روز نو :برای تعیین متصدی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نام برخی از افراد به گوش می‌رسد و گمانه زنی‌های مختلفی در این راستا صورت گرفته است اما الهام یاوری تنها زن حاضر در دیدار هیئت دولت رئیسی با رهبر معظم انقلاب بود و در پی این دیدار گمانه زنی‌ها برای نشستن او به جای معصومه‌ ابتکار قوت گرفت.الهام یاوری دانش‌آموخته فرزانگان اصفهان، دارنده مدال طلای کشوری المپیاد کامپیوتر، فارغ‌التحصیل مقطع دکتری رشته مهندسی صنایع از دانشگاه برکلی، مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت معاونت سرآمدان بنیاد ملی نخبگان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس است. او در دوره وزارت حاجی میرزایی بر وزارتخانه آموزش و پرورش به عنوان رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان منصوب شده بود. حالا از او به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی معاونت زنان رئیس‌جمهور یاد می‌شود؛ رئیس‌جمهور تاکنون چنین حکمی برای وی نزده است.

به نظر می‌رسد در طول این سال‌ها معاونت امور زنان و خانواده به یک پست تشریفاتی نزدیک‌تر بوده است تا انجام فعالیت‌های عملیاتی و پرداخت به دغدغه‌های حوزه زنان.فعالیت در این حوزه نیازمند شناخت دقیق دغدغه ها، مصائب و مشکلات زنان است و کسی باید در این جایگاه قرار بگیرد که علاوه بر داشتن تحصیلات آکادمیک در این حوزه فعالیت‌های اجرایی را در رزومه خود داشته باشد در غیر اینصورت مشکلات زنان همچنان در پستوها قرار می‌گیرد و روز به روز به تعداد و نوع مشکلات افزوده می‌شود.

‏nمعاونت امور زنان و خانواده

معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری یک سازمان دولتی می‌باشد که زیرنظر قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند. این مرکز در زمان محمد خاتمی «مرکز امور مشارکت زنان» نام داشت اما به دستور محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور بعدی به «مرکز امور زنان و خانواده» تغییر نام داد و تا امروز به فعالیت خود ادامه داده است. بر اساس ماده ۲۳۰ قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه، دولت با همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله مرکز امور زنان و خانواده، با تدوین و تصویب «برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده» مشتمل بر محورهای تحکیم بنیان خانواده، بازنگری قوانین و مقررات مربوطه، پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، توسعه و ساماندهی امور اقتصادی - معیشتی با اولویت ساماندهی مشاغل خانگی برای زنان سرپرست خانوار و زنان بدسرپرست، تامین اجتماعی، اوقات فراغت، پژوهش، گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، ارتقاء سلامت، توسعه توانایی‌های سازمان‌های مردم نهاد، ارتقاء توانمندیهای زنان مدیر و نخبه، توسعه تعاملات بین‌المللی، تعمیق باورهای دینی و اصلاح ساختار اداری تشکیلاتی زنان و خانواده، می‌بایست اقدامات مقتضی را انجام دهد. مرکز امور مشارکت زنان در سال ۷۶ ردیف بودجه نداشت و بودجه‌اش وابسته به بودجه نهاد ریاست جمهوری بود. در آغاز دولت محمد خاتمی بودجه اختصاص داده شده به این مرکز ۴۰ میلیون تومان بود و در پایان این دولت ۲۲ میلیارد تومان بودجه داشت.در آخرین مورد، در یکی از تبصره‌های لایحه بودجه سال ۱۳۹۲ ارائه شده توسط دولت دهم ایران، پیشنهاد شده‌است ۱ درصد از بودجه وزارتخانه‌های دولت به این مرکز اختصاص داده شود. اما این پیشنهاد با مخالفت نمایندگان کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی روبرو شد و مانع از تصویب آن شده‌اند. کمیسیون تلفیق موافقت کرد دستگاه‌های اجرایی مجازند تا سقف ۱ درصد از اعتبارات هزینه‌ای خود را در اختیار این مرکز قرار دهند. در تاریخ ۲۱ خرداد ۱۳۹۲ با ابلاغ حکمی توسط سخنگوی دولت و معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس‌جمهور، این مرکز به معاونت امور زنان و خانواده ارتقا یافت و سمت رئیس آن نیز در ۵ مرداد ۱۳۹۲ از مشاور رئیس‌جمهور در امور بانوان، به معاون رئیس‌جمهور در امور بانوان ارتقا یافت.

