فارین پالیسی: پیامدهای امنیتی روابط روبهرشد ایران و چین برای کشورهای منطقه و غرب
روزنو :تعمیق روابط ایران و چین در هر سه حوزه اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی، پیامدهای گستردهای برای ایالات متحده و کشورهای منطقه خواهد داشت. دراینرابطه، رصد مدام این روابط و سیاستگذاری به منظور کاهش و یا مقابله با پیامدهای آن، یک ضرورت راهبردی برای ایالات متحده است.
سفر وزیر امور خارجه جدید ایران به چین، نشان از عزم پکن و تهران برای اجرای کامل توافق ۲۵ساله و تعمیق هرچه بیشتر روابط میدهد؛ توافقی که پیامدهای امنیتی مهمی برای آمریکا، اسرائیل و شرکای عربشان در منطقه دارد. این توافق ازیکسو، جای پای چین در منطقه خاورمیانه را تقویت خواهد کرد و به این کشور، دسترسی تقریباً انحصاری به منابع انرژی ایران میدهد. در سوی دیگر، ایران نیز میلیاردها دلار سرمایهگذاری در حوزه زیرساختها و انرژی دریافت میکند؛ سرمایهای که اثربخشی تحریمهای آمریکا علیه ایران را بهشکل قابلتوجهی کاهش میدهد. همچنین این توافق، دستاوردهای مهمی برای ایران به منظور خروج از انزوای دیپلماتیک تحمیلشده علیه این کشور در سالهای اخیر خواهد داشت. عضویت کامل ایران در سازمان همکاریهای شانگهای در سپتامبر سال گذشته، مشخصترین نماد این موضوع است.
جنبههای امنیتی این توافق ۲۵ساله اما تا حدی و البته بنا به نظر طرف چینی، پنهان مانده است. دراینرابطه باید توجه کرد که همکاری اقتصادی ایران و چین، توان مالی ایران برای تقویت قوای نظامیاش را تقویت خواهد کرد. افزونبراین، کاهش اثربخشی تحریمهای جهانی، موضع ایران در مذاکرات هستهای را سختتر خواهد کرد. همچنین، وجود بندهایی در توافق مبنیبر همکاریهای تسلیحاتی و اطلاعاتی ایران و چین، سبب نگرانی همسایگان ایران و اسرائیل است.
البته جای تعجب نیست که چین به دنبال مخفی ماندن جنبههای امنیتی ـ نظامی توافقش با ایران است؛ زیرا پکن همزمان در حال توسعه روابطش با کشورهای منطقه نیز است و فاش شدن ابعاد امنیتی ـ نظامی توافق با ایران، احتمال مشارکت چین با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را تحتِتأثیر قرار خواهد داد. دراینراستا، دولت بایدن باید سه اقدام ضروری ذیل را انجام دهد:
تقویت توان دفاعی شرکای عربش در منطقه و جلوگیری از توسعه روابط امنیتی ـ نظامی آنها با چین و روسیه؛
درخواست از شرکای عربش مبنیبر تحت فشار قرار دادن چین و روسیه با هدف جلوگیری از توسعه همکاریهای امنیتی مسکو و پکن با تهران؛
رصد کامل روابط چین و ایران به منظور جلوگیری از غافلگیری استراتژیک.