
مشکلات اقتصادی ارتباط مستقیم با تحریمها دارد
روزنو :شش ماه از عملکرد دولت سیزدهم میگذرد و در این مدت هر یک از مجموعههای دولت عملکردی از خود ثبت کردهاند که بر اساس آن نمیتوان به قضاوت عملکرد مجموعه دولت در این مدت پرداخت. اما آنچه قاطبه کارشناسان و حتی مردم عادی به آن اذعان دارند بحث عدم حل مشکلات اقتصادی و معیشتی و حتی بغرنجتر شدن شرایط است که رئیسجمهور نیز در گفتوگوی اخیر تلویزیونی خود نسبت به آن اشارهای داشت. با این حال بسیاری بر این باورند که حل مشکلات اقتصادی جامعه ارتباط مستقیمی با مساله تحریمها دارد و باید دید مذاکرات وین به کجا خواهد رسید و صرفا به واسطه توافق طرفین و احیای برجام میتوان سروسامانی به اقتصاد کشور داد. در این راستا برای بررسی عملکرد دولت، نقش تحریمها در مشکلات اقتصادی و عملکرد مجلس، با داریوش قنبری فعال سیاسی و نماینده ادوار مجلس به گفتوگو پرداخته است که میخوانید.
تحلیل شما از عملکرد شش ماهه دولت با توجه به نارضایتیهای اقتصادی و معیشتی جامعه و وعدههای دولت چگونه است؟
مشکلاتی که به لحاظ اقتصادی وجود دارد به هر حال پیوند تنگاتنگی با مساله تحریم دارد و در مجموع اینکه بگوییم رئیسجمهور یا دولتی بیاید و با اقدامات خاص خودش بخواهد بدون توجه به مساله تحریمها مشکلات اقتصادی را حل کند با واقعیات اقتصادی موجود همخوانی ندارد و به نظر نمیرسد که در شرایط تحریم هیچ فرد یا دولتی بتواند مسائل و مشکلات عمده اقتصادی کشور را حل کند. در کل مشکلاتی که در این دولت وجود دارد همان مشکلاتی است که بعد از تحریمها در دولت گذشته هم ایجاد شد و در کل همین مسائل و مشکلات اقتصادی باعث رویگردانی مردم از دولت روحانی شد. دولتی که در سال 96 و قبل از تحریمها با رای به مراتب بیشتری از دوره قبل انتخاب شد و با توجه به اینکه در دوره اول تحریمها را برداشته بود اقبال بیشتری ایجاد کرد و رای بیشتری بهدست آورد. اما در دور دوم با روی کارآمدن ترامپ و شروع تحریمها از سال 97 عملا میشود گفت وضعیت تغییر کرد و در مجموع نارضایتیها به لحاظ اقتصادی روز به روز افزایش پیدا کرد تا جایی که همین نارضایتیها باعث روی کارآمدن دولت فعلی شد. دولت فعلی هم اگر نتواند مسائل و مشکلات اقتصادی را حل کند البته از ناحیه حل معضل تحریمها و گشایشی در وضعیت اقتصادی ایجاد نکند همان وضعیت دولت قبلی را ادامه خواهد داد و همان نارضایتیهایی که از عملکرد اقتصادی دولت قبل وجود داشت در ادامه نیز وجود خواهد داشت. دولت با توجه به مساله تحریمها نتوانسته گشایشی در وضعیت اقتصادی مردم ایجاد کند و وضعیت تورم هم تقریبا به نوعی رو به افزایش بوده و وضعیت قیمتها نه تنها به نفع مردم بهتر نشده بلکه بدتر هم شده است. گرچه دولت فعلی در زمان انتخابات شعار داده بود که مساله معیشت و اقتصاد مردم را با مساله تحریمها پیوند نمیزند، اما ظاهرا این دولت هم کاری بجز مذاکره برای حل مساله تحریمها فعلا نتوانسته انجام دهد و درصدد است که از ناحیه رفع تحریمها، از پس حل مشکلات اقتصادی برآید. البته این کار بسیار درستی است و جز این هم نمیتوان کار دیگری انجام داد. شعار عدم پیوند مساله تحریمها به معیشت مردم نیز یا برای به دستآوردن رای مردم بود یا پیامی به طرفهای مقابل ایران در مذاکرات. لذا در مقام عمل جز مذاکرات اتفاقی نیفتاده که معیشت و اقتصاد مردم از تحریمها جدا شود. به هر حال تحریمکنندگان نیز به خوبی فهمیدهاند که با تحریمها معیشت مردم را به گروگان میگیرند و به همین دلیل تحریم را برقرار کردند که بر مردم ما و ملت ایران فشار بیاورند و خواستههای خود را پیش ببرند. حال باید منتظر بود و دید که مذاکرات وین به کجا خواهد رسید و اگر دولت بتواند مساله تحریمها را حل کند این امید وجود دارد که گشایشی در وضعیت اقتصادی ایجاد شود.
