پیشنهاد سوم ایران به طرف‌های غربی برجام در راه است
علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات وین در گفت‌وگو با یک رسانه ایتالیایی بار دیگر بر مواضع صریح تهران مبنی بر لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران تأکید و تصریح کرد که ایران در این مسیر از خواسته‌های خود عقب نخواهد نشست.
رور نو:در شرایطی که دو پیشنهاد ارائه‌شده از سوی ایران در مذاکرات اخیر هسته‌ای، با واکنش بسیار سرد طرفین اروپایی و آمریکا، روبه‌رو شده و عملاً پایان بی‌نتیجه مذاکرات را سبب شده است؛ تیم دیپلماتیک کنونی، برای ارائه پیشنهاد سوم نیز اعلام آمادگی کرده است. تیم مذاکره‌کننده بر این اعتقاد است که پیش‌نویسِ پیشنهادهایی که طرف ایرانی با هدف لغو تحریم‌های آمریکا به گروه 1+4 داده، به‌گونه‌ای است که طرف مقابل، نمی‌تواند آن‌ها را رد کند. بر این اساس، دستیابی به یک همگرایی در مورد این پیشنهادهای تهران که حاکی از طرح نوینی از سوی دولت جدید به شمار می‌رود، باعث بازگشت طرف‌های اروپایی و آمریکایی به اصل توافق و در نهایت احیای برجام خواهد شد.
علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات وین در گفت‌وگو با یک رسانه ایتالیایی بار دیگر بر مواضع صریح تهران مبنی بر لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران تأکید و تصریح کرد که ایران در این مسیر از خواسته‌های خود عقب نخواهد نشست. باقری در گفت‌وگو با خبرگزاری آنسا ایتالیا اظهار کرد: «ایران از خواسته‌های خود در مسیر فعال‌سازی دوباره قرارداد هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و لغو تحریم‌ها عقب‌نشینی نخواهد کرد، چراکه این آمریکا بود که در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد، بنابراین واشنگتن باید گام نخست را بردارد.»
این دیپلمات ایرانی تصریح کرد: «پیشنهادهای ارائه‌شده از جانب تهران به گروه 1+4 در روند مذاکرات وین مستند و منطقی است و به همین دلیل می‌تواند مبنایی برای مذاکرات باشد. ایران در این مذاکرات برنامه‌های خود را در قالب دو متن پیشنهادی، یکی با موضوع لغو تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی و دیگری با موضوع هسته‌ای به‌طرف مقابل ارائه کرد. این پیشنهادها مبنایی برای مذاکره است و طرف مقابل باید پاسخ مستند به پیشنهادهای تیم ایران ارائه کند.» به گفته باقری، در صورت پذیرش دو پیشنهاد قبلی که به‌طرف مذاکره‌کننده ارائه‌شده است، ایران پیشنهاد سوم را نیز ارائه خواهد داد.
بنابر گزارش شبکه العالم، مذاکره‌کننده ارشد ایران پیش‌ازاین در گفت‌وگو با الجزیره نیز تأکید کرد که پیش‌نویس پیشنهادهایی که طرف ایرانی با هدف لغو تحریم‌های آمریکا به گروه 1+4 داده، به‌گونه‌ای است که طرف مقابل نمی‌تواند این پیشنهادها را رد کند. با ارائه پیشنهادهای تهران که حاکی از طرح نوینی از سوی دولت جدید به شمار می‌رود، اکنون همه‌چیز به رفتار طرف‌های مقابل بستگی دارد و اگر طرف‌های اروپایی به‌طور کامل به تعهداتشان عمل کنند و طرف آمریکایی به این توافق بازگردد، توافق احیا می‌شود
