درعینحال بهتازگی دادههای مرکز آمار نشان میدهد که تورم بیسابقه همچنان در کشور ادامه دارد. در این شرایط بسیاری معتقدند که برای درک فشاری که به زندگی روزمره مردم وارد میشود خیلی لازم نیست که آمارهای کلان بررسی شود چراکه هر روز شاهد افزایش نرخ اقلام ضروری زندگی هستیم. موضوعی که البته مقامات دولت هم کموبیش بر آن صحه میگذارند؛ اما به نظر میرسد که دولتیها کمکم در حال تغییر مسیر هستند و گویا که میخواهند در موضعگیریهای خود منکر وضعیت فعلی شوند. همین باعث شده تا رشتهای از تناقضات در موضعگیریهای مقامات دولت پدید آید. از یکسو تأکید میکنند که راه همه مشکلات در دست ماست، بعد اعتراف میکنند که مشکلات زیادی وجود دارد و درعینحال هم بر این باورند که عملکردشان در این مدت کوتاه موفقیتآمیز بوده است و به تعریف و تمجید از یکدیگر میپردازند. همزمان هم وعدههای مختلفی را مطرح میکنند.
چندی پیش سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری کشور در جلسه شورای عالی مناطق آزاد اعلام کرد: «دستیابی به جایگاه تأثیرگذار اقتصادی نیازمند انجام اقدامات جهشی است.» تأکید بر اقدامات جهشی و فوری ازجمله مواردی است که رئیسی از ابتدای شروع به کار خود در پاستور روی آن مانور داده است. او با اشاره به مشکلات عدیده مردم تأکید کرده که هر چه سریعتر باید به مسائل معیشتی مردم رسیدگی شود. تقریباً در همه سفرهای متعدد استانی هم که داشته روی این موضوع اصرار کرده است اما بیشتر از سه ماه از عمر دولت گذشته و هنوز تأثیر اقدامات فوری دولت روی زندگی مردم احساس نشده است. ضمن اینکه بهتازگی خبرهایی شنیده میشود مبنی بر اینکه گشایشهای مالی در سطح بینالمللی برای ایران به وجود آمده است. چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه ایران توانسته به بخشی از داراییهای بلوکهشده خود دسترسی پیدا کند. هفته گذشته امامجمعه مشهد در خطبههای نماز جمعه نیز این موضوع را تأیید کرد.
حالا رئیسجمهوری نیز دومرتبه است که بر آن صحه میگذارد. او یکبار هفته پیش در صحن علنی مجلس از افزایش درآمدهای ارزی سخن گفته بود، یکبار هم در این هفته در دیدار با بسیجیان نهاد ریاست جمهوری اما نکته این است که باوجود بازگشت پولهای کلان بینالمللی هنوز اتفاق خاصی در عرصه اقتصادی و مالی ایران رخ نداده است.
بااینحال رئیسی از اینکه توانسته حقوقها را پرداخت کند ابراز خرسندی کرده است. او هفته پیش در صحن علنی مجلس اظهار کرد: «پس از گذشت ۸۳ روز از آغاز فعالیت دولت سیزدهم از همیشه برای حل مشکلات و باز شدن گرهها امیدوارتر هستم؛ پیش از تشکیل دولت سیزدهم، سخن از کیفیت پرداخت حقوق و چگونگی آن برای کارمندان بود که از کدام منبع باید انجام شود و نگرانیهایی برای آن وجود داشت، اما امروز با گذشت ۸۳ روز، بدون استقراض از منابع، حقوق و دستمزدها در زمان خود پرداخت شد و فروش نفت در شرایط مساعدی قرار دارد و آنچه از پرداختها دولت باید انجام دهد، انجام شد.»
البته این خوشحالی رئیسی خبر تازهای نیست. رئیسجمهوری خیلی قبل از اینکه عمر دولتش به سه ماه برسد در مهرماه در گفتوگوی تلویزیونی با مردم اعلام کرد: «من امیدها و گشایشهای زیادی را احساس میکنم و آینده را بسیار روشن میبینم؛ با لطف خدا و همراهی مردم از این شرایط عبور خواهیم کرد.» اما در آن زمان هم تنها به پرداخت دستمزدها بهعنوان نمونه پرداخته بود.
رئیسی درعینحال تأکید دارد که مردم هم احساسی مشابه او داشته باشند. رئیسجمهوری در جلسه هفته گذشته شورای اداری استان زنجان اظهار کرد: «نباید مرتب از دولت قبل برای مردم گلایه کنیم، مردم چه کنند؟ امروز مردم امید پیدا کردند و انتظار دارند. مردم اگر بخواهند بدانند چه اتفاقی افتاده به سفره خود نگاه کنند. به پول و ارزش پول ملی خود نگاه کنند. به وضعیت بازار نگاه کنند تا کاملاً دستشان بیاید که چه اتفاقی افتاده است.»