برخی معتقدند اگر تحریمها نیز برداشته شود بهواسطه عملکرد نه چندان موفق دولت در حوزه اقتصادی تا کنون؛ دولت از فضای به وجود آمده در پسا توافق نیز نمیتواند استفاده لازم را ببرد؛ چه تفسیری از این مساله دارید؟
تحریمها اگر برداشته شوند تاثیرات خاص خود را خواهند داشت اما بحث مساله مدیریت هم بعد از رفع تحریمها مطرح میشود و آن زمان است که میشود توان مدیران را در حل مسائل و مشکلات در یک فضای عادی مورد ارزیابی قرار داد. قطعا در شرایط تحریم نمیتوان از مدیری که منابع در اختیار ندارد انتظار معجزه داشت و از او درخواست تکلیف داشت و انتظار داشت که به مسئولیتهایش به خوبی عمل کند. یقینا کاهش منابع، عملکرد مدیران را تحتالشعاع قرار میدهد و هر مدیری هر چند هم دانش تخصصی بالایی داشته باشد نخواهد توانست در شرایط تحریم در جهت انجام وظایف و مسئولیتهای خود به درستی عمل کند. اما با برداشته شدن تحریمها میتوان در یک مدت زمان خاصی عملکرد مدیران را مورد ارزیابی قرار داد و آن دسته از مدیرانی که به لحاظ علمی نتوانند به ماموریتهای خود دست پیدا کنند باید در جهت جایگزین کردن آنها اقداماتی صورت گیرد. اگر در سطح وزارتخانهها باشد ترمیم کابینه و اگر در سطوح دیگر باشد نیز اتفاقاتی باید بیفتد. فعلا باید منتظر ماند تا مساله رفع تحریمها به نتیجه برسد و ببینیم که مدیران فعلی در فضای عادی چندمرده حلاجند و چقدر میتوانند برای حل مشکلات از فرصتها استفاده کنند. آن زمان در یک بازه زمانی خاصی به راحتی میشود عملکرد مدیران را بر اساس چارچوبهای علمی مورد ارزیابی قرار داد و میزان نیل به اهداف را با توجه به منابعی که در اختیار دارند توسط آنها ارزیابی کرد.
عملکرد مجلس را در حوزههای مختلف به ویژه بحث مشکلات اقتصادی و معیشتی و وعدههای داده شده که اغلب هم تحقق نیافته چطور میبینید؟
نمایندگان مجلس فعلی با یک شعار اقتصادی روی کار آمدند و با یک نگاه سلبی به قدرت رسیدند و از همان ابتدا نیز برنامهای برای حل مسائل و مشکلات نداشتند و به شکل ایجابی به حل مسائل و مشکلات ورودی نداشتند که از آنها انتظار بالایی را داشته باشیم. مجلس فعلی یک رویکرد سلبی و نگاه شعاری را نسبت به مسائل کشور داشته و همچنان نیز همان نگاه شعاری را دنبال میکند. طوری که فقط میخواهد مشکلات را فرافکنی کند و به گردن دیگران بیندازد. در دولت قبلی صحبت از ناکارآمدی دولت و حمله به وزرا بود و در این دولت نیز زمزمه استیضاح برخی از وزرا از سوی مجلس به گوش میرسد در حالی که همین وزرا چند ماه پیش از همین مجلسی که اکنون دنبال استیضاح است رای اعتماد گرفتند و جالب اینجاست که مجلس نیز مجلس یکدستی است. این نوع رویکرد نشان میدهد که در واقع نمایندگان دارند عملکرد خود را نیز زیرسوال میبرند و میخواهند با پیش کشیدن بحث استیضاح از خود سلب مسئولیت کنند.