روزنو :گسترش فضای تولید و تبادل اطلاعات امروزه باعث شده تا مردم استفاده بسیاری از فضای وب و اینترنت داشته باشند و چیزی به گزافه نرفته است که اگر گفته شود بخش عمده‌ای از زندگی مردم در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی صرف می‌شود. لذا در همین خصوص بحث کیفیت و سرعت اینترنت و کسب و کار در فضای مجازی از مسائلی است که سال‌ها است مورد مطالبه جامعه است. هر چند که نگاهی به وضعیت کیفیت و سرعت اینترنت نشان می‌دهد که این دولت نسبت به دولت قبل نه تنها پیشرفتی در این حوزه نداشته بلکه شاهد افت سرعت و کیفیت در این حوزه نسبت به گذشته بوده‌ایم. از طرفی احتمال تصویب طرح صیانت نیز باعث شده تا نگرانی‌هایی در جامعه به وجود بیاید. این در حالی است که رئیس‌جمهور در مناظرات انتخاباتی صحبت‌های مثبت و امید بخشی در حوزه فضای مجازی و اینترنت مطرح کرده بود اما وضع کنونی هیچ تناسبی با گفته‌های رئیس جمهور ندارد و مردم به صحبت‌های رئیس‌جمهور باز می‌گردند و پاسخگویی مطالبه می‌کنند.

تاثیر اینترنت در زندگی مردم و جامعه

تاثیر مستقیم اینترنت، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بر زندگی جامعه و مردم امری انکار ناپذیر است و از قاطبه جامعه که موافق گسترش فضای مجازی و گردش آزاد اطلاعات هستند تا آن عده که اساسا رویکرد متصلب و بسته‌ای نسبت به فضای مجازی و کارکردهای آن دارند بر این موضوع واقف هستند که این فناوری چه تاثیری در زندگی امروزی بشر دارد؛ چنانکه به اذعان بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران امروز اینترنت به عنوان بخشی از سبد کالایی مردم در آمده و از گذران اوقات گرفته تا آموزش، کسب و کار و درآمدزایی مردم از این فناوری استفاده می‌کنند. این در حالی است که اگر نگاهی به شرایط و وضعیت امروزی اینترنت در کشور بیندازیم به وضوح می‌بینیم که نه تنها در این حوزه پیشرفتی نداشته‌ایم بلکه گام‌هایی نیز به عقب رفته‌ایم و به لحاظ رتبه بندی در اینترنت ثابت و اینترنت همراه پایین‌تر آمده‌ایم. چنانکه بنا به آنچه رسانه‌ها نیز بر پایه داده‌های مشخص در این حوزه آورده‌اند همتراز کشورهایی همچون افغانستان هستیم که البته وزیر ارتباطات این موضوع را تکذیب کرده است. اینترنت ایران بر اساس شاخص‌های جهانی، ۲ وضعیت متفاوت دارد. توسعه ارتباطات سیار، رتبه ۷۷ را در میان ۱۴۰ کشور برایمان به ارمغان آورده، اما عقب‌ماندگی‌ها در حوزه توسعه اینترنت ثابت باعث شده رتبه ۱۴۱ را در میان ۱۷۹ کشور جهان داشته باشیم. با این حال بسیاری در دولت قبل وزارت ارتباطات و وزیر جوان آن را مورد سرزنش قرار می‌دادند که چرا در راستای افزایش سرعت اینترنت و پهنای باند در کشور تلاش می‌کند و به لحاظ فنی شرایط را برای کسب و کار در شبکه‌های اجتماعی تاثیر‌گذار بهبود می‌بخشد. هر چند که در دولت قبل اگر در هر زمینه‌ای به‌خصوص اقتصاد و معیشت مردم شاهد بروز برخی مشکلات و مشقات بودیم اما تلاش‌ها بر این بود که اخلال و اشکالی در کارکرد مردم در فضای مجازی ایجاد نشود. عملکردی که نسبت به شرایط کنونی بسیار مطلوب‌تر به چشم می‌آمد. اما با وجودی که به نظر می‌رسید این دولت نیز با مساله اینترنت و فضای مجازی به دیده اغماض برخورد کند طی بیش از شش ماهه‌ای که دولت سیزدهم روی کارآمده شاهد افت محسوس و تاثیر‌گذار سرعت در حوزه اینترنت ثابت و همراه بوده‌ایم. چنانکه این مساله صدای بسیاری از اقشار جامعه و همچنین برخی نهادها را نیز در آورده است. در همین راستا چندی پیش علی‌اکبر صفوی، رئیس کارگروه یادگیری الکترونیکی وزارت علوم، در واکنش به شروع آموزش مجازی با شیوع پیک ششم کرونا و مواجهه دانشجویان با کندی شدید اینترنت و اختلالات در آموزش‌های مجازی بیان کرد: «واقعیت این است که همه ما از اختلالات اینترنت در طول چهار پنج ماه گذشته گلایه داریم و رنج می‌بریم.» بجز مساله آموزش بسیاری از کسب‌ و کار‌های مبتنی بر بستر اینترنت که اغلب در شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌شود نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو شده‌اند و صحبت‌های مبنی بر احتمال تصویب طرح صیانت نیز باعث شده تا نگرانی‌ها در این حوزه بیشتر شود. این در حالی است که دولت یا بهتر بگوییم رئیس جمهور پیش از این بارها در مورد اینترنت و فضای مجازی صحبت‌هایی کرده بود که این روزها همه به آن اظهارات باز می‌گردند.

