300هزار نفر در کشور بیکار هستند که از بین این تعداد، 974هزار و 518نفر فارغ‌التحصیل آموزش عالی هستند. البته این آماری است که از سوی نهادهای رسمی کشور گزارش‌شده و نگاهی به وضعیت تحصیل‌کرده‌ها و البته برآوردهای انجام‌شده از سوی تحلیلگران، این‌روزها آمار بیکاری بسیار بیشتر از ارقامی است که به‌صورت رسمی اعلام می‌شود. بر اساس برآوردهای انجام‌شده، بیش از سه میلیون نفر در کشور بیکار هستند که گفته می‌شود آمار این بیکاران در سال‌های آینده با توجه به وضعیت کسب‌وکار بیشتر هم خواهد شد. با همه این‌ها اما روز گذشته در مجلس طرحی به تصویب رسید که تأثیر منفی آن بر کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها دیگر برای کسی پوشیده نیست.

به گفته کارشناسان، یکی از حوزه‌هایی که به‌صورت جدی با تصویب طرح صیانت با خطر مواجه می‌شود و حتی ممکن است با نابودی کامل روبرو شود حوزه‌ استارت‌آپ‌ها و کسب‌و‌کار‌های مجازی است؛ آن‌هم در شرایطی که حدود یک‌میلیون شغل وجود دارد که در بستر فضاهای مجازی در حال فعالیت هستند و معلوم نیست با این اقدام بهارستانی‌ها چه سرنوشتی در انتظار این کارها و البته درآمد فعالان این حوزه باشد. سال گذشته در حالی زمزمه‌های اجرای این طرح مطرح بود که 48کسب‌وکار دیجیتال در بیانه‌ای با ابراز مخالفت با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، خواهان تجدیدنظر در رابطه با مطرح‌شدن این طرح در مجلس و توقف آن شدند. بااین‌همه اما این طرح مجلسی‌ها بالاخره با تأخیر هم که شده، به تصویب رسید. باید از بهارستانی‌ها پرسید با کدام آلترناتیوها در زمینه کسب‌وکارهای مجازی به سراغ تصویب این طرح رفته‌اند؟ به عبارت ساده‌تر تصویب‌کنندگان طرح صیانت که کسی از جزئیات آن به‌درستی خبر ندارد، چه راهکاری برای جوانانی تدارک دیده‌اند که با تخریب زمینه فعالیت آن‌ها در بستر اینترنتی، این طرح را تصویب کردند؟ مگر این‌طور نیست که به‌جای کارآفرینی و مساعد کردن زمینه برای فعالیت‌های تولیدی و ایجاد اشتغال، چوب لای چرخ دست‌اندرکاران حوزه کارهای اینترنتی گذاشته‌اند. اگر این‌روزها در شبکه‌های اجتماعی فعال باشید حتماً به‌خوبی می‌دانید که بسیاری از افرادی که سودای مهاجرت در سردارند، به فکر راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوین یا همان استارت‌آپ‌ها در کشورهای توسعه‌یافته هستند تا شاید از این راه فرصت کار کردن و دستیابی به اهداف خود را داشته باشند، این در حالی است که مجلس بدون توجه به دغدغه‌های افراد و تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی طرح صیانت را تصویب کرده که عملاً تهدید بزرگی برای استارت‌آپ‌ها محسوب می‌شود و راه را برای فرار تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی هموارتر می‌کند. هر چه هست، دیروز طرحی در بهارستان به تصویب رسید که با بازتاب زیادی در فضای مجازی همراه بود.

یک فعال در حوزه کسب‌وکار اینترنتی به «همدلی» می‌گوید: «سال‎ها به دنبال کار بودم؛ اما هیچ کارفرمایی حتی خود سازمان بهزیستی هم به دلیل شرایطم حاضر نشد آزمایشی به من کار دهد؛ بالاخره از طریق مجازی برای خود و تعدادی از افراد دارای معلولیت اشتغال‌زایی کردم؛ اما با طرح صیانت کسب‌وکار کوچک اینترنتی ما و هزاران شغل مجازی دیگر نابود خواهد شد.» او در ادامه می‌گوید: «تنها منبع درآمد ما از همین فضای مجازی بود؛ معلولان که امکان حضور در فضای شهری را ندارند، به دلیل نبود امکانات در فضای شهری، بیکار شده و درآمدشان را از دست می‌دهند.» در همین زمینه یکی هم می‌گوید: «در حاشیه یکی از جلسات کاری حدود 170زن خانه‌دار را دیدم که همسرانشان در اثر سوانح رانندگی در کنارشان نبودند و در اینستاگرام محصولات حاصل از کسب‌وکارهای خانگی‌شان را به فروش گذاشته بودند، مهم‌ترین کابوس این زنان، اجرای طرح صیانت بود.» کاربری در این زمینه می‌گوید: «یک‌بار با فیلترینگ تلگرام، کسب‌وکار مردم نابود شد و حالا با این طرح صیانت زمینه برای از بین رفتن کارهای اینترنتی فراهم‌شده است.» یک فعال حوزه ای‌تی به «همدلی»، می‌گوید: «طرح صیانت یعنی بیکاری همه کسب‌وکارهای اینترنتی؛ یعنی ضربه به شرکت‌هایی که بیشترین درآمدشان از اینترنت است؛ هزاران کسب‌وکار با این طرح به نابودی می‌رود.» یکی از کاربران می‌نویسد: «این طرح هیچ نتیجه‌ای جز انزوای بیشتر و نابودی کسب‌وکار به دنبال ندارد.» کاربری هم می‌نویسد: «با هزار دردسر کسب‌وکارم در حوزه دیجیتال مارکتینگ را راه‌اندازی کردم؛ بیش از 70نفر از این مجموعه نان سر سفره خود می‌برند؛ با طرح صیانت کسب‌وکار بنده نابود خواهد شد.» هر چه هست با توجه به تأثیر طرح صیانت بر کسب‌وکار، به نظر می‌رسد این طرح بدون کارشناسی تصویب‌شده و ابعاد و زوایای مختلف آن دیده نشده است. به نظر می‌رسد افرادی که این طرح را تصویب کرده‌اند با ابعاد و زوایای تکنولوژی و فناوری اطلاعات آشنایی کافی ندارند. نکته قابل‌توجه این است که در مجلس ازیک‌طرف شعار تسهیل در صدور برخی از مجوزهای کسب‌وکار داده می‌شود و از طرف دیگر سد محکمی جلوی کسب‌وکارها گذاشته می‌شود.