در این گزارش آمده:

* دومین اربعین در دومین سال کرونایی در حالی برگزار می‌شود، که این بار مرزهای ایران با عراق، در روزهای منتهی به اربعین آرامش سال گذشته را ندارد. آخرین خبرها از انبوه زائرین ایرانی حکایت دارد که بی‌توجه به اعلام‌های ستاد مرکزی اربعین، به چهار مرز زمینی ایران و عراق هجوم برده‌اند. شاید عجیب‌ترین آنها تصاویر منتشر شده از انبوه زائران اربعینی باشد که برای ورود از مرز شلمچه به فنس‌های مرزی حمله‌ور شده و با وجود تلاش سربازان، وارد خاک عراق می‌شوند.

* این تلاش‌های قانون‌شکنانه برای عبور از مرز که به مجروح شدن 40نفر نیز انجامید، در حالی است که امسال دولت عراق با ویزای 60 هزار نفر از زائران ایرانی با شروطی مثل داشتن تست PCR، تزریق دو دوز واکسن و عبور از مرز هوایی موافقت کرده بود. با این حال به نظر نمی‌رسد، چندین هزار نفر حاضر در این مرزها، به شروط تعیین شده چندان وقعی نهاده باشند.

* بر‌اساس آخرین مصوبه ستاد مرکزی اربعین تمام مرزهای چهارگانه زمینی جمهوری اسلامی ایران با عراق شامل مرزهای مهران، خسروی، شلمچه و چذابه، تا غروب دیروز کماکان بسته و تردد زوار از سمت ایران به عراق ممنوع بوده است، با این حال اخبار جسته و گریخته حکایت از باز شدن مشروط مرزها داشت. خبرهایی که مسئولان امر آن را رد و شایعه می‌خواندند و برخی از مسافران اربعین، در شبکه‌های اجتماعی که موفق به عبور از مرز شده بودند، تایید می‌کردند.

* امید کوثری‌فر، دبیر اجرایی ستاد مرکزی اربعین حسینی، با اشاره به برخی از اخبار منتشر شده در طی ساعات اخیر در فضای مجازی مبنی بر اینکه مرز مهران برای سفر زائران اربعین حسینی به عراق باز شده است، گفت که «این شایعات صحت ندارد و مرز مهران و دیگر مرزها کماکان بسته است». با این حال سردار سیدمحمد صالحی فرمانده انتظامی استان خوزستان در خبر دیگری داد تلویحا شایعات در فضای مجازی را تایید کرد و گفت: «طی توافقات انجام شده با کشور عراق تعداد ۵ هزار نفر از زائران از مرز زمینی به کشور عراق اعزام شدند. با توجه به تکمیل ظرفیت اعلام شده در حال حاضر مرز‌ها بسته است و امکان افزایش ظرفیت وجود ندارد. از هموطنان عزیز می‌خواهیم که به مرزها مراجعه نکنند».

* همین اطلاعات ضد و نقیض سبب شده هجوم مسافران اربعین همچنان با شدت ادامه پیدا و کار کنترل مرز را برای نیروهای مرزی سخت‌تر کند.

* در روزهای اوج درگیری کشور با پیک پنجم کرونا و اخباری که از لغو مراسم اربعین امسال در کربلا منتشر می‌شد، خبر رسید که امسال نیز سفر اربعین به سمت کربلا با شرط و شروط کشور میزبان برگزار می‌شود.در نخستین قدم دولت عراق تصمیم گرفت که برای کشورها سهمیه‌ای در نظر بگیرد و در همین چارچوب سهمیه ۳۰ هزار نفری نیز به ایران اختصاص داده شد. رقمی که بعد از مدتی به 60 هزار نفر افزایش پیدا کرد. حسین ذوالفقاری، رئیس ستاد مرکزی اربعین همچنین گفت که «کسانی که دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و بیماری زمینه‌ای ندارند برای شرکت در این مراسم ثبت‌نام کنند». از دیگر شروط این سفر هم داشتن تست منفی کرونا و البته سفر هوایی اعلام شد. موردی که برای کاهش هزینه‌ها در مسیر برگشت از عراق امکان زمینی شدن آن هم میسر شد.با این حال ماجرا در دو سه روز منتهی به اربعین تا این اندازه منظم و دقیق باقی نماند.

* هرچند سهمیه اختصاص یافته به ایرانی‌ها برای حضور در مراسم اربعین امسال عدد قابل توجهی بود. اما شرط پرواز هوایی کار را برای بسیاری از زائران که تا پیش از کرونا به صورت رایگان به این سفر می‌رفتند سخت می‌کرد.پیش از شیوع کرونا در چند سال متوالی بسیاری از ایرانی‌ها برای حضور در مراسم اربعین با پای پیاده از مرزهای کشور راهی شهرهای مذهبی عراق از جمله کربلا می‌شدند، سفرهایی که معمولا یا هزینه‌ای برای زوارش نداشت یا اگر بود؛ ناچیزو قابل صرفه نظر.

* اما برای سفر امسال بلیط‌های سه چهار میلیون تومانی و حتی بیشتر، بسیاری را دوباره به سمت همان مسیرهای زمینی کشاند؛ به امید اینکه شاید با خواهش التماس و توسل و در نهایت هجوم و احیانا بی‌راهه درهای بسته گشوده شود. تلاش عجیب عده‌ای برای رسیدن به کربلا تا حدی بود که خبرگزاری فارس روز جمعه از قطع پای یک شهروند ایرانی خبر داده بود که در مسیر عبور از بی‌راهه‌های مرز مهران برای رسیدن به خاک عراق روی مین جنگی رفت.

