سهامداران بر سر دوراهی اعتماد و بدبینی

روزنو :ورق بورس بالاخره برگشت و بازار سرمایه اولین روز هفته را برخلاف روزهای گذشته با چراغ سبز آغاز کرد. در روزی که گذشت شاخص کل بورس با بیش از 29هزار واحد افزایش در رقم یک‌میلیون و 258هزار واحدی ایستاد. بازار دیروز اگرچه مثبت بود و شاخص کل نیز با رنگ سبز خودنمایی می‌کرد، اما شکننده بودن شرایط کاملاً محسوس بود. به نظر می‌رسد این شکننده بودن حاصل بی‌اعتمادی سهامداران به اوضاع اقتصادی است. البته که سهامداران در این زمینه حق دارند، چراکه بارها شاخص مثبت شده اما بعدازآن عرضه‌های آبشاری باعث افت هر چه بیشتر سهام شرکت‌ها و در نتیجه شاخص کل شده است. حالا تحت چنین شرایطی این بی‌اعتمادی به مثبت‌های بازار کاملاً محسوس است؛ اعتمادی که در عرض 18ماه نابودشده و انگار حالا حالاها برنمی‌گردد و زمان و تلاش بیشتری برای بازگشت آن لازم است. حالا اظهارنظرهای زیادی درباره بازگشت اعتماد به بورس مطرح می‌شود. بسیاری از سهامداران و کارشناسان به بهارستانی‌ها پیشنهاد حذف قیمت‌گذاری دستوری را می‌کنند. گفته می‌شود درصورتی‌که اهالی مجلس سیاست حذف قیمت‌گذاری دستوری را در دستور کار خود قرار دهند اعتماد به این بازار بیشتر شده و سبزی بازار ماندگارتر خواهد شد. تحت چنین شرایطی تحلیلگران بر این باورند که در صورت اجرای تصمیمات دولت، بازار سرمایه تغییرات جدی را تجربه خواهد کرد. روز گذشته، یک کارشناس با اشاره به صحبت‌های وزیر اقتصاد در روز چهارشنبه، به ایسنا گفت: «جزییات رئوس مطالبی که وزیر اقتصاد در روز چهارشنبه مطرح کرد، همان پیشنهاد ۱۰بندی بود که پیش‌ازاین ارائه‌شده بود. البته تفاوت‌های اندکی هم داشت. برای مثال در پیشنهاد‌های اولیه، ورودی به صندوق تثبیت بازار سرمایه محدود بود اما طبق گفته‌های اخیر وزیر ورودی نامحدود شد و دولت هر میزان که مایل باشد می‌تواند برای ساماندهی بازار سرمایه به این صندوق واریز کند. همچنین قرار شد بخشی از منابعی که از طریق عرضه سهام دولتی در بورس وارد می‌شود، برای بازارگردانی تخصیص پیدا کند.» این کارشناس با تأکید بر اینکه مهم‌ترین نکته صحبت‌های وزیر، تداوم فرمول محاسباتی نرخ خوراک صنایع پتروشیمی و سوخت صنایع و در نظر گرفتن سقف ۵۰۰۰ و دو هزار برای گاز و خوراک بود، گفت: «بازار سرمایه خود را با این نرخ‌ها وفق می‌دهد اما می‌تواند گفت مهم‌ترین پیام وزیر و تصمیمات اقتصادی، پیش‌بینی پذیری و ثبات در این تصمیمات بود. امیدوارم این رویه کماکان ادامه داشته باشد و کسری بودجه روی آن تأثیر نگذارد.» این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: «اگر این روند ادامه یابد، می‌توان انتظار داشت همین ۱۰بند حمایتی در آینده نزدیک تغییرات جدی در وضعیت بازار ایجاد کند به‌طوری‌که سود و زیان برخی شرکت‌ها تا میزان ۵۰درصد با تغییر در فرمول محاسباتی سوخت و گاز و سایر تصمیمات ازجمله لغو معافیت مالیاتی به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.» آقابزرگی تأکید کرد: «صحبت‌های وزیر اقتصاد این انتظار را برای فعالان بازار سرمایه ایجاد کرد که این گفته‌ها دچار تغییرات بنیادی و اساسی حداقل در میان‌مدت نشود. در غیر این صورت احتمال وقوع تلاطمی که اخیراً شاهد بودیم همچنان وجود دارد.» ناگفته نماند که روز چهارشنبه، سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی، جزییات مصوبات هیات دولت برای حمایت از بورس را اعلام کرد. موضوعی که در پی صحبت‌های سه‌شنبه‌شب رئیس‌جمهور از رسانه ملی، موردتوجه قرار گرفت. در همین زمینه یک تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به تصمیمات اخیر دولت برای این بازار و تأکید بر اینکه فعالان این بازار انتظار دارند ثبات به بازار برگردد، اظهار کرد: «اگر این صحبت‌ها اجرایی شوند، بازار سرمایه تغییرات جدی را تجربه خواهد کرد، در غیر این صورت احتمال وقوع طوفان وجود دارد.» واکنش‌ها به نوسانات اخیر بازار سرمایه در حالی مطرح است که اعلام برنامه دولت برای حمایت از صنایع بورس، باعث تغییر روند بازار سرمایه در آخرین روز کاری هفته گذشته شد. واقعیت این است که یکی از موضوعاتی که در هفته‌های گذشته موردانتقاد سهامداران حقیقی بورس قرارگرفته بود، اعلام نشدن برنامه دولت برای حمایت از بورس بود. در هفته گذشته و با دستور صریح رئیس‌جمهور به وزیر اقتصاد برای در میان گذاشتن برنامه دولت با مردم، بازار نیز واکنش مثبتی نشان داد و شاخص کل بورس در روز چهارشنبه رشد 21هزار واحدی را به ثبت رساند. البته گفته می‌شود هر بازاری برای تداوم یافتن فعالیت در آن نیازمند ورود پول به آن و ایجاد یک روند معاملاتی خوب است. بازار سرمایه طی ماه‌های گذشته به دلیل مشکل نقدینگی با رکود مواجه شده است. این مسئله از ابتدای دی‌ماه نیز حادتر شده و خروج 9 هزار میلیارد تومان پول از این بازار طی 25روز کاری نشان می‌دهد، بورس با دوره جدیدی از رکود روبه‌رو شده است. بررسی روند شاخص‌های عملکردی بازار سهام نشان می‌دهد، معاملات روز چهارشنبه متأثر از مصوبه‌ مهم بورسی دولت قرارگرفته و بورس بازان با خوش‌بینی به این مصوبه چشم دوخته‌اند. البته بازار همچنان در شرایط ناپایداری است و به نظر می‌رسد در هفته‌های آینده هم در حال سنجش وعده‌های دولت و انتظارات مربوط به بررسی توافق احتمالی در مذاکرات وین است. البته نباید از نقش کاهش قیمت خوراک و گاز واحدهای پتروشیمی نیز در رشد بورس در هفته‌های آینده چشم‌پوشی کرد. در هفته اول بهمن‌ماه، شاخص‌های عملکردی بازار سهام، شاهد ریزش بسیار معنادار و مستمری بود؛ به‌طوری‌که تا یک روز مانده به پایان هفته کاری گذشته، شاخص کل بورس به لبه کانال 1.2میلیون واحد رسید و در آستانه ورود به کانال پایین‌تر یعنی 1.1میلیون واحد بود. البته این روند در روز چهارشنبه تغییر کرد و شاخص دوباره با مقاومت حقوقی‌ها از لبه کانال 1.2میلیون واحد دور شد.

