روز نو :انتظارها برای صدور حکم وزارت برای یک زن در دولت رئیسی با ناامیدی به پایان رسید و رئیس دولت سیزدهم ترجیح داد از زنی به عنوان وزیر در کابینه استفاده نشود. در جلسات هیات دولت اما یک کرسی هست که فقط یک زن اجازه جلوس بر آن را دارد و آن هم کرسی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری است. پس از قطعی شدن عدم وزارت زنان، اذهان به سمت این کرسی رفت و گمانه‌های زیادی درباره اینکه چه کسی بر کرسی معصومه ابتکار تکیه خواهد زد، مطرح شد تا اینکه روز شنبه یک زن همراه دولتمردان سیزدهم به دیدار مقام معظم رهبری رفت و بسیاری چنین عنوان کردند که او معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری است!

زن همراه هیات دولت که بود؟

نام زن همراه هیات دولت الهام یاوری است. او دانش‌آموخته فرزانگان اصفهان، دارنده مدال طلای کشوری المپیاد کامپیوتر، فارغ‌التحصیل مقطع دکتری رشته مهندسی صنایع از دانشگاه برکلی، مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت معاونت سرآمدان بنیاد ملی نخبگان، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس است. او در دوره وزارت حاجی میرزایی بر وزارتخانه آموزش و پرورش به عنوان رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان منصوب شده بود اما نشانی از فعالیت‌های امور در بحث زنان نیست و مشخص نشده چرا یک چهره آکادمیک و علمی باید ریاست مرکزی را پذیرا باشد که تجربه و مطالعات لازم در حوزه زنان و خانواده دارد. الهام یاوری افتخارات زیادی در مباحث علمی دارد که شایسته تقدیر است اما یک مقاله یا خبر از او درباره فعالیتش در حوزه زنان و خانواده منتشر نشده و همین امر موجب نگرانی فعالان اجتماعی شده است. برخی از منتقدان انتصاب احتمالی یاوری برای ریاست مرکز زنان و امور خانواده می‌گویند این جایگاه نیازمند تجربه است و فردی باید رئیس شود که لااقل مدتی را درکنار روسای قبلی حضور داشته باشد تا با جزئیات کار آشنا شود نه اینکه از سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان که ماهیت علمی و نه اجتماعی دارد به ریاست مرکزی برسد که نیازمند تجربه است. نکته قابل توجه آنکه اصولگرایان هم او را به عنوان رئیس مرکز زنان و خانواده قبول ندارند و روز گذشته اسامی دیگری برای تصدی این مسئولیت معرفی کردند.

احتمال ریاست یک گمنام

معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری در دولت اصلاحات به عنوان «مرکز امور مشارکت زنان» شناخته می شود اما به دستور محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور بعدی به «مرکز امور زنان و خانواده» تغییر نام داد و اکنون در قالب معاونت امور زنان و خانواده به فعالیت خود ادامه داده می‌دهد. مرحومه شهلا حبیبی نخستین زنی به شمار می‎رود که پس از انقلاب اسلامی به سمت مشاور رئیس جمهوری منصوب شد و در یک دوره 6 ساله (1370 تا 1376) عهده دار این سمت بود. وی روز ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ در سن ۵۹ سالگی در تهران درگذشت. سیده زهرا شجاعی، نسرین سلطان‌خواه، زهره طبیب‌زاده نوری، مریم مجتهدزاده لاریجانی و شهیندخت مولاوردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری را بر عهده داشتند و از مرداد 1396 تا پایان دولت روحانی این سمت بر عهده معصومه ابتکار بود. بجز روسای این مرکز در دولت احمدی نژاد، سایر مسئولان مرکز زنان ریاست جمهوری چهره‌های شناخته شده و با تجربه بودند بنابراین انتظار دارند فردی برای معاونت مرکز زنان و خانواده دولت رئیسی انتخاب شود که معیارهای لازم و تجارب کافی داشته باشد.

مطالعاتی که خمیر شد

حضور افراد فاقد انگیزه و تجربه در معاونت زنان و امور خانواده ریاست جمهوری تبعات ناگواری برای این مرکز داشته است چنانکه زهرا شجاعی مدیر مرکز امور زنان در دولت اصلاحات گفته بود:« در اواخر دوره اصلاحات طرحی را به نام طرح بازپژوهشی حقوق زنان داشتیم که کتاب آن در دو جلد منتشر شد و تمام قوانین و مقررات مربوط به حوزه زنان بازنگری جامع شده بود. مطالعه این کار سه سال طول کشید و یک مرکز تحقیقاتی و دانشگاهی در قم که هم جنبه حوزوی داشت و هم دانشگاهی این کار را انجام داد. محصول این کار دو جلد کتاب و یک لایحه با 60 ماده بود که حاضر و آماده است اما عمر دولت تمام شد و نتوانستیم آن را پیگیری کنیم و حالا تنها باید با توجه به قانون جدید مجازات اسلامی بازبینی و ارائه شود. ما این کتاب‌ها را به مرکز امور زنان و خانواده در دولت آقای احمدی‌نژاد ارائه کردیم ولی در اقدامی عجیب این کتاب‌ها و سایر کتاب‌هایی که چاپ کرده بودیم را خمیر کردند.» یکی از تلاش‌های معاونت زنان و امور خانواده ریاست جمهوری زمینه سازی برای حضور زنان در پست‌های مدیریتی بود که ابتکار تلاش زیادی در این راستا داشت و البته موانع فراوانی که در این مسیر ایجاد کردند. ابتکار می گوید:« کار بزرگ روحانی ابلاغ بخشنامه‌ای در سال ۹۶ بود که ۳۰ درصد از مدیران دولت باید از بین زنان توانمند و شایسته انتخاب شوند. برخی وارونه سازی کردند که این بخشنامه به معنای آن است که بدون توجه به شایستگی هر کسی که زن است بتواند مدیر شود؛ در حالی که اصلا این نبود.» البته تخریب معاونت زنان به این مورد محدود نمی‌شود و ریاست این مرکز در دولت دوازدهم موارد زیادی از اخلال در کار این معاونت را شرح می‌دهد به عنوان نمونه ابتکار می‌گوید:« اتهاماتی را مکرر به ما وارد و متهممان می‌کردند که در عرصه‌هایی نظیر ورزش و ورود زنان به ورزشگاه‌ها ورود کردیم. از طرفی نیز می‌گفتند آقای رئیس جمهوری این وعده را داد اما عملیاتی نکرد. این دروغ است. خانم‌ها وارد ورزشگاه‌ها شدند و این دروغ است که نشدند.» ابتکار به سبب تجارب سیاسی که دارد به راحتی به افشای دروغ ها و تخریب‌ها می‌پردازد اما شخصیتی که تنها دارای مدارج علمی است بطور طبیعی تسلیم شایعات و دروغ پردازی‌ها می‌شود.

اصولگرایان امیدوار به تغییر

نکته قابل تامل آنجاست که روز گذشته سایت‌های اصولگرا از افراد دیگری برای تصدی جایگاه معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری نام بردند که این اقدام انتصاب الهام یاوری را دچار تردید کرد. سایت‌های اصولگرا از مرضیه وحید دستجردی، لیلا سادات زعفرانچی، معصومه پاشایی بهرام و سکینه سادات پاد به عنوان گزینه‌های احتمالی تصدی این مسئولیت نام بردند که برخی از آنها دارای تجارب در امور زنان هستند. جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی طی نامه از رئیس جمهور خواست که از گزینه‌های مطلوب با رویکرد تحول خواهانه و آشنایی کامل با معضلات حوزه در معاونت امور زنان و خانواده استفاده کند.