از وعده تا عمل

پانزدهم خرداد ماه سال جاری بود که در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری و در جریان نخستین مناظره تلویزیونی کاندیداها، سید ابراهیم رئیسی؛ رئیس جمهور که آن زمان کاندیدای ریاست جمهوری بود در حوزه اینترنت و فضای مجازی صحبت‌هایی مطرح کرد و در ظاهر این اطمینان را به جامعه داد که در حوزه فضای مجازی نه تنها در دولتش اقدامات سختگیرانه‌ای نخواهد داشت بلکه به لحاظ زیرساخت‌ها و تکمیل آن نیز اقدامات موثری صورت خواهد داد. رئیسی در این خصوص گفت: «ما معتقدیم که در فضای مجازی عقبیم و در فضای مجازی کار آنچنان و بایسته نشده زیرساخت‌ها مشکل دارد. من از جوانان و از بچه‌ها سوال می‌کنم شما دارید گیم بازی می‌کنید و بازی کودکانه و نوجوانانه انجام می‌دهید چقدر وسط بازی حالتان گرفته می‌شود؟ خب معلوم می‌شود که زیرساخت‌ها درست نیست. پژوهشگر عزیز وقتی در حال پژوهش هستید می‌بینید کار پژوهش شما در ارتباط با یک کتابخانه در آن طرف دنیا با مشکل مواجه شد این معلوم است که زیرساخت‌ها کامل نیست. در فضای مجازی مشکل داریم، حق بسیاری از خانم‌ها به خصوص خانم‌های خانه‌دار که تولید محتوا می‌کنند ضایع می‌شود. من خودم در این فضا هستم و 2 میلیون فالوور دارم و خیلی از مسائل از این طریق به من منتقل می‌شود.» حال امروز که 8 ماه از آن روز گذشته و 6 ماه از روی کارآمدن دولت با توجه به شرایط جامعه و ناراحتی‌های بابت افت کیفیت و سرعت اینترنت و شبکه‌های اجتماعی باید پرسید آقای رئیس‌جمهور از کیفیت و سرعت اینترنت خبر دارید؟ مشکل کودکان و نوجوانان برای بازی و مشکل پژوهشگران برای جست‌وجوی علمی در دولت شما حل شده یا هنوز هم همه گلایه دارند؟ امروز با توجه به احتمال تصویب طرح صیانت چه میزان نگرانی و تهدید برای کسب و کار در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به وجود آمده است؟ آقای رئیس‌جمهور گفته بودید که برای اقشاری که امکان پرداخت هزینه اینترنت را ندارند؛ اینترنت رایگان ارائه خواهید کرد. مردم اینترنت رایگان نمی‌خواهند فقط همین شرایط حداقلی را نیز به واسطه طرح صیانت و افت سرعت و کیفیت اینترنت از مردم نگیرید.