ناکارآمدی یا انتقام از رئیسی؟

روز نو :امروز نمایندگان مجلس سیزدهم روند رای اعتماد به کابینه ابراهیم رئیسی را آغاز می‌کنند. این در حالی‌ست که بعد از مشخص شدن مردان مورد نظر رئیسی، اما و اگر و اظهار نظراتی بعضاً مخالف حتی از سوی اصول‌گرایان و نمایندگان مجلس نسبت به فهرست وزرا مطرح شد. برخی معتقدند بخشی از این انتقادات، مخصوصاً از سمت حامیان رئیسی، انگیزه‌ای غیر از دلسوزی دارد و شاید علتش ناکامی گروه‌ها در سهم‌خواهی یا نقصان در سهم‌دهی به آنها باشد.

در این یک هفته‌ای که از رونمایی فهرست وزرای پیشنهادی ابراهیم رئیسی گذشت، مشخص شد که لیست پیشنهادی ابراهیم رئیسی انتظارات را برآورده نکرده و بسیاری از تحلیل‌گران به کارایی آن خوشبین نیستند. لیستی که حضور پر تعداد وزرا و همکاران رئیس دولت نهم و دهم، و‌ بی‌تجربگی و کارنامه‌ ضعیف برخی از افراد از ویژگی‌‌های بارز آن و دلیل اظهار نظر حتی نمایندگان مجلس که از حامیان اصلی رئیسی بودند، هم شد؛ نمایندگانی که این هفته را به شنیدن و بررسی برنامه‌‌های وزرای پیشنهادی گذراندند تا بتوانند شفاف‌تر نسبت به وزرا نظر دهند.

در این زمینه، محمود عباس‌زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی درباره میزان آرای کابینه پیشنهادی دولت گفته است:«برداشت بنده این است که حدود ۵ یا ۶ نفر از وزرای پیشنهادی رای حداکثری نمایندگان را کسب خواهند کرد، حتی بالای ۲۴۰ رای. تعدادی از وزرای پیشنهادی رای متوسط خواهند داشت و احتمالا ۴ تن از وزرای پیشنهادی با چالش جدی در کسب حداقل رای مواجه خواهند بود و باید در این مدت باقیمانده تلاش کنند تا نظر نمایندگان مجلس را برای رای اعتماد جلب کنند.»

محمود احمدی بیغش، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با اشاره به ‌‌این‌که کابینه پیشنهادی، کابینه‌ای نیمه کامل است و وزرای پیشنهادی به لحاظ رزومه متوسط هستند و کابینه مورد انتظار مردم به مجلس معرفی نشد، تاکید کرد:«باید به دولت کمک کنیم. مجلس یازدهم اگر واقعاً انقلابی بوده و از بطن جامعه بلند شده باشد، حداقل باید به پنج وزیر پیشنهادی رأی اعتماد ندهد، چون برنامه‌ها و رزومه این افراد در حد وزارت نیست. اما عدم رأی اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی به معنای همراهی با دولت است.»
ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس هم در توئیتر نوشت:«در مطالعه و بررسی اولیه لیست کابینه آیت‌الله رئیسی ۴ یا ۵ وزیر پیشنهادی وزانت لازم را برای تصدی پست وزارتخانه‌های مهم ندارند.»
به جز نمایندگان مجلس برخی از اصول‌گرایان خارج مجلس هم نسبت به تعدادی از وزرا با بدبینی تمام اظهار نظر کردند. محمدصادق کوشکی، استاد دانشگاه و از فعالان شناخته شده جبهه انقلاب که پیش از این به شدت از انتخاب خاندوزی برای وزارت اقتصاد انتقاد کرده بود، با اشاره به ‌‌این‌که وزارتخانه پژوهشگاه یا کلاس درس نیست و فرد باید سلسله مراتبی را طی کرده باشد، گفته:«وزرای پیشنهادی آموزش‌وپرورش و اقتصاد هیچ تجربه اجرایی در وزارتخانه‌ها ندارند. برای وزارت علوم شخصی پیشنهاد شده که بالاترین مسئولیتش ریاست دانشگاه بوعلی سینا همدان بوده است که تعداد تمام دانشجوهای آن به اندازه تعداد دانشجوهای یک دانشکده دانشگاه تهران نیست، در حالی که وزیر باید بتواند تمام دانشجوها و دانشگاه‌های کشور را اداره کند.» قاضی‎‌پور نماینده اصول‌گرای ادوار مجلس هم در مورد کابینه پیشنهادی رئیسی گفته بود:«اگر وزرای احمدی‌نژاد موفق بودند که معاون اول و معاون اجرایی دولت‌ وقت به زندان نمی‌رفتند. متاسفانه بیش از ۵۰درصد کابینه پیشنهادی در دولت محمود احمدی‌نژاد سمت داشتند.