‏nفرآیندی که برای انتخاب این فرد طی شده فرآیند نامطلوبی است

توران ولی مراد کارشناس و فعال حقوق زنان در باره گزینه جدی معاونت زنان به آفتاب یزد گفت:«مسیری که تا به حال طی شده ‌ نشان‌دهنده آن است که بیشتر از اینکه فرد از لحاظ نظری، تحقیقاتی، مطالعاتی، اجتماعی و کنشگری توانمند و فعال باشد بیشتر به این سمت رفته است که مورد پسند قرار بگیرد.فرآیندی که برای انتخاب این فرد طی شده فرآیند نامطلوبی است. زیرا نظر یک فرد تعیین‌کننده شده است.رسیدن به خانم یاوری برای قرارگیری در معاونت زنان به این معنا است که کاملا همه شاخصه‌ها نادیده گرفته شده است. شاخصه‌هایی که لازم نیست برای جریان سیاسی خاصی باشد.مثلا این معاون باید بر مسائل زنان اشراف داشته باشد و با صاحب نظران و فعالین این حوزه تعامل داشته باشد. همچنین این فرد باید بداند در داخل آسیب‌ها و مشکلات کدام هستند و چرا رفع نشده است و در تعامل ایران با خارج از کشور در این حوزه در چه مسیری باید حرکت کنیم. در دولت قبلی معاونت زنان پست تشریفاتی نبود زیرا بودجه، امکانات و ارتباطات مشخص داشت اما خانم ملاوردی و خانم ابتکار در راستای اهداف و برنامه‌های سازمان ملل حرکت می‌کردند نه در جهت رفع مشکلات زنان و خانواده در داخل کشور. این پست تشریفاتی نیست زیرا امکانات دارد و با وزرا در تعامل است.پس فردی باید در این جایگاه قرار بگیرد که ساختار این معاونت و مسئله را بشناسد.فرآیندی که طی شده است و به خانم یاوری رسیده است فرآیندی معیوب است.یعنی کلیه صاحب نظران و کارشناسان در حوزه زنان و خانواده و همچنین کنشگران این حوزه نادیده گرفته شده‌اند و اساسا مشخص نیست که خواسته‌ها از این پست چیست.رشته خانم یاوری مهندسی صنایع است و تحقیقات، مطالعات، اشتغال و فعالیتی در این زمینه نداشته است.ایشان حتی یک نوع فعالیت در جهت رفع مشکلات زنان و خانواده نداشته است.چرا به این فرد رسیده اند؟ این معانی خوبی ندارد.من از آقای رئیسی می‌خواهم این مسیر را قطع کنند زیرا این مسیر مناسبی نیست. ما در کشور افراد متعلق به طیف‌های مختلف سیاسی داریم که به هر حال فعال حوزه زنان هستند و در این حوزه تحصیلات، مطالعات و تحقیقات داشته اند. پس بازهم می‌گویم این مسیر طی شده مسیر غلطی است.خانم یاوری شناختی از مسئله زنان ندارد که بخواهد در راستای حل آن فعالیتی انجام دهد این فرد نمی‌تواند در حوزه زنان و خانواده فعالیت مثمر ثمری انجام دهد.در این صورت و انتخاب ایشان آسیب‌ها تکثیر می‌شود و مسئله‌ها رفع نمی‌شود.»