* اما برخی می‌گویند مشکل سفر امسال تنها مربوط به افراد بی‌روادید نبوده است. زائرانی که به شروط تعیین شده هم پایبند بودند مشکلات خاص خود را داشتند. از معطلی در فرودگاه گرفته تا گرانی بی‌حساب و کتاب بلیط هواپیما. در همان روزهای نخستین بحث بالا بودن قیمت بلیط‌های پرواز به عراق باعث انتقاد زائران شد. با اعلام سازمان هواپیمایی اگرچه نرخ بلیط یک طرفه 3 تا 4 میلیون و بلیط دوطرفه 5 تا 6 میلیون تومان اعلام شد اما نرخ‌های ثبت شده در سایت ایرلاین حاکی از رقم‌های بالاتری هم داشت.

* هم‌زمان معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشور از تشکیل کمیته ویژه نظارت و پیگیری تخلفات و جرائم مرتبط با عرضه بلیط هواپیما خبر داد. اما محمدعلی اسفنانی، مدیر کل تعزیرات حکومتی استان تهران گفت که: «تاکنون گزارشی مبنی‌بر گران‌فروشی خارج از نرخ مصوب توسط ایرلاین‌های داخلی نداشتیم. تخلفاتی که گزارش می‌شود و در فضای مجازی است مربوط به ایرلاین‌های خارجی است و شرکت‌های هواپیمایی از جمله قطر، ترکیش ایر و العراقیه چنین تخلفاتی را داشته‌اند».

* دیروز انبوه زائران ایرانی کربلا بی‌توجه به اعلام‌های ستاد مرکزی اربعین، به چهار مرز زمینی ایران و عراق هجوم بردند. شاید عجیب‌ترین تصاویر منتشر شده از زائرانی باشد که در مرز شلمچه به فنس‌های مرزی حمله‌ور و با وجود مقاومت سربازان عراقی، وارد خاک این کشور شدند. با این حال حسین مذنب، سرپرست اداره کل بازرسی وزارت راه در اظهاراتی اعلام کرد که: «در بحث گران‌فروشی بلیت پرواز با هماهنگی سازمان هواپیمایی کشوری، صورت جلسه و شکایت از گران‌فروشان تنظیم شده و عاملان گران‌فروشی به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی شدند». خبری که نشان می‌داد علاوه‌بر ایرلاین‌های خارجی، ایرلاین‌های داخلی هم با دیدن خیل مسافران مشتاق، چندان به قیمت‌های مصوب پایبند نبوده‌اند.

* در همین گیردار گران شدن پروزاها به سمت عراق، ویدئوی جایجایی تعداد زیادی زائر توسط یک هواپیمای نظامی ایلیوشین در فضای مجازی نیز سروصدای زیادی بپا کرد. انبوه جمعیت در کنار هم بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی بسیاری را از اجرای شروط تعیین شده برای کاهش سرایت کرونا نگران کرد. هرچند سهمیه اختصاص یافته به ایرانی‌ها برای حضور در مراسم اربعین امسال عدد قابل‌توجهی بود، اما شرط پرواز هوایی با بلیط چند میلیونی کار را برای بسیاری از زائران که تا پیش از کرونا به صورت رایگان به این سفر می‌رفتند سخت می‌کرد.

* سازمان هواپیمایی در اطلاعیه‌ای دراین‌باره گفت: «طبق اطلاعات کسب شده توسط این سازمان، این پروازها غیرتجاری است، به این معنی که بلیت فروشی انجام نمی‌شود و مردم عادی با این هواپیماها جابجا نمی‌شوند، بلکه دستگاه‌های اجرایی بنا به ضرورت خود، نیروها و بارهای مورد نیاز را از این طریق به عراق اعزام می‌کنند.البته این پروازها نیز تابع مقررات ایمنی نظامی است و تمامی افراد نیز از نظر مقررات ورود به کشور عراق موظف به رعایت دستورالعمل‌ها از جمله دریافت ویزا، تزریق واکسن و تست منفی کرونا قبل از ورود به عراق هستند».

* پس از چالش تهیه بلیط، زائران اربعین با یک مشکل جدی دیگر روبرو شدند! بی‌نظمی‌های عجیب در انجام پروازها از تاخیرهای چند ساعته تا عدم پاسخگویی مسئولین فرودگاه امام(ره) باعث سردرگمی شهروندان شده است. تعداد زیادی از زائران اربعین که با پرواز شرکت هواپیمایی «العراقیه» عازم بغداد بودند و بیش از ٧ میلیون تومان برای بلیت این پرواز هزینه کرده‌اند، در فرودگاه سردرگم شدند و حتی شماره پرواز به آنها اعلام نشده است. هیچ کدام از نمایندگان شرکت العراقیه برای پاسخگویی در فرودگاه امام (س) حضور ندارند.

* زائران پس از معطلی شش ساعته از حضور در پرواز خودداری کنند تا مسئولین در خصوص این‌گونه بی‌نظمی‌ها پاسخگو باشند و خسارت وارده به مسافران را پرداخت کنند.

* شهرام آدم‌نژاد، معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی نیز درباره تاخیرهای طولانی پرواز‌ها گفت: «اولین مشکل در خصوص تاخیر پروازهای اربعین مراجعه افراد بدون داشتن شرایط لازم به فرودگاه است و دومین مشکل آن است که از فرودگاه نجف صدور مجوز با تاخیر انجام می‌شود. درحال رایزنی هستیم که بتوانیم صدور مجوز از فرودگاه نجف را تسهیل و تسریع کنیم». با این حال بسیاری معتقدند، مدیریت مراسم اربعین امسال حتی در قیاس با سال های گذشته که قریب به 3 میلیون نفر به سمت کربلا سفر می‌کردند، قابل دفاع نیست و نیاز به بازنگری دارد.