اين بار، اعتـــــراف به «مافيــــای مـــــــرغ»

روزنو :هر دم از این باغ بری می‌رسد تازه‌تر از تازه‌تری می‌رسد در حالی‌که تنش در بازار گوشت قرمز و برنج و سیب زمینی همچنان ادامه دارد حال آخرین خبرها از اقدامات دولت در بازار مرغ حکایت داشته که فعالیت سوداگران این حوزه را زمینگیر کرده است. در واقع چالش گرانی مرغ و نوسانات قیمتی این محصول استراتژیک از ابتدای سال آغاز شد و مرغدارانی که نهاده‌های خوراک خود را با ارز 4200 تومانی دریافت می‌کردند به بهانه کمبود جوجه یک روزه و عرضه با دو برابر قیمت مصوب نسبت به افزایش قیمت مرغ‌های گوشتی اقدام کردند و بازهم همچون روال مرسوم گرانی را به گردن دلالان انداختند با تشدید گرانی‌ها دولت تصمیمات جدیدی اتخاذ کرد و علاوه بر افزایش واردات تخم مرغ‌های نطفه‌دار برای توزیع جوجه مورد نیاز رویکرد خود را متوجه افزایش عرضه نهادهای خوراک با ارز ترجیحی کرد.

اما به‌رغم تمامی این سیاست‌ها بازهم شاهد نوسان قیمت مرغ به دلیل آنچه سودجویی مافیای حوزه و مهندسی عرضه گفته می‌شد بودیم موضوعی که در نهایت دولت تصمیم گرفت برای مقابله با این گرانی‌ها توزیع مرغ وارداتی را از آبان ماه دستور کار خود قرار دهد و در این راستا از سامانه توزیع هوشمند کالاهای اساسی رونمایی کرد اما این پایان ماجرا نبود و در آخرین تصمیم گیری ستاد تنظیم بازار اعلام کرده علاوه بر این سامانه عرضه مرغ وارداتی با نرخ 20 هزار تومانی در سطح گسترده‌ای از فروشگاه‌ها عرضه شود خبری که زنگ خطر را برای مرغداران به صدا درآورده است، به گونه‌ای‌که متولیان تشکل‌های این حوزه معتقدند در شرایطی که با مازاد 10 میلیون قطعه‌ای مرغ در کشور مواجه هستیم توزیع مرغ وارداتی عملا ناقوس تعطیلی مرغداری‌ها را به صدا در خواهد آورد و خواستار اجازه صادرات مزاد تولید شده‌اند.اما آنچه در این داستان تکراری تولید حائز اهمیت است سیاست‌های سوداگرانه‌ای است که از سوی مافیای این حوزه که برخلاف ادعای رسای تشکل‌ها کاملا نام آشنا بوده و به واسطه قدرت و سهم بالا در تولید در راس مدیریت تشکل‌ها قرار دارند صورت می‌گیرد و حتی تصمیمات مقابله گرانه دولت را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهند تا جایی‌که چاره‌ای جز رویکردهای اینچنینی برای دولت باقی نمی‌ماند البته در این میان نیز به نظر می‌رسد مافیای واردات نیز از این منظر به سورچرانی خود مشغولند به گونه‌ای‌که بررسی‌ها نشان می‌دهد مرغ‌های وارداتی که از ترکیه و به صورت یخی وارد کشور می‌شوند با ارز 4200 تومانی نهایت با قیمت هر کیلو 10 هزار تومان تهیه شده اما با قیمت 20 هزار تومان در مراکز توزیع فروخته می‌شوند که گویای این موضوع است دولت برای مقابله با سوداگران داخلی مجبور است سر کیسه را برای واردکنندگان شل کند زیانی که بازهم از جیب مصرف کننده پرداخت شده و احتمالا بخشی از لایه‌های ضعیف تولید را نیز با زیان مواجه خواهد کرد اما نتیجه از هم اکنون مشخص است و در مذاکرات صورت گرفته مافیای قدرت با امتیازدهی و امتیازگیری برای مدتی کوتاه قیمت مرغ را تعدیل کرده و بدون تنش عرضه می‌کنند.