پست تشریفاتی بدون اختیارات اجرایی

فرزانه ترکان فعال حوزه زنان در این باره به آفتاب یزد گفت:«فردی که در این سمت قرار می‌گیرد باید کسی باشد که نسبت به مشکلات و آسیب‌های جمعیت زنان در ایران آگاهی کامل داشته باشد و در میدان درگیر با مشکلات فرهنگی و اجتماعی زنان باشد.من درمورد خانم یاوری قضاوت خاصی ندارم اما نکته مهم این است که متاسفانه تشکیل این معاونت باعث شده است که وزارتخانه‌های دیگر از خود رفع تکلیف کرده‌اند که در حیطه زنان باید فعال کار کنند و برنامه ریزی داشته باشند. این پست به یک پست تشریفاتی بدون اختیارات اجرایی تبدیل شده است.حتی زمانی که افراد فعالی مثل خانوم ملاوردی در این جایگاه بودند متاسفانه حیطه اختیارات کافی و وافی برای انجام مسئولیت‌های خود نداشته اند.باید رئیس هیئت دولت وزارتخانه‌ها را موظف سازد که برنامه‌های توسعه فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی زنان و رفع مشکلات و آسیب‌های اجتماعی آن‌ها را از معاونت زنان دریافت کنند و ملزم به انجام و اجرای این موضوع باشند. زیرا متاسفانه در سال‌های گذشته این اتفاق رخ نداده است. به نظر من تصمیمات مردانه پشت درهای بسته مسبب بسیاری از مشکلات در این حوزه است.اگر بپذیرند که حداقل نیمی از جامعه را زنان تشکیل می‌دهند و باید در تصمیم گیری‌ها زنان فعال باشند بسیاری از مشکلات حل می‌شوند. ما باید یک سازمان جدایی را زیر مجموعه وزارت رفاه داشته باشیم برای تامین رفاه و تامین اجتماعی زنان در جامعه خصوصا زنان سرپرست خانوار که متاسفانه بار بسیاری از مشکلات خانواده‌ها را به دوش می‌کشند ولی دولت هیچ توجه خاصی را به آن‌ها نشان نداده است.به نظر من اول از همه حل مشکلات معیشتی زنان در زمینه‌های اقتصادی باید اولویت قرار بگیرد و سپس رشد و نمو فرهنگی اجتماعی زنان باید مدنظر قرار بگیرد که لازمه آن این است که تمام وزارتخانه‌ها به شکل خاص برنامه داشته باشند.»
‏nمسئله فقط تحصیلات نیست

فریده غیرت فعال حقوق زنان و وکیل پایه یک دادگستری نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«من خانوم یاوری را نمی‌شناسم و شناختی از ایشان ندارم لذا نمی‌توانم درباره ایشان اظهار نظری داشته باشم. اما در کل کسانی که تا به حال این سمت را داشته‌اند دغدغه مسائل زنان را داشتند.چنانکه در مورد تغییر و اصلاح قوانین و رفع تبعیض‌ها تلاش‌های زیادی شد و من شخصا شاهد این تلاش‌های گسترده بودم و قدم‌هایی در این حوزه برداشته شد. مسئله فقط تحصیلات افرادی که باید در این جایگاه قرار بگیرند نیست بلکه باید واقعا به مسائل زنان با دیدی نگاه بکنند که زنان نیمی از جمعیت ایران نیستند و باید دارای حقوق برابر با مردان باشند و اگر تبعیضی وجود دارد باید برای رفع تبعیض‌ها تلاش شود. نه اینکه فقط برای خودنمایی و جلوه بی‌خود فعالیت‌ها انجام شود زیرا باید عملا برای حوزه زنان فعالیت انجام شود تا جامعه زنان به طرف ترقی و پیشرفت هدایت شود.معاونت زنان باید دارای چنین خصوصیاتی باشد.»