وعده آذرماه
این سبک برخورد با وضعیت کشور تنها به رئیسجمهوری محدود نمیشود؛ همکاران و معاونان او در پاستور نیز چنین رفتاری دارند. از جمله محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیسجمهوری که حداقل در 10 سال گذشته با اظهارات اقتصادی خود در انتخابات متعدد شهرت یافته، مدتی پیش با قاطعیت از یک خبر خوش اقتصادی سخن گفت. به گزارش از خانه ملت، محسن رضایی پس از حضور در نشست کمیسیون اقتصادی به در نظر گرفتن دو برنامه در حوزه معیشت برای کنترلگرانی و جبران هزینههای تحمیلشده به زندگی مردم اشارهکرده و گفته بود: «برای جبران این هزینهها برنامهریزیهایی انجامشده و امیدوارم در این زمینه در آذرماه خبرهای خوشحالکنندهای برای مردم داشته باشیم. دولت برای تقویت بازار سرمایه اقدامات متعددی را پیگیری میکند؛ زیرساخت بازار سرمایه در حال تکمیل است، سهامداران این بازار صبر و حوصله داشته باشند؛ آینده بورس بسیار خوب خواهد بود.» آذرماه سر رسید اما تحول مهمی در هیچکدام از بازارهای مالی رخ نداده و رضایی هم درباره آن خبر خوشحالکننده هنوز توضیح نداده است.
خبرهای مخبر
در همین حال محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهوری بهتازگی در سخنانی بر گرانی صحه گذشته هرچند که بخش دیگری از سخنان او در یک اتفاق تصادفی دستمایه طنز و توجه کاربران شبکههای اجتماعی شده است. مخبر وقتی در جلسهای در حال صحبت بود و اظهار کرد که «در تمام کشور در هیچ مغازهای کمبودی وجود ندارد اما گرانی وجود دارد.» همزمان میکروفن شبکه خبر بهطور اتفاقی از روی پایه به سمت زمین کج شد، کاربران دراینباره نوشتند که میکروفن هم از خجالت نسبت به سخنان مخبر سرافکنده شد. بااینحال بخش دوم صحبتهای مخبر نشان میدهد برخلاف تأکید رئیسجمهوری بر گشایشهای متعدد، تورم و گرانی که مردم هر روز تجربه میکنند به اطلاع مقامات هم رسیده است.
اما تناقضهایی در اظهارنظر مخبر وجود دارد. او در آیین افتتاحیه ۲۵۵۰ پروژه محرومیتزدایی سازمان بسیج مستضعفین گفته: «امروز کشور با مشکلات متفاوت و مختلفی مواجه است. خوشبختانه خداوند نعمتهایی را به نظام جمهوری اسلامی عطا کرده است. مشکلاتی که در جمهوری اسلامی هست، نسبت به راهحلهایی که خداوند به ودیعه گذاشته، اصلاً قابل قیاس نیست. ما مشکل بیکاری، تورم و گرانی داریم ولی واقعاً نعمتهایی که خداوند در این کشور قرار داده و هر کدام میتواند یکجا این مسائل را حل کند.» حال این پرسش در اذهان عمومی شکل میگیرد که اگر راه حل مشکلات اینقدر در دسترس است چرا دولت تعلل میکند؟ آیا عمدی در حل نکردن مشکلات مردم وجود دارد؟!
بخشی از حرفهای مخبر کاملاً در تناقض با سخنان رئیسی بوده است. رئیسی که رسماً اعلام کرده گشایشهای مالی برای ایران رخداده، اما مخبر 30 آبان ماه تأکید کرده: «با محدودیتهای درآمدی مواجه هستیم.» سؤال این است که اگر محدودیت درآمدی جدی است پس رئیسجمهوری از گشایش در کدام بخش کشور ابراز خوشحالی کرده است؟
تعریف و تمجید
درعینحال بخش دیگری از دولت تنها روی روحیه دادن و تعریف و تمجید از شخص رئیسی و دولت تمرکز کردهاند. از جمله آنان سید محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیسجمهوری است. سیدمحمد حسینی در جمع شورای فرهنگی بروجرد که در محل معاونت پارلمانی ریاست جمهوری برگزار شد، گفته: «با روحیهای که آیتالله رئیسی دارند تحرک و پویایی بیشتری را در کشور شاهد هستیم و مسائل استانهای مختلف بررسی و بهتدریج رفع خواهد شد.» حسینی دقیقاً مشخص نکرده که تحرک و پویایی که موردنظر اوست در کدام بخش کشور رخداده است.
سید محمد حسینی عصر پنجشنبه ۲۲ مهر نیز در حاشیه سفر به سه شهرستان استهبان، نیریز و بختگان، به خبرنگاران گفته بود: «دولت از لحظهای که وزرا رأی اعتماد گرفتهاند بدون وقفه کار را شروع کرده و با قوت ادامه دارد. اقدامات خوبی در زمینههای بهداشت، روابط خارجه و کنترل قیمتها انجام شده است، البته هنوز انتظارات مردم برآورده و کار هم متوقف نشده است. هر سه قوه مقننه، مجریه و قضائیه در کنار هم به فعالیت و تلاش ادامه میدهند، مردم به حتم نتایج اقدامات انجامشده و در دست انجام را خواهند دید.» تأکید بر حل شدن مشکلات، تعریف از اقدامات دولت و طرح وعدههای جدید از جمله بخشهای مشترک سخنان بسیاری از مقامات دولت است که البته گاهی هم بهطور علنی در تناقض با اظهارات یکدیگر قرار میگیرد. باید در نظر داشت که تقریباً همه این دولتمردان تا قبل از شروع به کار از وضعیت اسفناک کشور صحبت میکردند اما هرچه که از عمر فعالیتشان در پاستور میگذرد ادبیاتشان هم نسبت به مشکلات کشور بیشتر تغییر میکند تا جایی که هم میزان تعریف از خود بیشتر میشود و هم انکار مشکلات. در این میان سؤال مهم مردم بیجواب میماند که این گشایشها در کجا اتفاق افتاده است؟