ریاست جمهوری رئیسی چه معنایی برای روابط ایران و اتحادیه اروپا خواهد داشت؟ | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۹:۰۰
کد خبر: ۴۹۳۵۶۲
تاریخ انتشار: ۱۰:۴۷ - ۰۷ شهريور ۱۴۰۰
ارزیابی رسانه ها درباره چشم انداز روابط ایران با غرب و احتمال امکان احیای برجام در دوره رئیسی
"حاجی مهمت بویراز" پژوهشگر بنیاد مطالعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی (SETA) ترکیه در مقاله ای در روزنامه "صباح" آن کشور (نزدیک به حزب عدالت و توسعه) به چشم انداز روابط ایران و اتحادیه اروپا در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی پرداخته است.

ریاست جمهوری رئیسی چه معنایی برای روابط ایران و اتحادیه اروپا خواهد داشت؟

به گزارش سایت روزنو ،این تحلیلگر ترک می نویسد:"تا زمانی که سیاست امریکا در قبال ایران تغییر نکند به نظر می رسد برای اتحادیه اروپا و دولت های عضو آن گشودن صفحه تازه ای در روابط با ایران کار دشواری باشد. در تاریخ 5 آگوست 2021 میلادی، ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری تازه ایران مراسم سوگند تحلیف خود را در پارلمان آن کشور انجام داد. رئیسی اعلام کرد که اولویت دولت اش در عرصه سیاست خارجی بهبود روابط ایران با کشورهای همسایه خواهد بود.

هم چنین، او از عدم پایبندی امریکا به مفاد برجام و عدم پایبندی اتحادیه اروپا به تحقق وعده هایش نسبت به ایران انتقاد کرد. بسیاری کنجکاو هستند تا بدانند روابط ایران و اتحادیه اروپا در دوره ریاست جمهوری رئیسی با چه تحولی مواجه خواهد شد.

نخست آن که باید اشاره کرد ایالات متحده امریکا بازیگر تعیین کننده در رابطه میان ایران با اتحادیه اروپا و دولت های عضو آن اتحادیه است. توسعه روابط ایران با شرکای اروپایی همواره تحت تسلط و نفوذ واشنگتن بوده است.

در واقع، به دلیل روابط گسترده، اتحادیه اروپا و اعضای آن همواره از تصمیمات امریکا پیروی کرده اند. رویکرد اتحادیه اروپا در قبال ایران از زمان پیروزی انقلاب 1979 میلادی به این سو به قدری محافظه کارانه بوده که سیاستمداران اروپایی حتی از عکس گرفتن با همتایان ایرانی شان نیز می ترسیدند مبادا که این موضوع باعث رویارویی اروپا با امریکا شود.

از سوی دیگر، دوره تازه ای در روابط ایران و امریکا با اقدامات "باراک اوباما" رئیس جمهوری دموکرات سابق امریکا با تلاش برای قابل کنترل کردن ایران و هم چنین با تلاش "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران برای تبدیل کردن آن کشور به بازیگری تاثیرگذار در عرصه نظام بین المللی آغاز شد که با انعقاد برجام در سال 215 میلادی به نتیجه رسید.

در این میان، تلاش های اتحادیه اروپا و سه کشور اصلی عضو آن (فرانسه، بریتانیا و آلمان) نقش مهمی در این دستاورد دیپلماتیک داشت هدف محدود کردن برنامه هسته ای ایران در ازای لغو تحریم های وضع شده علیه ایران بود.

با این وجود، "دونالد ترامپ" جمهوری خواه جانشین اوباما امریکا را در سال 2018 میلادی از برجام خارج ساخت و تحریم هایی را علیه ایران وضع کرد. ایران نیز اعلام کرد که به تعهدات برجامی خود پایبند نخواهد بود.

در آن زمان نخبگان سیاسی اتحادیه اروپا برخلاف نظر ترامپ اعلام کردند که به برجام پایبند خواهند بود. این موردی بی سابقه از مخالفت و رویارویی اتحادیه اروپا در مقابل امریکا در طول تاریخ بود. حتی بریتانیا که نزدیک ترین روابط را با امریکا دارد نیز تصمیم ترامپ را رد کرد و اعلام نمود که به روابط تجاری خود با ایران ادامه می دهد.

اروپایی ها سازوکار حمایت از تجارت با ایران را تحت عنوان اینستکس ایجاد کردند. با این وجود، با تشدید فشارهای تحریمی امریکا علیه ایران اروپایی ها نتوانستند به پافشاری بر موضع خود ادامه دهند. این موضوع عامل اصلی سرزنش اروپایی ها از سوی ایران است. با پیروزی بایدن با اظهاراتی که رئیسی درباره عدم تمایل به مذاکره بر سر موضوع برنامه موشکی آن کشور داشته انتظار نمی رود امریکا در دور آینده مذاکرات موضع ملایمی را در قبال ایران اتخاذ کند.

در نتیجه، به نظر نمی رسد بتوان دوره تازه ای را براساس یک برنامه و رویکرد مثبت در روابط ایران و اروپا آغاز کرد. با این وجود، تلاش های دیپلماتیک اروپایی ها برای احیای برجام ادامه خواهد یافت. باید توجه داشت که به دلیل تحریم های امریکا، اروپایی ها نتوانسته اند روابط تجاری شان را با ایران گسترش دهند.

نتیجه تحریم ها بر روی حجم مبادلات تجاری اروپایی ها با ایران این چنین بود: پس از انعقاد برجام در سال 2016 میلادی حجم مبادلات تجاری دو طرف به 14 میلیارد یورو و در سال 2017 به 21 میلیارد یورو رسید پس از تصمیم ترامپ برای خروج امریکا از برجام این میزان به سرعت کاهش یافت و به 18 میلیارد یورو در سال 2018 میلادی و 5 میلیارد یورو در سال 2019 میلادی کاهش یافت.

از این منظر به نظر می رسد سطح پایین روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا تا زمانی که برجام یا توافق مشابهی حاصل نشود و تحریم ها علیه ایران باقی بمانند وضعیت فعلی ادامه پیدا خواهد کرد. برای تغییر این وضعیت انتظار می رود اروپایی ها در دور آینده مذاکرات بر دولت بایدن فشار آورند چرا که در صورت عدم تغییر سیاست امریکا در قبال ایران صفحه ای تازه در روابط ایران و اتحادیه اروپا گشوده نخواهد شد.

با این وجود، اتحادیه اروپا و دولت های عضو به فعالیت های میانجی گرانه خود بین امریکا و ایران ادامه خواهند داد. علاوه بر این، اتحادیه اروپا ممکن است در مورد افتتاح دفتری در ایران به منظور تقویت روابط دیپلماتیک خود با آن کشور تصمیم گیری کند. اگرچه انتظار نمی رود که چنین اقداماتی در بلند مدت نتایج مثبتی به همراه داشته باشند اما کاهش محدود تحریم ها علیه ایران اولویت اصلی اتحادیه اروپا خواهد بود".

 

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
عکس روز
خبر های روز