رشد خروج پول از بازار سرمایه

یکی از موضوعاتی که در ماه‌های گذشته نیز هشدار کارشناسان را در پی داشته، مسئله خروج پول سهامداران خرد و حقیقی از بازار سهام بوده است. این مسئله در یک ماه گذشته روند شدیدتری به خود گرفته و در یک هفته گذشته باز هم شاهد رکورد زنی خروج پول از بورس بوده‌ایم.

طی هفته اول بهمن‌ماه بازار سرمایه شاهد خروج دو هزار 690میلیارد تومان پول بوده است. این عدد نسبت به هفته گذشته رشد 36درصدی داشته است. خروج هزار و 127میلیارد تومان در روز سه‌شنبه رکود چهارماهه خروج پول را شکسته است. در هفته گذشته اشخاص حقیقی بیشترین ورود پول را به نماد وحافظ داشتند. خروج پول حقیقی نیز بیش از بقیه در نماد فملی اتفاق افتاده است. حجم خروجی پول حقیقی‌ها در روز چهارشنبه و با رشد شاخص کل، به میزان 12برابر کوچک‌تر شد. بازار سهام همچنین در هفته‌ای که سپری شد، متأثر از توان بالای سمت عرضه، در موقعیت فروشنده قرار داشت و این در حالی بود که در غیاب خریداران فعال، شرایط به نفع سمت تقاضا نبود.

رشد صف‌های خریدوفروش در بورس

بازار سرمایه طی هفته گذشته در سه روز با کاهش شاخص کل مواجه بود. همین مسئله نیز سبب رشد صف‌های فروش شده است. میانگین ارزش صف‌های فروش در هفته گذشته 267میلیارد تومان بود که رشد 54درصدی را نسبت به هفته قبل نشان می‌دهد. میانگین ارزش صف‌های خرید نیز در این هفته با رشد 176درصدی نسبت به هفته گذشته به عدد 104میلیارد تومان رسید. تغییرات در صف‌های خریدوفروش مربوط به تصمیمات دولت در زمینه خوراک پتروشیمی و قیمت گاز واحدهای تولیدی صورت گرفت.

کاهش ورود نقدینگی حقیقی به صندوق‌های با درآمد ثابت

در پایان هفته گذشته شاهد چهارمین روز متوالی ورود پول حقیقی به صندوق‌های با درآمد ثابت بودیم. روز شنبه 77میلیارد تومان پول حقیقی از این صندوق‌ها خارج شد، اما روز یکشنبه 29میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد صندوق‌های قابل معامله درآمد ثابت شد. دوشنبه 226میلیارد تومان و روز سه‌شنبه 141میلیارد تومان نقدینگی حقیقی روانه صندوق‌های درآمد ثابت شد. در آخرین روز معاملاتی هفته 259میلیارد تومان پول حقیقی وارد شد.

هفته گذشته در مجموع 578میلیارد تومان پول حقیقی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس وارد شد. به‌عبارت‌دیگر طور میانگین روزانه 115میلیارد تومان پول حقیقی به این صندوق‌ها واردشده است که نسبت به هفته قبل 15درصد کمتر شده است. هر چه هست، بازار در حالی کمی رو به مثبت معامله می‌شود که به نظر می‌رسد اعتماد چندانی به وضعیت نمانده و سهامداران در دوراهی رنگ سبز و بی‌اعتمادی به بورس در پی خروج میلیاردها پول از بازار قرارگرفته‌اند.