سود مافیای از واردات مرغ‌های منجمد

بر اساس این گزارش در ابتـــدای آبان ماه سال‌جاری در ستاد تنظیم بازار مصوب شد، تا مرغ منجمد با قیمت مصوب کیلویی ۲۰ هزار تومان در میادین میوه و تره‌بار توزیع شود و فروش بالاتر از این قیمت به منزله تخلف محسوب می‌شد. همچنین مقرر شد، در جهت ایجاد امنیت خاطر برای بخش خصوصی و سهولت در توزیع کالاهای مورد نیاز سامانه‌ای برای عرضه اینترنتی ایجاد شود در نهایت در آذرماه ستاد تنظیم بازار از سامانه‌ای تحت عنوان توزیع هوشمند کالاهای اساسی رونمایی کرد که در آن برخی از کالاهای اساسی مانند مرغ و برنج و شکر با قیمت مصوب دولتی عرضه می‌شود. در زمان آغاز به کار این سامانه امکان خرید برای چند شهر تهران، کرج، اصفهان، شیراز، یزد، رشت، مشهد، کرمان و تبریز فعال بودند و اکنون تعداد آنها به ۲۳ شهر که اغلب مرکز استان‌ها هستند، افزایش یافته است. اما این پایان ماجرا نبود و با وجود تمامی تلاش دولت در توزیع کالاهای اساسی با قیمت مصوب اما یکه‌تازی سوداگراین باعث شد تا قیمت مرغ و دیگر کالاهای اساسی همچون گوشت قرمز و برنج به روند صعودی و بی‌ضابطه خود ادامه دهند بر این اساس ستاد تنظیم بازار در آخرین تصمیم خود اعلام کرده علاوه بر سامانه فوق مرغ‌های منجمد وارداتی که از کشور ترکیه تامین می‌شود در سطح وسیع با قیمت مصوب ۲۰ هزار تومان در بازار عرضه شود تا این امر به ایجاد تعادل در قیمت‌ها کمک کند. مرغ‌هایی که دولت از آنها به عنوان تنظیم بازاری با نرخ هر کیلوگرم ۲۰ هزار تومان یاد می‌کند، در واقع مرغ‌های منجمد ترکیه‌ای هستند که با وزن‌های ۱۲۰۰ الی ۱۳۰۰ گرمی وارد کشور شده و عرضه می‌شوند. البته در این رابطه نیز شنیده‌ها از سودسرشار مافیای واردات خبر می‌دهند به گونه‌ای‌که قیمت مرغ‌های وارداتی با احتساب ارز 4200 تومانی حدود 10 هزار تومان در هر کیلو تمام شده اما با قیمت 20 هزار تومان عرضه می‌شوند که این قیمت در برخی از واحدهای فروش تا 22 هزار تومان نیز قیمت خورده است. از سوی دیگر با اعلام این خبر فعالان حوزه تولید مرغ واکنش نشان داده و معتقدند هم اکنون میزان تولید مرغ در کشور ۱۰ میلیون قطعه بیش از نیاز مصرف بوده بنابراین توزیع این مرغ‌ها می‌تواند ناقوس تعطیلی واحدهای پرورش مرغ را به صدا درآورد. البته اذعان تولیدکنندگان به این میزان مازاد این ذهنیت را تقویت می‌کند آیا ادعای کاهش تولید تحت تاثیر کمبود جوجه یک روزه و نهاده‌های خوراک دام تنها بهانه‌ای برای توجیه گران فروشی مرغ نبوده که این قیمت‌ها باعث شده تنها فرآورده گوشتی نیز از سفره اقشار ضعیف جامعه پر بکشد.