پیش از این مسیح مهاجری در روزنامه جمهوری اسلامی خطاب به رئیسی نوشته بود:«در فهرست اعضای دولت پیشنهادی خود تجدیدنظر کنید. مطمئن باشید با این افراد نمی‌توانید دولتی قوی که شعارش را داده‌اید داشته باشید. افرادی نیز از بقایای جریان احمدی‌نژادی در فهرست شما حضور دارند که وجود آنها موجب شده منتقدین بگویند روح این جریان در کابینه پیشنهادی شما دمیده شده است.»

حسن بیادی از چهره‌‌های اصول‌گرا و هوادار احمدی‌نژاد با اشاره به ‌‌این‌که آقای رئیسی در انتخاب کابینه ریسک بزرگی متحمل شده‌اند، گفته بود:«رای اعتماد نیاوردن وزرای پیشنهادی ورزش و جوانان، صنایع و آموزش و پرورش قطعی است.» حسینی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق هم در کلاب‌هاوس خبرآنلاین گفته بود:«من در اظهارات برخی از دوستان اصول‌گرا هم دیدم که منتقد کابینه بودند. بنده هم فکر می‌کنم اختلاف سطح در این کابینه بسیار بالاست. وزرای بهداشت و کار و آموزش و پرورش تجربه اجرایی در این شرایط حساس را ندارند و باید در نظر داشت که هر کدام از این وزارتخانه‌ها با انبوهی از مشکلات مواجه هستند.»

ناکارآمدی یا عصبانیت از سهم نگرفتن

در میان اظهار نظرات مختلف در مورد وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم زمزمه‌‌هایی شنیده می‌شود که مخالفت برخی گروه‌‌ها در مجلس بیشتر ناظر به سهم‌خواهی است تا ناکارآمدیِ کابینه پیشنهادی. سیدجواد ابطحی عضو شورای مرکزی جبهه پایداری در گفت‌وگو با اعتماد آنلاین با انتقاداتی تند از ترکیب کابینه گفت:«برخی از وزرای معرفی شده در کابینه پیشنهادی آقای رئیسی در حد مدیر کل هم نیستند چه رسد به وزارت و بالاخره معلوم است آنهایی که لابی‌‌های قدرتمندی داشته اند به کابینه راه پیدا کرده‌اند‌.» وی در این مصاحبه به طور خاص به انتقاد از گزینه‌ پیشنهاد شده برای وزارت اطلاعات پرداخت و گفت:«عملکرد آقای خطیب به عنوان مدیرکل اطلاعات قم و حفاظت قوه قضائیه ضعیف بوده و جای نگرانی دارد که وزارت اطلاعات با آن گستردگی و ماموریت‌های خطیر به دست ایشان سپرده شود. علاوه بر آن جابه‌جایی آقای خطیب در پست‌های مختلف نشان از عملکرد مثبت ایشان نیست. به نظر می‌رسد آقای رئیسی می‌توانست فرد دیگری را انتخاب کند، چهره‌ای درخور وزارت اطلاعات دولت قوی و مردمی سیزدهم.»

چندی پیش نیز قاسم روانبخش از اعضای جبهه پایداری خطاب به ابراهیم ‌‌رئیسی نامه سرگشاده‌ای نوشت و صراحتا از انتخاب وزیر پیشنهادی برای وزارت اطلاعات انتقاد کرد. وی نوشت:«شنیده‌‌ها حاکی است که برای وزارت مهم و کلیدی اطلاعات فردی به نام آقای سید اسماعیل خطیب در نظر گرفته اید از آن جایی که وزارت اطلاعات بسیار مهم و استراتژیک است و در موفقیت و عدم موفقیت دولت شما می‌تواند نقش به‌سزایی ایفا کند به دلیل سابقه طولانی وی در مدیریت اداره اطلاعات قم و شناختی که جریان انقلابی قم از کارنامه ایشان دارند وی را برای این جایگاه مهم مناسب نمی دانیم.»

قبلا در گمانه‌زنی‌ها نام ابراهیم نبویان، نماینده فعلی مجلس و از اعضای این تشکل برای این سمت به گوش می‌رسید. گفته می‌شود، بعید نیست که نمایندگان جبهه پایداری در مجلس مخالفت خود را در روز رای اعتماد بیش از این علنی کنند.

عزت الله یوسفیان ملا، نماینده ادوار مجلس در گفت و گو با خبر آنلاین در مورد احتمال برخورد چالشی پایداری‌‌های مجلس با وزرای پیشنهادی گفت:«آن گروهی که فرد مورد نظرشان در کابینه نیست، ناراحت هستند و ناراحتی خود را بروز می‌دهند. از طرفی بهترین جای بروز دادن این است که تلاش کنند چند نفری از کابینه رأی نیاورند.»

غلامرضا تاجگردون هم در اظهار نظری مشابه ضمن اشاره به ‌‌این‌که ابراهیم ‌‌رئیسی با انتخاب چند گزینه از داخل مجلس حسادت سایر نمایندگان را برانگیخته گفت:«مجالس همسو با دولت زمانی که سهم خود را در کابینه کسب نمی‌کنند، اعتراض خود را در جلسات رأی اعتماد، به شکل رأی مخالف نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد این اتفاق در روزهای آینده در قبال کابینه سیزدهم نیز رخ دهد.»