آیا جهان دوباره به سمت استفاده از انرژی هسته ای حرکت می کند؟!

روز نو :پاسخ به این پرسش که چرا انرژی هسته‌ای نتوانست انتظارات را برآورده کند؟ احتمالا به ما بگوید که چرا طرفداران این انرژی پس از چندین دهه اصرار به استفاده از این انرژی اکنون به مسیرهای جدیدی فکر می‌کنند. بیایید تصور کنیم که بیشتر نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید برق کار می‌کنند و نسبت به گذشته هم بهره‌وری بهتری دارند. مشکلات اصلی عمدتاً در این است که چرا انرژی هسته‌ای از نظر اقتصادی و اجتماعی مقرون به صرفه به نظر نمی‌رسد.

نخست باید به مساله‌ای تحت عنوان هزینه ساخت اشاره کرد. کشورها در ابتدا فکر ‌می‌کردند که ساخت یک نیروگاه یا سایت هسته‌ای مانند راه اندازی یک نیروگاه زغال سنگ، حالا کمی بزرگ تر است، اما آنها اشتباه می کردند. ساخت یک نیروگاه هسته‌ای پروژه‌ای بسیار بزرگ به حساب می آید که مانند سایر پروژه‌های این چنینی نیازمند منابع مالی عظیم با تیم های کارشناسی و فنی پر تعداد است، ضمن اینکه بازار خاص خود را هم می طلبد.

دوم، بحث ایمنی است. با بررسی تمام مرگ و میرها و جراحات مربوط به حوزه هسته ای و مرگ و میر و جراحات در معادن زغال سنگ یا سکوهای نفتی می توان نتیجه گرفت که برنامه هسته ای حتی ایمن تر است، اما سوانح هسته‌ای با وجود آنکه نادر هستند، می‌توانند به طرز چشمگیری ویرانگر باشند و هزاران نفر را مجبور به تخلیه مناطق زندگی خود کنند. حوادث هسته ای حیات بسیاری را به کلی به خطر می اندازند. مردم همیشه به بدترین حالت نگاه می‌کنند و تحلیل خود را بر همین اساس ارائه می دهند نه اینکه یک اتفاق چقدر ممکن است نادر باشد. در نتیجه، بخش قابل توجهی از مردم نسبت به انرژی هسته ای با دیده تردید می نگرند. دولت باید در برابر این بلایا مردم را خاطر بیمه کند.

سوم، مشکل زباله‌های هسته‌ای است. چه زباله ها در بالای زمین در انبارهای موقت باشد، چه در زیر در طاق های سنگی، مردم نگران تاثیر آن در روی زمین یا نشت آن به منابع آب زیرزمینی هستند. باز هم، باید گفت که چنین احتمالی مرسوم نیست اما به هر حال وجود دارد.

سرانجام، کشورها متوجه شدند که انرژی هسته‌ای، با این خطرات و هزینه های وسیع برای شرکت‌های تجاری مناسب نیستند، بنابر این ساخت نیروگاه های هسته ای از ابتدا تا انتها یک پروژه دولتی ماند. واحدهای تجاری ممکن است نیروگاه ها را اداره کنند، آنها را تحت قراردادی مشخص بسازند، آن را بفروشند، اما آنها نمی توانند ریسک هسته ای را متقبل شوند. ما انتظار داریم که دولت‌ها این بار نقش فعال‌تری را ایفا کنند. اگر سرمایه گذاران غیر دولتی اقدام به ایجاد مراکز هسته ای جدید بدون کمک دولتی باشند، واقعا شگفت زده خواهیم شد و این یک درس دیگر برای همه خواهد بود.

در مجموع، تقویت‌کننده‌های عصر جدید هسته‌ای، پیشرفت‌های اساسی را نسبت به عصر هسته‌ای قدیمی برنامه‌ریزی می‌کنند، اما هنوز نشان نداده‌اند که چگونه می‌توان جامعه را به سمتی برد که از انرژی هسته‌ای بیشتر استقبال کنند یا چگونه می‌توان آنان را خودکفا کرد. سپس دوباره، با توجه به شرایط اضطراری آب و هوایی، شاید باید از هر گونه توسعه ای در حوزه هسته ای استقبال و حتی آن را دنبال کنیم.