در همین حال، یک مقام ارشد وزارت امور خارجه در نشستی توجیهی و در تشریح آخرین وضعیت گفت‌وگوها در وین اظهار کرد: «پیشنهادهای ایران، ازآن‌جهت که کاملاً منطبق بر برجام ارائه شده‌اند طبیعتاً حداکثری نیستند، اما متأسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهداتش حداقلی است. دو متن پیش‌نویس که در آن‌ها پیشنهادها و اصلاحات ایران مشخص‌شده بود؛ یکی در زمینه رفع تحریم‌ها و دیگری در خصوص موضوعات هسته‌ای بود. طرف مقابل از زمان دریافت این پیش‌نویس‌ها بحث توقف گفت‌وگو و بازگشت به پایتخت‌ها برای دریافت مشورت را مطرح کرد چراکه متأسفانه سه کشور اروپایی از اختیار تصمیم‌گیری بالایی در وین برخوردار نبودند و ضمناً دائماً دغدغه راضی کردن هیات آمریکایی و هماهنگ کردن مواضعشان با هیأت آمریکایی را داشتند.» به گزارش ایسنا، این مقام وزارت خارجه ادامه داد: «هیچ‌یک از این کشورها نتوانستند بر این متون ایراد حقوقی گرفته یا آن‌ها را در تضاد با برجام توصیف کنند. تنها نکته مطرح‌شده از سوی این کشورها این بود که اولاً حتی حاضر به اعطای امتیازات مصرح در برجام نیستند و ثانیاً تمایل ندارند مباحثی را که در پیش‌نویس‌ها آمده‌اند، مجدداً موردبحث بگذارند. این در حالی است که آنچه از 6 دور مذاکرات پیشین به‌دست‌آمده، تنها یک پیش‌نویس است و همان‌طور که بارها گفته‌شده اصل اساسی همواره وجود داشته است که هیچ توافقی در میان نیست مگر همه‌چیز توافق شود؛ بنابراین، روشن‌شده است که بی‌میلی آمریکا به دست کشیدن کامل از تحریم‌ها، مهم‌ترین چالش در مسیر پیشرفت گفت‌وگوهاست. ما معتقدیم هر زمان دولت آمریکا از کارزار فشار حداکثری دست بردارد و طرف‌های اروپایی در گفت‌وگوها اراده سیاسی لازم را نشان دهند، راه برای دستیابی سریع به یک توافق باز می‌شود.» او در مورد جزییات دو پیشنهاد ایران نیز گفت: «پیش‌نویس نخست که به موضوع رفع تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران می‌پردازد، دربرگیرنده تعهدات رفع تحریم‌ها از سوی آمریکاست. بر این اساس، تمامی تحریم‌های وضع‌شده در چارچوب سیاست فشار حداکثری با هدف روشن از میان برداشتن برجام طراحی‌شده و ازاین‌رو تمام این تحریم‌ها با برجام در ارتباط هستند. سند دیگر نیز گام‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و کیفیت توقف گام‌های جبرانی، در صورت رفع تحریم‌ها را تشریح می‌کند. در این خصوص نیز تأکید شده است که تا زمانی که نحوه رفع تحریم‌ها روشن و اجرایی نشده، نمی‌توان از ایران انتظار داشت که گام‌های جبرانی خود را که نه یک اقدام اولیه، بلکه واکنشی به تحریم‌ها بوده‌اند، متوقف کند.»
این در شرایطی است که منابع نزدیک به هیات ایرانی اعلام کرده‌اند که عمده مخالفت و اعتراض کشورهای اروپایی به این دو سند این بوده است که برای بازنگری در متون پیشین فرصتی وجود ندارد و دیگر اینکه طرف آمریکایی حاضر به اعطای امتیازات مدنظر ایران در چارچوب مطرح برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ نخواهد بود. این در حالی است که هیات ایرانی تأکید دارد، متون به‌دست‌آمده در دوره‌های پیشین، دارای بن‌بست‌های آشکار و همچنین نکات مبهم یا در برخی موارد نیازمند اصلاحاتی است که نمی‌توان بر روی آن‌ها چشم بست. ضمن آنکه آن متون صرفاً یک پیش‌نویس بوده است، نه یک توافق غیرقابل‌بازنگری. همچنین اینکه طرف آمریکایی حاضر به اعطای امتیازات مصرح در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و همچنین ضروری برای رفع مؤثر تحریم‌ها نیست، حاکی از نبود اراده جدی دولت واشنگتن برای بازگشت به تعهداتش است.
از همین منظر شاید بتوان گفت که این دور از مذاکرات هیچ دستاوردی، جز آشنایی کلی طرفین با مواضع یکدیگر، نداشته است و به‌نوعی یک جلسه معارفه بود. طرف‌های اروپایی مدعی شده‌اند که پیشنهادهای ایران، فراتر از برجام 94 بوده و آن را غیر جدی و غیرقابل‌قبول ارزیابی کرده‌اند. طرف اروپایی همچنین گفته است که پیشنهادهای ایران نافیِ حدود 90 درصد از توافقات حاصله در ادوار پیشین مذاکرات، به‌ویژه در حوزه برنامه هسته‌ای ایران، بوده است.