10 میلیون قطعه مرغ مازاد

در این رابطه محمدعلی کمالی سروستانی، مشاور عالی اتحادیه سراسری پرورش دهندگان مرغ گوشتی ایران، می‌گوید: از آبان ماه یعنی درست در همان زمانی که دولت تصمیم به عرضه مرغ وارداتی گرفت، میزان جوجه ریزی شروع به افزایش کرد به نحوی که در ماه عنوان شده ۱۲۷ میلیون و در دی ماه ۱۳۵ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام گرفت. وی ادامه داد: روند افزایشی جوجه ریزی در حالی است که حداکثر میزان نیاز کشور به جوجه ریزی برای تولید مرغ ۱۲۵ میلیون قطعه است به عبارت دیگر هم اکنون مرغداران دست کم با ۱۰ میلیون مازاد تولید مواجه هستند که بازاری برای مصرف آن وجود ندارد. کمالی سروستانی با انتقاد از آشفتگی تصمیمات دولت در حوزه تولید، اظهار کرد: دولت از یکسو برای افزایش جوجه ریزی و تولید مرغ داخلی برنامه‌ریزی می‌کند و از سوی دیگر درهای کشور را برای واردات مرغ خارجی باز می‌گذارد و این چیزی نیست جز آشفتگی مدیریت که نتیجه آن آسیب به تولیدکننده و مصرف‌کننده است. کمالی سروستانی یادآور شد: در حال حاضر سردخانه‌های شرکت پشتیبانی امور دام وزارت جهاد کشاورزی نیز انباشته از مرغ‌های منجمد داخلی است، به عبارت دیگر واردات در شرایطی انجام می‌شود که هم ما مازاد تولید مواجه هستیم و هم انبارهایمان انباشته از مرغ داخلی است. وی این شرایط را بسیار خطرناک توصیف کرد و گفت: تکرار اتفاقات بازار مرغ سال ۹۱ اجتناب ناپذیر است، در آن سال دولت وقت همین اشتباهات را انجام داد و نتیجه آن شد که، بازار مرغ وارد منحنی سینوسی شد و تا ۴ سال بازار مرغ پر نوسان و متشنج ماند. کمالی سروستانی برای کاهش آشفتگی تولید و بازار مرغ در شرایط کنونی ۴ پیشنهاد داد و گفت: پیشنهاد اول به دولت، صدور سریع مجوز صادرات تولید مازاد با تعیین تعرفه‌های منطقی است که قبل از آنکه این مازاد بیش از این بر بازار داخلی تاثیر گذاشته و تولیدکننده را بار دیگر دچاز زیان کند. وی ادامه داد: پیشنهاد دوم، صدور مجوز صادرات تخم مرغ نطفه‌دار و جوجه یکروزه است تا در شرایط افت بازار شاهد بر هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در این نهاده مهم تولید مرغ و تکرار دوباره جوجه کشی و مشکلات بعد از آن نباشیم. همچنین پیشنهاد سوم دوری دولت از واردات مرغ با اتکا به ارز ترجیحی است. وی با تاکید بر اینکه ورود مرغ با ارز ترجیحی نوعی دامپینگ علیه تولید داخلی است، اظهار کرد: هیچ عاملی به اندازه دامپینگ داخلی نمی‌تواند موجب نابودی تولید شود، در نتیجه بیش از هر پیشنهاد دیگری بر این تاکید داریم که دولت در هیچ شرایطی واردات مرغ را با اتکا بر ارز یارانه‌ای یا همان ترجیحی انجام ندهد.

نامه‌نگاری برای توقف توزیع

البته این سخنان مشـــاور عالی اتحادیه سراسری پرورش دهندگان مرغ گوشتی مبنـــی بر افزایش عرضه جوجه یک روزه همزمان با توزیع مرغ وارداتی از یک منظر حائز اهمیت است که در اینصورت چرا در آن ایام بازهم شاهد افزایش قیمت مرغ با بهانه‌های مختلف بوده‌ایم که کاملا گویای مهندسی بازار از سوی فعالان این حوزه دارد. حال با افزایش توزیع مرغ وارداتی برخی اخبار از کاهش قیمت مرغ در بسیاری از استان‌ها خبر می‌دهند که به نوعی نمایش فعالان برای جلوگیری از توزیع بیشتر مرغ ارزان قیمت دارد. حبیب اسدا... نژاد مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی با بیان اینکه با توجه به وضعیت تولید و عرضه مرغ به نظر می‌آید با ثبات‌ترین بازار شب عید مربوط به این کالا باشد، گفت: پیش بینی می‌شود قیمت مرغ در ایام شب عید حول و حوش نرخ مصوب آن باشد و کمبودی در بازار نخواهیم داشت. وی با انتقاد از تداوم سیاست توزیع مرغ منجمد برای تنظیم بازار افزود: به‌رغم اینکه قیمت مرغ در برخی استان‌ها کاهش زیادی داشته و به زیر نرخ مصوب رسیده متأسفانه عرضه مرغ منجمد در آنجا همچنان ادامه دارد و این روند منجر به زبان تولیدکنندگان شده است. اسدا... نژاد با اشاره به افزایش قیمت دارو، جوجه یک روزه و پشت بارنامه گفت: افزایش هزینه‌های تولید منجر به بالا رفتن قیمت تمام شده می‌شود در حالی که نرخ مرغ در بازار به زیر قیمت مصوب رسیده که در این راستا مکاتبه‌ای با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی برای توقف عرضه مرغ منجمد صورت گرفته است.