سه چالش عمده بین ایران و جمهوری آذربایجان در دولت رییسی | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۳:۵۹
کد خبر: ۴۹۶۲۱۵
تاریخ انتشار: ۰۹:۱۳ - ۳۰ شهريور ۱۴۰۰
اندیشکده "جیمز تاون" مطرح کرد
با روی کار آمدن دولت "ابراهیم رئیسی" در ایران انتظار می رود تهران و باکو وارد مرحله ای مبهم و نامشخص در روابط دو جانبه خود شوند.

ایران و جمهوری آذربایجان

به گزارش سایت روزنو،اندیشکده بنیاد "جیمز تاون" امریکا نزدیک به محافظه کاران و جناح راست آن کشور در مقاله ای با اشاره به چالش های پیش روی دولت رئیسی در ارتباط با جمهوری آذربایجان می نویسد:"یک مسئله مربوط به پروژه خطوط راه آهن کریدور حمل و نقل شمال به جنوب و پروژه های بحث برانگیز برق آبی در مرز جمهوری آذربایجان و ایران است که هنوز حل نشده باقی مانده است.

علاوه بر آن، افزایش مشارکت و همکاری جمهوری آذربایجان و اسرائیل عامل مهمی است که کماکان چشم انداز رویکرد تهران در مورد باکو را پیچیده می سازد.

در سال 2018 میلادی، باکو به طور رسمی وام 500 میلیون دلاری را برای ساخت 211 کیلومتر از راه آهن رشت - آستارا در داخل ایران در نظر گرفت که بخشی از مسیر بین قاره ای از هند و خلیج فارس تا روسیه و اروپا را از طریق جمهوری آذربایجان و ایران در بر می گیرد.

باکو اما هنوز این مبلغ را به تهران پرداخت نکرده است. عباس موسوی سفیر ایران در باکو گفته که در دیدار با "الهام علی اف" رئیس جمهوری آذربایجان این موضوع مورد بحث قرار گرفت و برخی مشکلات فنی در این باره وجود دارد.

به نظر می رسد ایران نگران است که احیای خط راه آهن دوران شوروی در جنوب قفقاز پروژه راه آهن رشت – آستارا به حاشیه براند.

مشکلات مربوط به بخش راه آهن رشت – آستارا به طور خاص مربوط به فعال سازی مجدد خطوط حمل و نقل ارمنی - آذربایجانی ساخته شده در دوره شوروی براساس توافق سه جانبه ارمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه بوده که با جنگ دوم قره باغ در سال 2020 میلادی پایان یافت.

به گزارش روزنو،تغییر نظر باکو در مورد تامین مالی خط ریلی رشت - آستارا به اختلاف با تهران در خصوص فعال سازی مجدد خطوط ترابری ارمنستان و جمهوری آذربایجان مربوط است.

هدف باکو فعال کردن کریدور زنگزور خطوط ترانزیتی است که باکو را از طریق جنوب ارمنستان به نخجوان متصل می کند که می تواند جایگزینی برای مسیر ایران باشد.

یکی دیگر از اختلافات بین باکو و تهران مسئله مرتبط با پروژه های بحث برانگیز برق آبی خدافرین و قلعه دختر است.

باکو و تهران نیازمند تامین مالی پروژه های سدسازی خدافرین و قلعه دختر (قیزقالاسی) در رودخانه بین دو کشور هستند. بخش آذربایجانی این منطقه زمانی تحت کنترل ارمنستان بود و ایران در عمل عملیات ساخت اولیه سد را بدون اجازه باکو انجام داد و تنها سال ها بعد توانست با جمهوری آذربایجان به توافق رسمی دست یابد.

رئیس جمهوری آذربایجان گفت که در مورد سهم جمهوری آذربایجان برای سرمایه گذاری در اجرای پروژه توافق به عمل آمده اما مشکل آن است که ساخت و سازها سال ها بدون دخالت باکو ادامه داشت و اکنون محاسبه هزینه نهایی و هزینه های پروژه دست کم از نظر فنی کار پیچیده ای است.

دوم آن که عدم حل مسئله تامین مالی مانع از تقسیم مزایا و منافع برقی و آبی تولید شده می شود. سوم آن که باکو ناگهان خواستار پرداخت خسارت وارده در زمان و ساخت و ساز از سوی تهران شده است.

نکته سوم در مورد موضوع رابطه باکو با اسرائیل است. این مسئله یک موضوع جدی برای تهران است. قطعا جمهوری آذربایجان قصد دارد شراکت خود را با اسرائیل حفظ کند زیرا باکو آن را از نظر استراتژیک در عرصه سیاست خارجی رویکردی مهم می داند.

این امر به ویژه در شرایط فعلی صادق است که باکو پس از احیای کنترل کامل خود بر مرز جمهوری آذربایجان با ایران مناطقی را از نیروهای ارمنی بازپس گرفته و احساس جسارت و اعتماد به نفس بیش تری می کند.

علاوه بر این، حمایت گسترده مردمی در میان مردم جمهوری آذربایجان برای حفظ همکاری با اسرائیل به دنبال کمک رسانی اسرائیل به باکو در جنگ دوم قره باغ وجود داشت.

پیش تر روزنامه اسرائیلی "اسرائیل حایوم" در آگوست 2021 میلادی گزارش داد که باکو و اسرائیل در حال مذاکره بر سر فروش 2 میلیارد دلار سلاح از اسرائیل به باکو هستند.

انتشار این اخبار اسباب نگرانی تهران را فراهم می کنند به ویژه زمانی که با افتتاح دفتر نمایندگی تجاری جمهوری آذربایجان در تل آویو اسرائیل نیز همراه باشد.

به گزارش روزنو،این اقدام به عنوان مقدمه ای برای افتتاح کامل سفارت جمهوری آذربایجان در اسرائیل قلمداد می شود و در آن صورت، جمهوری آذربایجان پس از بحرین دومین کشور با اکثریت جمعیت شیعه است که سفارت خود را در اسرائیل افتتاح می کند.

با توجه به این که جمهوری آذربایجان، بحرین، ایران و عراق تنها چهار کشور با اکثریت جمعیت شیعه در جهان هستند احتمالا تاثیرات نمادین و روانی چنین اقدامی از سوی باکو برای تهران قابل توجه خواهد بود.

علیرغم آن که پروازهای هوایی بین ایران و جمهوری آذربایجان به دلیل شیوع کرونا لغو شده جمهوری آذربایجان و اسرائیل پروازهای باکو – تل آویو را از سر گرفته اند.

علاوه بر هواپیماهای "آزال" حامل پرچم جمهوری آذربایجان، دو شرکت هواپیمایی اسرائیلی اکنون اجازه دارند هر هفته دو پرواز را بین باکو و تل آویو انجام دهند. این به معنای تقریبا پروازهای روزانه بین دو کشور است.

اسرائیل به طرز چشمگیری در بازسازی سرزمین های تحت کنترل جمهوری آذربایجان در امتداد مرز ایران مشارکت دارد.

هم چنین، تهران نگران تاثیرگذاری باکو بر بخشی از جمعیت آذربایجانی های ایران است.

سه جنبه مشکل ساز اصلی روابط دوجانبه میان ایران و جمهوری آذربایجان که پیش تر مطرح شدند می توانند مسیر روابط دو کشور را در سال های پیش رو تحت ریاست جمهوری رئیسی تعیین کنند".

 

 

 

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
عکس روز
خبر های روز