بااین‌وجود مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته در اظهاراتی تأکید کرد اتحادیه اروپا در تلاش است توافق هسته‌ای را حفظ کند. به گزارش روزنامه ABC اسپانیا، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته در رم درباره توافق هسته‌ای گفت که اتحادیه اروپا در تلاش است توافق هسته‌ای را که به‌نوعی یک توافق اقتصادی نیز به شمار می‌رود، حفظ کند. بورل گفت: «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا بدون در نظر گرفتن عواقب کارش، از این توافق که ایران تا آن زمان در حال پایبندی به آن بود، خارج شد؛ بنابراین اگر خواهان بازگشت ایران به توافق هستیم، باید چیزی در ازایش به آن‌ها بدهیم.» بورل درباره مذاکرات وین نیز گفت: «مذاکره‌کنندگان قول داده‌اند که هفته آینده به وین بازگردند. بگذارید برویم پای میز مذاکرات و آمار واقعی ارائه‌شده از سوی آژانش بین‌المللی انرژی اتمی را درباره میزان غنی‌سازی ایران بررسی کنیم.» این در حالی است که سید رسول موسوی دستیار وزیر امور خارجه در صفحه توییتر خود می‌نویسد: «سختی و مشکل کار تیم مذاکراتی ایران در آن است که آنچه را می‌داند فعلاً نمی‌تواند علنی سازد زیرا که حریف دست او را می‌خواند. کارشناسان می‌دانند که بازگشت به برجام، بدون رفع تحریم‌ها و تضمینِ عدم تکرارِ آنچه ترامپ انجام داد ایران را در موقعیتی به‌مراتب بدتر از شرایط کنونی قرار می‌دهد.»
در همین زمینه، کوروش احمدی کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ایسنا در مورد دلیل واکنش سردِ طرفین غربی به پیشنهادهای ایران، می‌گوید: «بزرگ‌ترین سؤالی که در برابر طرف‌های غربی قرار دارد این است که آیا پیشنهادهای ایران اساساً، مواضع مذاکراتی است و در آینده قابل تعدیل خواهد بود یا خیر؟ به‌طورکلی می‌توان گفت که اگرچه واکنش رسانه‌های غربی که بر مبنای اظهارنظر دیپلمات‌های اروپایی شکل‌گرفته، عمدتاً منفی است و به نظر می‌رسد که این دور از مذاکرات حاصل عملی چندانی نداشته، اما الزاماً نباید آن را قطعی و نهایی تصور کرد. باید همچنان احتمال داد که ممکن است طرفین در دور بعدی به نحوی واقع‌بینانه و با دیدی معطوف به نتیجه‌گیری مذاکرات را از سر گیرند.
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سؤال که برخی رسانه‌های غربی، به نقل از مقامات طرف‌های مقابل ایران در این مذاکرات مدعی هستند که تیم ایران متوجه فوریت شرایط نیست و یا خواسته‌های ایران ناامیدکننده و زیاده خواهانه است، گفت: «شکی نیست که این بار نیز مثل هر روند مذاکراتی حساس، طرف‌های ذی‌ربط از ابتدا یک نگاهی نیز به آنچه بازی مقصریابی، نامیده می‌شوند، دارند. هر طرف سعی می‌کند که در نحوه تغذیه رسانه‌ها و نیز اطلاع‌رسانی به دولت‌های دیگر، به‌گونه‌ای عمل کند که در نهایت اگر روند به شکست انجامید طرف مقابل مقصر شکست دانسته شود. یکی از نکاتی که در اظهارنظر سه دیپلمات اروپایی که در نیویورک‌تایمز انعکاس یافته، به‌ویژه می‌تواند در این رابطه مهم باشد و آن اینکه این سه دیپلمات ادعا کرده‌اند که پیشنهادهای ایران، به‌ویژه در حوزه هسته‌ای، فراتر از برجام 94 بوده است. اگر چنین ادعایی جا بیفتد، به معنی عدول ایران از برجام تلقی خواهد شد و به لحاظ مقصریابی در سطح دولت‌ها و در افکار عمومی به سود ایران نخواهد بود.» احمدی همچنین در مورد ترکیب مذاکراتی ایران با بدون توجیه دانستنِ حضور پرتعداد ایران در این مذاکرات، ادامه داد: «قاعدتاً مسئولان وزارت خارجه با توجه به برنامه‌ای که داشته‌اند، یعنی ارائه دو پیشنهاد که حاوی نکات اساسی و تازه‌ای بوده، می‌توانستند پیش‌بینی کنند که در این دور، امکان چندانی برای مذاکره به معنی دقیق کلمه، یعنی تمرکز بر جمله‌بندی‌ها و نکات دقیق فنی و حقوقی و بده بستان وجود نخواهد داشت. آن‌ها باید احتمال می‌دادند طرف غربی با دریافت این پیشنهادهایِ بسیار متفاوت با روند قبلی، وارد مذاکره نخواهد شد و نیاز به مشورت در پایتخت‌ها و هماهنگی در بین کشورهای عضو روند برجام خواهد داشت. در چنین شرایطی به همراه داشتن تیمی پرتعداد، مرکب از مقامات عالی‌رتبه چند وزارتخانه و شمار زیادی از کارشناسان و مشاوران، حتی مشاورانی از دانشگاه‌ها، توجیهی نداشته است.»
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
